wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • Któremu źródłu zaufać?
    30.01.2008
    30.01.2008
    Wielki słownik wyrazów obcych PWN podaje, że wyrazy anateksis, satyriasis, skepsis i synopsis są rodzaju żeńskiego i nie odmieniają się. Tymczasem Wielki słownik ortograficzny PWN odmienia te wyrazy, jakby były rodzaju męskiego. Któremu źródłu zaufać?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku,
    Jakub Szymczak
  • layout i roll-up
    24.01.2008
    24.01.2008
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy dwóch wyrazów z branży reklamowej: layout (układ tekstu z grafiką) i roll-up (systemy wystawiennicze lub tzw. ścianki reklamowe). Jak poprawnie odmienić i zapisać te wyrazy?
    Pozdrawiam
    Marta
  • łacińska odmiana w polskim tekście
    16.01.2008
    16.01.2008
    Homo sapiens, verbum nobile (i wiele innych wyrażeń łac.) opatrzono w słowniku kwalifikatorem ndm. Czy można (obocznie) odmieniać je wg deklinacji łacińskiej? Zdarza się tak usłyszeć od osób znających łacinę i ma to duży urok. Z kolei takie podejście bez znajomości łaciny nastręcza kłopotów, bo trudno znaleźć zasady tej odmiany. Może jakaś przyszła publikacja PWN dotycząca języka polskiego, nie będąca stricte podręcznikiem do łaciny, uzupełni ten niedobór? Czy taki pomysł ma sens i szanse realizacji?
  • exodos
    28.12.2007
    28.12.2007
    Większość źródeł podaje, że ostatni występ chóru w tragedii antycznej to exodos. Czy za oboczny wariant pisowni tego słowa można przyjąć formę eksodos? Dlaczego mamy exodos, choć słowo to zapożyczone zostało od greckiego éksodos?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Jakub Szymczak
  • feed
    28.12.2007
    28.12.2007
    Chciałem zapytać o polski odpowiednik angielskiego feed. Najczęściej niewłaściwie tłumaczy się je jako kanały wiadomości lub RSS (a to nie to samo co news channels; feeds to także inne formaty niż Atom). Subskrybuje się je?
  • symplifikowany
    25.12.2007
    25.12.2007
    Witam! Chciałbym zapytać co oznacza słowo symplikowany? Dostałem życzenia świąteczne „nie symplikowanych do wymiaru konsumpcji świąt”. Ja rozumiem to jako 'nie uproszczonych (sprowadzonych) tylko do konsumpcji świąt'.
  • bivacco
    20.12.2007
    20.12.2007
    Witam serdecznie i przepraszam za brak polskich znakow. Glowie sie jak przetlumaczyc wloskie slowo bivacco, oznaczajace blaszany lub drewniany schron dla wedrowcow w Alpach. Nie zwyklo sie go okreslac polskim slowem biwak; mimo wszystko zastanawiam sie, czy takie wlasnie slowo nie byloby najlepsze. W polskich gorach brak podobnych struktur. Z tego co mi wiadomo, slowo to funkcjonuje wsrod polskich turystow odwiedzajacych Alpy i mogloby chyba nadac kolorytu opowiesci.
  • hiperkapnia
    17.12.2007
    17.12.2007
    Dzień dobry,
    czy w dopełniaczu liczby pojedynczej wyrazu hiperkapnia piszemy jedno czy dwa i?
    Dziękuję
    ewa
  • w międzyczasie
    28.11.2007
    28.11.2007
    Czy wyrażenie międzyczas jest poprawne? Dlaczego często przed słowem międzyczas pojawia się ubezpieczająca forma „w tak zwanym”?
  • seks czy sex?
    23.11.2007
    23.11.2007
    Słowniki ortograficzne i języka polskiego podają sex jako oboczną formę słowa seks. Mamy także sex appeal, sex shop i sexy. Pisanie x zamiast ks jest częstym zabiegiem marketingowym, ostatnio pojawiły się bowiem filmy Sex w Brnie i Śmiertelnie sexowna. Czy pisownia przez x jest tutaj uzasadniona? Jest też hasło promujące jeden z filmów: „Zemsta jest sexi”, a co rusz można w rozmaitych sloganach przeczytać o textach i że coś jest robione na maxa. Co Państwo o tym sądzą?
  • mascara czy maskara?
    22.11.2007
    22.11.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają pisownię mascara. Na stronie PWN, w słowniku języka polskiego, jest zapis mascara i maskara. Można już stosować zapis przez k (i będzie on poprawny), czy zalecana jest nadal pisownia przez c? Na jakim źródle poprawnościowym należy się opierać obecnie?
    Dziękuję za odpowiedź!
  • rodzaj gramatyczny nazw samochodów
    19.11.2007
    19.11.2007
    Jakiego rodzaju jest renault? Słownik ortograficzny podaje „ndm a. renaulta”, co sugeruje rodzaj męski, jednak na billboardach jest nowe renault. A co z samochodami innych marek: to suzuki (subaru, mitsubishi, porsche, iveco, volvo, bugatti, daewoo, hyundai, peugeot) czy ten suzuki (itd.)?
  • rock and roll
    9.11.2007
    9.11.2007
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego słowa rock-and-roll (i pochodnych od niego, np. rock-and-rolla, rock-and-rollowi czy rock-and-rollowy) nie można pisać w ten właśnie sposób, tzn. z użyciem łączników? Przecież poszczególne elementy składowe tego wyrazu złożonego są równoważne, żaden z nich nie ma większego znaczenia logicznego niż pozostałe, a w takich wypadkach stosowanie łącznika jest uzasadnione.
  • dezinstalacja, a nie deinstalacja
    8.11.2007
    8.11.2007
    Szanowni Państwo!
    Czy poprawna jest forma dezinstalacja, czy raczej deinstalacja? Z tego, co czytałam w poradni, przed samogłoską powinno wystąpić dez-, jak np. dezaktywacja. Jednak ostatnio spotkałam się z opinią polonistki, która uważa, że prawidłowa forma w przypadku deinstalacji, to właśnie forma z de-. Bardzo proszę o odpowiedź.
  • singiel, singel, syngiel
    1.11.2007
    1.11.2007
    Chodzi mi o słowo singiel, od niedawna dopuszczone w niektórych słownikach w takiej właśnie formie pisanej, a od wielu lat pisane w słownikach singel. Skąd się wzięła taka „stara” słownikowa pisownia z twardym g? Czym to było (no i de facto jest) uzasadnione, skoro prawie wszyscy to g wymawiają miękko (chyba tylko poza tymi, którzy zasugerowani pisownią, wymawiają to słowo dokładnie tak, jak zostało napisane)?
  • symbol czy ikona?
    30.10.2007
    30.10.2007
    Szanowni Eksperci!
    Ikona to słowo, które zrobiło zawrotną karierę. Obecnie mało kto mówi i pisze, że coś jest symbolem czegoś – wszędzie czytamy i słyszymy o ikonach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić, kiedy powinno się używać (i czy w ogóle) tego modnego słówka? Wydaje mi się, że jeśli zacznie się mówić, że Brad Pitt jest ikoną seksu – jak dotąd był symbolem – a Angelina Jolie ikoną męskich marzeń – zamiast ucieleśnieniem – to będzie to spora przesada…
    Maciej Szymański
  • consulting czy konsulting?
    17.10.2007
    17.10.2007
    Która z form jest prawidłowa: consulting czy konsulting?
  • logorea
    9.10.2007
    9.10.2007
    Czy słowo logopea oznacza słowotok?
  • póki co
    17.09.2007
    17.09.2007
    Póki co to ponoć jeden ze szkaradniejszych rusycyzmów, lecz jest on często używany w książkach i prasie, a także przez dziennikarzy. Czy to znaczy, że póki co zostało dopuszczone do powszechnego użycia? Ja sam nigdy go nie używam – po prostu wydaje mi się ono bardzo sztuczne, w dodatku potrafię znaleźć dla niego zamienniki – a już całkowicie drażni mnie rozpoczynanie zdań tym zwrotem: „Póki co premier nie ogłosił swojej decyzji” itp. Jak to więc jest z póki co?
    Maciej Szymański
  • kontrybucja
    10.09.2007
    10.09.2007
    Znany serwis filmowy Filmweb powszechnie stosuje słowo kontrybucja na określenie źródła podawanego przez internautów: „Wszystkie gatunki należy podać w jednej kontrybucji”, „Weryfikator zajrzał do waszej kontrybucji” itp. Nie wiem, czy jest w tym jakikolwiek sens, przecież brzmi to kuriozalnie. Czy naprawdę słowa kontrybucja można użyć w takim absurdalnym znaczeniu? I czy w ogóle można samemu wymyślać takie nowe znaczenia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego