składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • jeden
    26.02.2002
    26.02.2002
    Szanowni Państwo,
    Proszę o pomoc w ocenie poprawności liczebnika w następującym zdaniach: „Zachwycał sie dwudziestoma jeden obrazami”, „Wylądował samolot z dwustu pięćdziesięciu jeden osobami” na pokładzie.
    Danuta
  • Jura Krakowsko-Częstochowska
    26.02.2002
    26.02.2002
    Szanowni Państwo!
    Jest taki piękny obszar w Polsce: Jura Krakowsko-Częstochowska. Jak powiedzieć: „Byłem w (na?) Jurze Krakowsko-Czestochowskiej"?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • osiedle
    26.02.2002
    26.02.2002
    Proszę o odpowiedź – która forma jest poprawna: na osiedlu czy w osiedlu.
    Czy są jakieś wyjątki? Dziękuję.
  • W gazecie pisze, że…
    25.02.2002
    25.02.2002
    Czy można używać zwrotu „tutaj pisze” zamiast „jest napisane"?
  • pilot do telewizora
    21.02.2002
    21.02.2002
    Jak powinno się mówić: „Podaj mi pilot” czy „Podaj mi pilota"?
  • adres
    21.02.2002
    21.02.2002
    Witam.
    Które zdanie jest poprawne?
    1. Proszę wysłać pismo pod nasz adres.
    2. Proszę wysłać pismo na nasz adres.
  • się
    21.02.2002
    21.02.2002
    Czy przy zbiegu dwóch czasowników zwrotnych można powtórzyć słowo się, np. „Nie da się ustosunkować się”, „Ośmielam się nie zgodzić się”. W tych przykładach unikamy powtórzenia i mówimy: „Nie da się ustosunkować”, „Ośmielam się nie zgodzić”. Jednak w niektórych sytuacjach niepowtórzenie się może prowadzić do nieprecyzji, np. kiedy słyszymy „Zdecydowałem się dobrze prowadzić”, to nie wiemy, czy mówiącemu chodziło o prowadzenie czegoś (np. samochodu), czy o prowadzenie się.
    I drugie pytanie: jak zachowuje się się w gerundiach? W „Innym słowniku języka polskiego PWN” przy słowie konduita podano synonim prowadzenie. Czy forma prowadzenie się jest błędna? Znów ta sama wątpliwość: kiedy słyszę: „Jej prowadzenie pozostawia wiele do życzenia”, od razu myślę o prowadzeniu samochodu, prowadzeniu w klasyfikacji, ale nie o prowadzeniu się.

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • Proszę, ustąp mi miejsca
    21.02.2002
    21.02.2002
    Ostatnio w autobusach pojawiły się naklejki z napisem: „Proszę,ustąp mi miejsce”. Czy napis ten nie powinien wyglądać: „Proszę, ustąp mi miejsca"?
  • kłopoty z datą
    19.02.2002
    19.02.2002
    Drogi Panie Profesorze!
    Chciałabym zapytać, czy jest poprawnie: dziś mamy piątego lutego, czy piąty lutego? Dziś jest piątego lutego? Czy tylko piąty lutego?
    Dziękuję za odpowiedź!
    Á. Porcsalmy Éva z Debreczyna
  • nijak się ma…
    14.02.2002
    14.02.2002
    Czy wyrażenie coś nijak się ma wymaga formy zaprzeczonej czasownika, a więc coś nijak się nie ma, czy bardziej poprawna jest forma coś nijak się ma? Pozdrowienia dla zespołu.
  • Instytut Matematyki – Instytut Matematyczny
    12.02.2002
    12.02.2002
    Instytut Matematyki czy Instytut Matematyczny? Która forma jest poprawna?
    Dziękuję i pozdrawiam
    Andrzej Korabik
  • za kierownicą – za kierownicę
    12.02.2002
    12.02.2002
    Tym razem interesuje mnie kierownica – można siąść za kierownicą (za czym, jak za biurkiem), a jak jest z wsiadaniem za kierownicę – czy można wsiąść do samochodu za kierownicę?
  • rok 2002
    8.02.2002
    8.02.2002
    Czy poprawna jest forma: w roku dwutysięcznym drugim?
  • piaty lutego
    5.02.2002
    5.02.2002
    Dzien dobry Panu!
    Jestem uczniem jednego z warszawskich liceów. Wszedłem z jednym z naszych nauczycieli w konflikt w kwestii poprawności pewnego wyrażenia. Nauczyciel ten za najbardziej wiarygodne dla niego źródło informacji dotyczące języka polskiego podał pańskie nazwisko. Zatem, aby rozwiązać nasz spór: czy w zdaniu „Dziś jest piąty luty” poprawna jest forma piąty luty? Czy może brzmieć ona powinna piąty lutego?
    Z poważaniem,
    Artur Kuzma
  • Odnośnie do pisma nr…
    1.02.2002
    1.02.2002
    Szanowni Państwo!
    Mam ogromną prośbę i chcę się tu odwołać do autorytetu Redakcji PWN. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego poprawną formą jest zwrot odnośnie do czegoś, a nie odnośnie czegoś (chyba, że jestem w błędzie i już nie wiem, co jest poprawne, a co nie jest…). Proszę o to, ponieważ męczy mnie czytanie stosów dokumentów służbowych, w których sformułowanie odnośnie czegoś pojawia się dosłownie w co czwartym zdaniu.
    Z góry dziękuję,
    Marta Birkut
  • żem, żeś, żeśmy, żeście
    28.01.2002
    28.01.2002
    Czy poprawne jest potoczne sformułowanie żeśmy, np. żeśmy poszli? Czy jest to dopuszczalne, czy można tak mówić?
  • używać – czego
    25.01.2002
    25.01.2002
    Mam wątpliwość związaną ze słowem łyżka, a konkretnie z łyżką do butów. Czy poprawna jest forma „Prosimy używać łyżki do butów”, czy też może „Prosimy używać łyżkę do butów” (w obu przypadkach chodzi o jedną łyżkę)?
  • za opłatą – za opłatę
    21.01.2002
    21.01.2002
    Która forma jest poprawna: udostępniać coś za miesieczną opłatą czy …za miesięczną opłatę? Jak można ująć tę myśl najpoprawniej?
  • różności składniowe
    18.01.2002
    18.01.2002
    Które z wymienionych form są poprawne:
    a) w położenie/ do położenia
    b)w pozycji/ do pozycji
    c) szybkośc wydruku/ prędkość wydruku
    d)szybkość drukowania/ prędkość drukowania
    e)nakład pracy konieczny/ nakład pracy koniecznej?

    Pozdrawiam
    L.
  • taki sam, co…, taki sam, jak…
    18.01.2002
    18.01.2002
    Mam kolejne pytanie: która forma jest poprawna i dlaczego – taki sam, co… czy taki sam, jak…?
    Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego