Szanowna Pani!
To nie tyle pytanie, co zgłoszenie wątpliwości co do słownikowej definicji i, najprawdopodobniej, błędu. Pierwsza definicja PWN dotycząca osobowości (https://sjp.pwn.pl/sjp/osobowosc;2496558.html) wydaje się mocno nietrafiona i pasuje bardziej do określenia osobistość, poza tym koliduje z drugą, która jest oczywiście zupełnie w porządku. Być może stąd problemy czytelników zawarte w poradach: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Osobowosc;18640.html oraz https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pierwszenstwo-zasad-przed-osobowosciami;18558.html.

Pani Katarzyno,

dziękuję za odpowiedź [https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wypust;18708.html]

Chciałbym dookreślić zapytanie. Słowo wypust używane jest w kontekście wydawania na rynek nowej edycji towaru, poniżej łączę stronę z przykładem w pierwszym akapicie.

Czy takie użycie słowa wypust jest poprawne?

https://www.milerpije.pl/ardbeg-ardbog-islay-single-malt.html

https://www.google.pl/search?q=nowy+wypust+whisky&oq=nowy+wypust+whisky&aqs=chrome..69i57.4321j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8

Jakub Grabowski

Krople Inoziemcewa czy Inoziemcowa? Wyniki z wyszukiwarki mniej więcej 3:861, a jednak w https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Inoziemcew-Fiodor-I;3914852.html i w Małej encyklopedii PWN (1999) jest Inoziemcew, jak również w Internecie na tych rosyjskich stronach, które odróżniają e od ё, jest Фёдор Иноземцев, np. https://oncolog2002.narod.ru/back.htm, https://ai-linn.livejournal.com/13978.html).

Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).

Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].

Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).

Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).

Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.

Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?

Maciej St. Zięba

Ad https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Janko-muzykant-czy-Janko-Muzykant;19410.html
Czy rzeczywiście wielka reforma ortografii z lat 1934-1935 (lub jakakolwiek) zajmuje się takimi sprawami jak tytuły? Jest tego trochę: Ojciec [C/c]hrzestny, Władca [P/p]ierścieni, Raport [P/p]elikana… A może jest to tylko niefrasobliwie dopisana przez kogoś wersja taka, jak mu się wydawało? Podobny przypadek dotyczy np. [M/m]ałpki Fiki-Miki (zob. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mis-Colargol;14752.html

Szanowni Państwo,

zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:

1) Kocham was takich, jacy jesteście.

2) Kocham was takich, jakimi jesteście.

3) Kocham was takimi, jacy jesteście.

4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.

Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?

Dziękuję i łączę pozdrowienia.

Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry!

Rabka-Słone czy Rabka Słone?

https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Prokuratura-Rejonowa-dla-Wroclawia-Psie-Pole;21123.html – tu zalecana pisownia z łącznikiem

tu: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Krowodrza-Gorka;19723.html w odpowiedzi eksperta Rabka Zaryte i Zawoja Policzne bez dywizów

tu zaś Rabka-Zaryte: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/kielo-cud;9269.html I 2 kwestia: do Rabki(-)Słone czy do Rabki(-)Słonego?

Bardzo dziękuję.

BT

Mam pytanie dotyczące spolszczenia z -x na -ks w odmianie. Czy ta zasada dotyczy tylko nazw? Bo szukając odpowiedzi na to pytanie znalazłam dwie porady, w których jako przykłady podaje się nazwy lub nazwiska (Hortex, Hendrix)
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-czy-ks-przed-koncowka;2242.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-na-koncu-wyrazu;9378.html
A jak odmienić należy słowo slowfox?

Będę wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Monika Kwiatkowska

Szanowni Państwo,
w psychologii używa się terminu spektrum autyzmu, który wchodzi w połączenia z różnymi przyimkami: na spektrum autyzmu, w spektrum autyzmu, ze spektrum autyzmu. Dla mnie w spektrum autyzmu mieszczą się pewne zaburzenia, czy jak to dzisiaj coraz częściej się przyjmuje „stany”. Potocznie jednak przyjęła się kalka z języka angielskiego (people on autism spectrum). W angielskim ten termin na razie raczej rzadko występuje w pracach naukowych, ale we wszelkich innych wypowiedziach jest bardzo popularny. Co więcej, wygląda na to, że osoby z autyzmem zaakceptowały także ten sposób mówienia o sobie. W Polsce jest podobnie.
Czy któryś z przyimków jest w tym wypadku bardziej poprawny?
Łączę serdeczne pozdrowienia
Ewa Pisula