Szanowna Redakcjo,
wchodząc do biura czy gabinetu wykładowcy, zastanawiam się, jak powinno brzmieć pytanie o szukaną przeze mnie osobę, aby wyrazić to uprzejmie? Zwykłem pytać tytułem, imieniem i nazwiskiem, np. „Dzień dobry, czy zastałem panią Annę Nowak / dra Jana Kowalskiego?”. Jednak zwrócono mi uwagę, że powinniśmy używać tytułu i samego nazwiska, a dodanie imienia wcale nie świadczy o uprzejmości. Czy dodanie imienia do pytania wpływa na uprzejmość?
Student PW

Dzień dobry,

czym jest kretes występujący w powiedzeniu „przegrać z kretesem”? Czy ma coś wspólnego z kretem albo Kretą?

Z wyrazami uznania za jakże ważną działalność Poradni

Janusz Pultyn

Dzień dobry,
w moim domu (Małopolska) w prima aprilis po udanym okłamaniu osoby mówi się złodziejosa okulosa. Ciekawi mnie, co to znaczy i skąd wzięło się takie powiedzenie.
Dziękuję.

Jaką formę powinna mieć liczba mnoga nazwisk dwuczłonowych w wypadku małżeństw? Pan Nowina-Konopka i pani Nowina-Konopka to państwo…? Pan Sadowski-Zaręba i pani Sadowska-Zaręba to państwo…? I wreszcie pan Linde-Wlazło i pani Linde-Wlazło to państwo…?
Pozdrawiam,
Karol Kowalski

Szanowni Eksperci!
W pieśni wielkanocnej śpiewa się: „Chrystus zmartwychwstan jest, nam na przykład dan jest, iż mamy zmartwychpowstać, z Panem Bogiem królować, alleluja!”. Taką pisownię spotkałam: „zmartwychpowstać”. Czy rzeczywiście w dawnej polszczyźnie było takie słowo, czy należałoby raczej napisać: „z martwych powstać”?
Z poważaniem
Aleksandra Kowal

Witam,
mam zdanie, które brzmi: „Jestem absolwentem wrocławskiego «Zmechu»”. Jak powinno zapisywać się słowo zmech? Z wielkiej czy z małej literki, w cudzysłowie czy bez? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam.
Z poważaniem
M. Mielcarz

Słownik ortograficzny PWN z 2003 podaje: Popielec (ale: środa popielcowa – [70] nazwy świąt dużą literą w odróżnieniu od ich nazw opisowych). Słownik z 2010: Środa Popielcowa – bez rozróżnienia. Popielec to nie święto! To 1. dzień Wielkiego Postu – duża litera ma sens. Natomiast środa popielcowa to bardziej nazwa opisowa? Czym zatem tłumaczyć zmianę zapisu środy popielcowej z małej na dużą literę? Takie zmiany wprowadzają zamieszanie. Co z tymi, którzy nie kupują nowych wydań słowników?
Pozdrawiam

Według jakiej zasady zachowywać lub pomijać kreseczkę nad samogłoskami w węgierskich i hiszpańskich nazwach własnych? W WSO PWN bardzo niejednolicie: Janos Kadar lub Janos Kádár (ale nie oryg. János Kádár), Bela Bartók (nie Bela Bartok i nie oryg. Béla Bartók); Papp ma tu na imię Laszlo, ale Gyurkó – László; są: Velázquez, Ramón Gómez de la Serna, Miró – ale i Malaga, Calderon, Placido Domingo (nie oryg. Málaga, Calderón, Plácido).
Michał Gniazdowski – Warszawa

Słownik ortograficzny zaleca pisać Almodóvar, ale Peron, nie Perón; Kodály, ale Kalman, nie Kálmán. Z czego wynika ta nierówność w podejściu do diakrytyki? Dlaczego Bartoka z dawnych wydań zmieniono na Bartóka i Bartok znikł, skoro Kadarowi/Kádárowi „przysługuje” oboczność? Dlaczego znaki diakrytyczne znad a, e, i, u, y można usuwać tylko w przypadku języków słowiańskich (https://sjp.pwn.pl/zasady/71-Zapisywanie-slowianskich-nazw-wlasnych-zawierajacych-swoiste-znaki-lacinskie;629646.html), a nie ma odpowiedniej zasady dla niesłowiańskich? (czyżby „gwałt na oryginale” był lżejszy)?

Mam pytanie dotyczące nazwisk hiszpańskich odmienianych w języku polskim. Wiem, że należy je odmieniać, mam jednak problem dotyczący akcentów graficznych. Czy w polskiej odmianie danego nazwiska należy zachować jego oryginalny akcent? Np. Fernández – Fernándeza, Fernándezowi itp.