Rzeczypospolitej
  • Dziennik Ustaw w skrócie
    28.05.2014
    28.05.2014
    Szanowni Państwo,
    jaka jest prawidłowa pisownia skrótu Dziennika Ustaw (poza DzU)? W jednej z porad odpowiedziano, że Dz. U. (ze spacją), w orzeczeniu RJP jest Dz.U. (bez spacji). Z góry dziękuję.
    Z poważaniem,
    K.S.
  • Formy adresatywne
    25.10.2018
    25.10.2018
    Dzień dobry,
    bardzo zależy mi na wyjaśnieniu sporu dotyczącego stosowania wyrażenia Wasza Magnificencja i Jego Magnificencja w liście wysokiego urzędnika państwowego na inaugurację roku akademickiego. List odczytany jest na uroczystości inauguracji.
    Przytaczam sporny fragment:

    Wasza Magnificencjo,
    Wysoki Senacie,
    Szanowna Społeczności Akademicka,
    dziękuję za zaproszenie na inaugurację roku akademickiego 2018/2019 w Wyższej Szkole Handlowej w Radomiu. W dniu, w którym uroczyście rozpoczynacie Państwo kolejny etap działalności Uczelni, pragnę przekazać Jego Magnificencji, Wysokiemu Senatowi, kadrze naukowo-dydaktycznej i wszystkim, którzy współtworzą społeczność akademicką, wyrazy szacunku i zapewnienia o mojej pamięci.

    Wątpliwość dotyczy wyróżnionych wyrazów. Według mnie zaimek Jego stosujemy tylko wtedy, gdy mówimy o rektorze podczas jego nieobecności, natomiast w sytuacji, w której odczytywany jest ten list, gdy na sali siedzi rektor, w tekście listu także powinno być pragnę przekazać Waszej Magnificencji

    Czy się mylę? Czy możliwa jest taka interpretacja, że w tytule zwracamy się do poszczególnych osób i grup, a w tekście mówimy o nich w trzeciej osobie?
    Dodam jeszcze, że w dalszej części listu stosujemy zwrot Szanowni Państwo, życzę
    I jeszcze jedno pytanie: wiem, że powinno się zwracać Magnificencjo lub Panie Rektorze.
    Czy zwrot w liście Magnificencjo Panie Rektorze lub Magnificencjo Księże Rektorze jest błędem?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Iłowa
    17.03.2008
    17.03.2008
    Jak prawidłowo powinno odmieniać się nazwę miejscowości Iłowaw Iłowej czy w Iłowie? Daleko od Iłowej czy od Iłowy?
  • Intrastat, intrastat, INTRASTAT?
    17.05.2004
    17.05.2004
    Jaką pisownię powinno się zastosować do formularza o nazwie zamieszczonej w tytule pytania: Intrastat, intrastat czy INTRASTAT? Przez specjalistów stosowana jest bardzo dowolna pisownia. Ponieważ jest to nazwa formularza, sądzę, że powinno się go zapisywać wielką literą, ale może wskazana jest pisownia wersalikami (INTRASTAT), tak jak ZUS RMUA czy PIT-37.
  • Jeszcze raz o pisowni policja // Policja
    7.02.2019
    7.02.2019
    Uprzejmie proszę o udzielenie informacji, dlaczego nazwy między innymi takich formacji jak Straż Graniczna lub Służba Więzienna piszemy dużymi literami, a zasady te nie są stosowane do Policji. W przypadku tej ostatniej formacji spotykam się raz z pisownią Policja, a najczęściej policja.

    Z poważaniem Anna
  • Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa
    25.06.2018
    25.06.2018
    Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
  • Komisja a komitet

    2.01.2021
    2.01.2021

    Szanowni Państwo,

    według SJP PWN, komisja to:

    1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych zadań; też: posiedzenie takiego zespołu»,

    a komitet to:

    1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych, zwykle doraźnych, zadań»,

    co właściwie czyni te słowa synonimami. Często jednak te jednostki oznaczają dwie różne rzeczy, np. komisja wyborcza i komitet wyborczy. Czy można określić różnice między tymi dwiema jednostkami w izolacji?


    Serdecznie dziękuję i pozdrawiam,

    J.S.

  • konstytucja
    22.03.2006
    22.03.2006
    Szanowni Państwo,
    niedawno toczyłem spór z zawodową korektorką o słowo konstytucja. Twierdziłem, że jeśli w tekście jest mowa o polskiej konstytucji, to należy ten wyraz pisać wielką literą, mimo że nie występuje tam pełna nazwa (a zatem nie Konstytucja RP, ale po prostu Konstytucja). Korektorka miała inne zdanie. Zajrzeliśmy do słowników (poprawnej polszczyzny i języka polskiego), ale one, moim zdaniem, nie dają jasnej odpowiedzi. Kto miał rację?
    Pozdrawiam,
    Stefan Warecki
  • ku / dla pokrzepienia serc

    13.04.2024
    13.04.2024

    Dzień dobry.

    Skąd wzięło się sformułowanie „ku pokrzepieniu serc”? Czy poprawne jest jego użycie, czy jednak powinno się cytować oryginał „dla pokrzepienia serc”?

    Dziękuję

    Grażyna

  • lancknecht

    21.11.2023
    21.11.2023

    Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego