żywotny
  • Kłopotliwy biernik z końcówką -a
    5.11.2018
    5.11.2018
    Szanowni Państwo,
    wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

    Z poważaniem
    Janina Stadnicka
  • konik i wąż
    11.09.2003
    11.09.2003
    Szanowny Panie ekspercie językoznawco!
    Jest takie przysłowie: „Każdy ma swego konika”. Czy nie powinno być swój konik, skoro chodzi o hobby? Podobnie jak mówimy „Widzę węża jadowitego”, ale „Widzę wąż gumowy”.
    Z poważaniem
    Aleksandra Kowal
  • Kotlet, banan, papieros, marsz, mazurek
    31.10.2018
    31.10.2018
    Szanowni Państwo,
    wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

    Z poważaniem
    Janina Stadnicka
  • Kto widział krasnala…
    19.05.2001
    19.05.2001
    Czy krasnal to rzeczownik żywotny?
  • kupić + biernik

    26.02.2023
    26.02.2023

    Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, jakie są poprawne formy zapisu zdań: „Jaki laptop kupić?” / „Jakiego laptopa kupić?” oraz „Jaki smartfon kupić?” / „Jakiego smartfona kupić?” . Wydawało mi się, że poprawną formą są wersje z końcówką -a, natomiast w przykładzie „Jaki telefon kupić?” (o podobnej końcówce rzeczownika do smartfon) wydaje się, że jednak nie i wprowadziło to u mnie mętlik, który dodatkowo pogłębiło czytanie reguł, aby tę zagadkę wyjaśnić... Pozdrawiam.

  • na anioł Pański
    20.02.2004
    20.02.2004
    Skąd wzięły się formy typu Na anioł Pański, na miły Bóg? Dlaczego nie respektuje się w tych wyrażeniach deklinacji, a więc na anioła pańskiego, na miłego Boga, chociaż – o dziwo – istnieje używana powszechnie forma na Boga miłego?
  • Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć
    29.12.2014
    29.12.2014
    Szanowni Państwo,
    od pewnego czasu moi Rodzice zaczęli stosować pewną formę językową, która wydaje mi się wyjątkowo nienaturalna (a może wręcz pochodzącą z języka niemieckiego?) i upierają się, że przecież jest ona zupełnie normalna i funkcjonuje w języku codziennym. Chodzi o wyrażenia typu „Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć”, „W garażu na posadzce mam klucze leżeć”. Czy stosowanie takich wyrażeń jest dopuszczalne?
    Pozdrawiam ciepło
    Czytelniczka
  • nazwy blogów
    29.05.2014
    29.05.2014
    Czy nazwy blogów trzeba pisać w cudzysłowie albo kursywą (np. „Jest autorką blogu «Moda na maliny»”)? I jeszcze jedno (ale związane) pytanie: czy słowa post (wpis) można używać we w miarę formalnych tekstach? Jeśli tak, to jak je odmieniać.
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Dorota
  • nazwy gwiazdozbiorów w dopełniaczu
    25.05.2010
    25.05.2010
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy nazewnictwa dwu gwiazdozbiorów nieba południowego, Są to: Oktant i Sekstant (czasami, ale chyba rzadziej używana jest nazwa Sekstans). Chodzi mi o formę dopełniacza. W słowniku PWN znalazłem Oktanta (dla gwiazdozbioru), ale Sekstantu (uniwersalna). Czy formy te nie powinny być jednakowe (Oktantu, Sekstantu) i takie same jak dla przyrządów nawigacyjnych, od których pochodzą? W słowniku jest np. Sekstansa – gwiazdozbioru, ale sekstansu – przyrządu.
    Dziękuję.
    Andrzej
  • nazwy zespołów sportowych
    20.12.2010
    20.12.2010
    Witam,
    jak powinno się odmieniać nazwy zespołów sportowych: AtlasAtlasa (jak postać mit.) czy Atlasu (jak góry)? Zespół Fart KielceFarta czy Fartu (wg jakiej zasady)?
    Pozdrawiam,
    Grażyna Kwiek
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego