lecz
  • Ziemniak
    25.06.2019
    25.06.2019
    Czy w przepisach (młodego kucharza, więc język powinien brzmieć raczej naturalnie) należy używać dopełniaczy czy bierników np. obierz ziemniak/a, pokrój batat/a?
  • Zironizować
    31.10.2016
    31.10.2016
    Mam pytanie związane z wyrazem ironizować, a konkretnie o jego formę dokonaną zironizować – czy forma ta jest poprawna i w jakim zakresie? Czy użycie jednej i drugiej ma swoje ograniczenia?
  • Z jakiejś rodziny
    31.03.2016
    31.03.2016
    Szanowni Państwo,
    zagwozdka językowa o którą chciałabym zapytać, dotyczy następującego zdania: Wspominała, że pochodzi z Węgier, z jakieś szlacheckiej rodziny, a dokładnie wyrażenia jakieś rodziny.
    Na pierwszy rzut oka forma ta wydawała mi się niepoprawna, byłam przekonana, że w tym przypadku bardziej odpowiedni byłby zaimek jakiejś, ale wygląda na to, że taka forma nie istnieje. Czy jest tak rzeczywiście?

    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
    Pozdrawiam serdecznie
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • zleksykalizowane użycia imiesłowu przysłówkowego
    3.12.2012
    3.12.2012
    Moje pytanie dotyczy imiesłowu podsumowując. Zastanawiam się, czy błędem jest użycie go w zdaniach typu: „Podsumowując, ten debiut był wyjątkowo udany”, „Podsumowując, X stworzył dzieło wyjątkowe”. Spotkałam się z zarzutem, że jest to niepoprawne, gdyż łamie zasadę jednego podmiotu. Według mnie podsumowując w tym wypadku ma inną funkcję – jak np. zwrot krótko mówiąc – zatracił pierwotne znaczenie. Jeśli mam rację i jest to poprawne, jakich znaków przestankowych mogę użyć po imiesłowie?
  • 34 złote
    13.09.2018
    13.09.2018
    Dzień dobry,
    czy poprawny jest zapis Dzieciom zostało 34 zł reszty, czy Dzieciom zostały 34 zł reszty?

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie zapisu.

    Pozdrawiam
    Bernadetta
  • Złoty Glob, czyli o różnicy między fleksją a składnią
    11.12.2019
    11.12.2019
    Oglądałem recenzję filmu, w której autor mówi o przyznaniu Złotego Globa. Coś mi nie zagrało i postanowiłem poszukać opinii mądrzejszych. Trafiłem na poradę (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zloty-Glob;18059.html), w którym zwraca Pani uwagę, iż być może poprawniej będzie użyć formy otrzymał Złoty Glob, ale dopuszcza Pani również końcówkę -a. Natomiast nie wspomina Pani o wersji z -u. Szukam i kombinuję, ale nie widzę opcji odmiany kogo? czego? globa. Zawsze globu. Byłbym niezmiernie wdzięczny, gdyby napisała mi Pani gdzie popełniam błąd.
  • zły czy Zły?
    26.11.2004
    26.11.2004
    Często spotykanym synonimem szatana jest ZŁY. Czy należy ten wyraz pisać małą czy dużą literą? Skoro szatan, diabeł, bies piszemy literą małą, to i zły powinno się też tak pisać. Nie jest to przecież imię własne szatana, jak na przykład Lucyfer czy Belzebub.
    Proszę o wyjaśnienie.
    Halina Mastalska
  • Zmech
    28.10.2008
    28.10.2008
    Witam,
    mam zdanie, które brzmi: „Jestem absolwentem wrocławskiego «Zmechu»”. Jak powinno zapisywać się słowo zmech? Z wielkiej czy z małej literki, w cudzysłowie czy bez? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam.
    Z poważaniem
    M. Mielcarz
  • Zmiana klimatu
    19.05.2020
    19.05.2020
    Mam problem z oceną poprawności językowej terminu zmiana klimatu. W języku angielskim funkcjonuje on w liczbie pojedynczej climate change. W Polsce niestety rozwinęła się forma liczby mnogiej: zmiany klimatu, zmiany klimatyczne, która jest wg części specjalistów geografów niepoprawna, ponieważ nie ma wielu zmian – jest jedna, globalna zmiana klimatu. Ale czy w punktu widzenia językowego forma mnoga nie jest poprawna? Czy jest jakieś oficjalne stanowisko w tej kwestii?
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego