haslo
  • Kto mieszka w Kostaryce?

    19.12.2013
    19.12.2013

    Chciałbym spytać o nazwę mieszkańca Kostaryki. Słowniki (Uniwersalny s.j.p., S. nazw własnych, Wielki s. ortograficzny PWN) podają wyłącznie słowo Kostarykanin, ale uzus zdaje się przemawiać na korzyść Kostarykańczyka. Dodatkowo mamy hasło Kostarykańczycy w encyklopedii https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kostarykanczycy;3926230.html (to jedyne źródło, jakie udało mi się znaleźć). Czy można zatem bezpiecznie używać obydwu form?

  • Literacka Nagroda Nobla
    22.11.2017
    22.11.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałbym dopytać o pisownię wyrażenia Literacka/literacka Nagroda Nobla. Jeśli jest to nazwa własna, to reguła [87] zaleca wielką literę (tak też notuje to hasło encyklopedia PWN). Z drugiej porada https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/literacka-Nagroda-Nobla;14751.html zasiewa wątpliwość w tej kwestii. Pytanie więc: czy Literacka Nagroda Nobla jest pełną nazwą nagrody, czy przymiotnik literacka jest tylko opisowy?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • literacka Nagroda Nobla

    9.12.2013
    9.12.2013

    Czy w związku z obecną wersją reguły [87], gdzie podano przykład: Pokojowa Nagroda Nobla, odpowiedź zatytułowana literacka Nagroda Nobla z 28.04.2006 (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/literacka-Nagroda-Nobla;7191.html) nie powinna zostać opatrzona odpowiednim komentarzem?

  • 4,7 małżeństwa i 1,5 rozwodu

    9.02.2021
    9.02.2021

    Szanowni Państwo,


    mam wątpliwość co do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/p-4-7-malzenstwa-i-1-5-rozwodu-na-1000-mieszkancow-p;20812.html. Wydaje mi się, że poprawne formy w tych zdaniach to 4,7 małżeństwa oraz 1,5 rozwodu.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • milenials albo millenials

    20.01.2021
    8.12.2020

    Poszukuję informacji na temat „milenialsów/millenialsów”, a właściwie tego w jaki sposób pisać to po polsku. Czy traktować jako zapożyczenie i pozostawić w oryginalnej pisowni, tj. Millenials czy jednak spolszczyć podążając za tłumaczeniem książki „milenialsi w pracy”?

  • Moholy-Nagy

    1.10.2021
    1.10.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałabym się upewnić co do rekomendowanego modelu odmiany nazwiska László Moholy-Nagy (na stronie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/odmiana-i-zapis-nazwisk-wegierskich;12002.html). O ile mi wiadomo, wybór wzorca fleksyjnego zależy od wymowy nazwiska obcego, ale nazwisko Kodaly w wymowie kończy się na ‘j’ [Kodaj], natomiast Moholy - na ‘i’ [Moholi]. Czy wobec tego to drugie nazwisko nie powinno się odmieniać: Moholyego-Nagya, Moholyemu-Nagyowi, Moholym-Nagyu?

  • Monologi niewypowiedziane w prozie
    14.09.2018
    14.09.2018
    Czy wypowiedź wewnętrzną bohatera można poprzedzić kreską dialogową?

    Moim zdaniem nie, ale Autor przez całą powieść zapisał w ten sposób:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    – Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    W mojej opinii ten fragment powinien wyglądać następująco.

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Opcjonalnie można też zapisać tak:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? – zastanawiał się. – Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Przed zmianą zapisu w całej powieści wolałbym się poradzić specjalisty. Dodam, że autor zarzucił mi niekonsekwencję, ponieważ w niektórych fragmentach tego typu zostawiłem kreskę dialogową. Na przykład tutaj:

    Wypadało ze zwyczajnej grzeczności spytać, o co chodzi, ale palił się, by skończyć dzieło.

    – Czy zawsze muszę być uprzejmy? Niech się szybciej wyniesie! – zawyrokował po cichu z zimną premedytacją, która w tym momencie po raz pierwszy stała się jego udziałem.

    Wreszcie został sam.



    Zostawiłem tutaj kreskę dialogową, ponieważ bohater werbalizował swoją myśl. Po chichu, kierując ją tylko do siebie, ale jednak wypowiedział te słowa.
    Przed zadaniem pytania skorzystałem z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/monolog-wewnetrzny;10328.html, ale nie ma tam jednoznacznej odpowiedzi na moje pytanie, czy można zostawić kreskę dialogową.
  • Muriaty i szagriaty
    15.01.2020
    15.01.2020
    Może nie tyle pytanie, co próba częściowej odpowiedzi na zasadne pytanie Czytelnika/czki z 18.12.2007 r. o – delikatnie mówiąc – nietrafne użycie słów muriaty i szagriaty w polskiej wersji znanej piosenki biesiadnej. Nie będę tak elokwentny jak autor odpowiedzi [https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/muriaty-i-szagriaty;8770.html], pan Piotr Sobotka z UMK; ograniczę się do paru uwag. Pierwowzór utworu to popularna pieśń cygańska. W oryginale jest tam słowo szatraty – forma zależna rzeczownika szatra (namiot). Drugie słowo też ma źródło cygańskie.
  • naraz kontra na raz
    20.03.2020
    20.03.2020
    Dzień dobry! Chciałabym wrócić do rozróżnienia pisowni na raz/naraz. Myślałam, że rozstrzygającym kryterium jest tu akcent (jeśli pada na na, piszemy razem, jeśli na raz, piszemy osobno, por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html, lecz okazuje się, że tak nie jest. W haśle na raz w WSO widnieje bowiem znaczenie ‘za jednym zamachem’, co zostało wykorzystane w Dyktandzie nad Dolinką. Jak rozróżnić zatem na raz – ‘za jednym zamachem’ od naraz – ‘jednocześnie’?
  • naraz/ na raz raz jeszcze
    9.04.2020
    9.04.2020
    Chciałabym raz jeszcze wrócić do kwestii rozróżnienia naraz/na raz. Bardzo dziękuję za poradę z 20 marca. Jednak w takim razie wyjaśnienia wymaga hasło w „Wielkim słowniku ortograficznym”, w którym jest wyraźnie napisane: „na raz = na jeden raz, za jednym zamachem”. Uprzejmie proszę o pomoc, jak to pogodzić z poprzednią poradą. Jak w tym kontekście prawidłowo zapisać np. jeść trzy paluszki na()raz, za dużo pytań na()raz, nie próbuj zapoznać się z wszystkimi na()raz?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego