To zestaw pytań, które nie poruszają problemów ściśle językowych, np. dlaczego niektóre słowa są w słownikach, a innych nie ma, kiedy nowe słowo pojawia się w słowniku, albo jakie słowo ma najwięcej polskich liter, a które jest najdłuższe.
inne
-
Hyperforeignism po polsku20.04.201720.04.2017Czy istnieje polski odpowiednik angielskiego terminu hyperforeignism, czyli pewnego rodzaju hiperpoprawności odnoszącej się do słów zapożyczonych (w języku polskim byłaby to np. wymowa Honsiu jako „honsju”)? Jeśli nie, jak można by go utworzyć? Hiperzapożyczenie brzmi głupio, a nie chcę używać angielskiego terminu, jeśli można by polskiego.
-
Be jak baran, czyli o nazwach liter14.02.201714.02.2017Moje pytanie dotyczy bardzo podstawowego zagadnienia, jakim jest wymowy liter. Spotkałem się z różnymi metodami nauczania (głównie w kontekście dzieci). Jedne mówią, że litery wymawiamy z końcówką „y”, maksymalnie ją ucinając („by”, „cy”, „dy”). Inne, że dopuszczalne są również formy z „e”' („be”, „ce”, „de”). Czy istnieje jakaś norma językowa, która określa poprawność wymowy? Jak zgodnie z taką normą czytać alfabet: „a by cy dy…” czy „a be ce de…”? Jak mówić: be jak baran czy by jak baran?
Dziękuję.
-
Nic nie działa – Nie wszystko działa
14.02.201714.02.2017Można powiedzieć, że wszystkozostało zniszczone, w związku z czym nicnie działa (w polskim mamy taki wynalazek jak podwójne zaprzeczenie). A czy dopuszczalna jest forma Wszystkonie działa?
Poprawne jest stwierdzenie Wszystko jestzepsute (tutaj nie mamy negacji), ale czy zamiana „zepsutości” na formę przeczącą (nie działa) powoduje, że zdanie jest niepoprawne? A może są dopuszczalne wyjątki?
-
Jutro mnie nie ma14.02.201714.02.2017Poprawność formy: Jutro mnie nie ma.
-
Co to jest?31.01.201731.01.2017Ostatnio mój kilkuletni bratanek zadał pytanie: Co to są?, wskazując na kilka jaj przepiórczych leżących na stole. Został szybko poprawiony, że powinien spytać: Co to jest?, przy czym otrzymał odpowiedź: Są to jaja przepiórcze.
Czy rzeczywiście chłopiec popełnił błąd? Czy jeżeli w pytaniu określimy, o co pytamy, a jednocześnie wskażemy na rzecz, to niezależnie od tego, czy jest to jedna rzecz, czy wiele, to zapytamy w liczbie pojedynczej?
Pozdrawiam
-
Równy a sobie równy 4.12.20164.12.2016Szanowni Państwo,
czy zdanie dwie liczby są sobie równe jest poprawne? Wydaje się, że sensowniej jest powiedzieć po prostu dwie liczby są równe. Zwrotność wprowadzona przez sobie sprawia wrażenie, jakby każda z tych liczb miała być równa sobie samej. Chyba że by powiedzieć są równe sobie nawzajem, ale to może przerost długości nad treścią.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Formy zwracania się do Jezusa i mówienia o Nim28.05.201628.05.2016Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o formy grzecznościowe odnoszące się do Boga, kiedy używamy Jego imienia – na przykład, kiedy mówimy o Jezusie. Czy istnieją sugestie językowe, czy należy mówić: Jezus (jakby po imieniu), Pan Jezus (na pan), Chrystus Jezus (używając dodatkowych określeń). Jaką formę można uznać za grzecznościową?
Pozdrawiam serdecznie
Tomasz Szczepański
-
Podróżujący 8.05.20168.05.2016Słowo podróżujący w zdaniu Podróżujący z determinacją pokonywał jednakże zakręty losu jest imiesłowem przymiotnikowym czynnym pełniącym funkcję rzeczownika, a dokładniej podmiotu?
-
To nie haplologia…
8.04.20168.04.2016Szanowna Poradnio,
słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…
Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?
Michał Gniazdowski
-
Rośliny nasienne – co to znaczy?6.04.20166.04.2016Czy temat lekcji:
Rośliny nasienne – co to znaczy?
Jest poprawnie sformułowany?
-
Przysłówek 20.03.201620.03.2016Szanowna Redakcjo!
Czy wyrażenia przyimkowe typu: w klasie, w kinie, na stole i przy szafie, można uznać za przysłówki? Ostatnio spotkałam się z opinią, że tak, bo odpowiadają na pytanie „gdzie?”. Dla mnie przysłówek to nieodmienna część mowy, a tu mamy przyimek i odmienny rzeczownik.
Dziękuję za pomoc
Czytelnik
-
Co najmniej minus 10 stopni26.02.201626.02.2016Szanowni Państwo,
w języku potocznym często słyszę, że jest co najmniej -10 stopni, kiedy ktoś ma na myśli, że jest -10 stopni lub mniej. Przyznam, że lekko mnie to kłuje. Wolę mówić, że jest co najwyżej -10 stopni lub że jest co najmniej 10 stopni mrozu.
Czy uważają to Państwo za objaw puryzmu i zbyt logicznego podchodzenia do języka i z praktycznego punktu widzenia nie widzą niczego niewłaściwego w pierwszej wersji? A może co innego w normie potocznej, co innego we wzorcowej?
Czytelnik
-
Milion dwieście pięćdziesięciojedentysięczny20.12.201520.12.2015Jak poprawnie napisać takie liczebniki porządkowe: 400 000, 800 000, 1 251 000? I jaka jest sytuacja ze słowami typu XXXprocentowy, XXXletni? Skoro tysięczny jest przymiotnikiem tak samo jak procentowy czy letni, to słowa typu XXXtysieczny i XXXprocentowy tworzymy na takiej samej zasadzie?
Widziałem na stronie sjp.pwn ze 101 000 to sto jeden tysięczny, ale czy rzeczywiście tak jest? Bo skoro mówimy nie dwadzieścia pięć procentowy, a dwudziestupieciuprocentowy, a procentowy i tysieczny są przymiotnikami.
-
Podpis w liście anonimowym16.12.201516.12.2015Jak się podpisać (np. w e-mailu), gdy chcemy pozostać anonimowi?
-
Urodzony dn. 10/20 maja 1589 r.22.11.201522.11.2015Drodzy Państwo,
mam dylemat, jak zapiać poprawnie datę w poniższym zdaniu:
Leonardo da Vinci (ur. 15. 04. 1452–23?, zm. 04. 1519) wybitny, wszechstronnie uzdolniony człowiek Renesansu.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Ślę serdeczności
-
Rodzaj żeńsko-rzeczowy13.11.201513.11.2015Szanowna Poradnio!
Przed chwilą zadałam pytanie o terminy „forma męsko-osobowa” (pianiści grali) i „forma żeńsko-rzeczowa”(pianistki grały, kwiaty kwitły, koty słuchały), ale mi to niedokończone pytanie gdzieś uciekło, więc powtarzam. Czy poprawny jest termin „forma żeńsko-rzeczowa”, który znam ze szkoły? Nigdzie go nie znajduję. W jakich źródłach mogę szukać?
Serdecznie pozdrawiam.
Łucja Brzozowska z Wilna.
-
Był odpowiedzialny, został odpowiedzialnym 10.11.201510.11.2015Witam,
proszę o odpowiedź, czy forma został odpowiedzialny jest poprawna. Czytając życiorysy, natknęłam się właśnie na takie sformułowanie, ale brzmi ono bardzo nienaturalnie. Ja bym napisała był odpowiedzialny. Być może jest to jakaś reguła, ale proszę o rozwianie wątpliwości. Na pewno można stosować połączenie zostać/być za coś odpowiedzialnym, ale w czasie przeszłym użyłabym wyłącznie był. Czy może obie formy są dopuszczalne?
Pozdrawiam
mk -
Narodowy Korpus Języka Polskiego8.11.20158.11.2015Czy występowanie słowa lub zwrotu w NKJP jest potwierdzeniem poprawności jego użycia, czy też zacytowaniem jego użycia, bez wnikania w jego poprawność gramatyczną?
-
Osobiście tam nie byłem3.11.20153.11.2015Szanowni Państwo,
kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem. -
koniec poradni?31.10.201531.10.2015Szanowni Państwo,
czy to koniec poradni? Pytam, ponieważ nie odpowiadają Państwo na moje (i pewnie innych czytelników) pytania. Będę wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem
