składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • pod numer
    16.05.2002
    16.05.2002
    Witam,
    Czy mówi się dzwonić na numer czy pod numer?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • oboje
    16.05.2002
    16.05.2002
    Proszę uprzejmie o wyjaśnienie zasad składni liczebnika zbiorowego oboje. W jakiej liczbie powinno wystąpić orzecznie w czasie teraźniejszym. Przykład: „Oboje uszu MUSI być widoczne” czy „Oboje uszu MUSZĄ być widoczne”?
    Dziękuję bardzo.
    GD
  • południowy Koreańczyk?
    15.05.2002
    15.05.2002
    Czy można powiedzieć: południowy Koreańczyk lub północny Koreańczyk, czy poprawna jest jedynie forma opisowa: Koreańczyk z Korei Południowej lub Koreańczyk z KRLD?
  • wydział pielęgniarski
    15.05.2002
    15.05.2002
    Proszę o odpowiedź, czy poprawne jest wydział pielęgniarski czy wydział pielęgniarstwa, skoro mówi się pielęgniarstwo.
    Dziękuję.
  • w Woli, czyli we wsi Wola
    8.05.2002
    8.05.2002
    Które z podanych zdań jest poprawne:
    - Budowa kościoła we wsi Wola (Żabieniec), powiatu warszawskiego.
    - Budowa kościoła we wsi Wola (Żabieniec), powiat warszawski.
    - Budowa kościoła we wsi Woli (Żabieńcu), powiatu warszawskiego.
    Z góry dziekuję za odpowiedź.
  • 3 maja
    8.05.2002
    8.05.2002
    Dzień dobry,
    Zwracam się do państwa z prośbą: czy forma witaj 3 maj jest formą dopuszczalną (ze względu na tytuł pieśni), czy poprawną formą jest witaj 3 maja?
    Z góry serdecznie dziękuję.
  • dziedziczyć po kimś i po czymś
    8.05.2002
    8.05.2002
    W książkach informatycznych tłumaczonych z angielskiego, gdzie mowa jest o pewnych zależnościach między obiektami, występuje pojęcie dziedziczenia (jedna klasa obiektów może dziedziczyć cechy po innej). Jednak w polskich tłumaczeniach występują różne wersje. Proszę o sugestię, która forma jest poprawna, bo co książka, to jest inaczej:
    - klasa dziedziczy z klasy
    - klasa dziedziczy od klasy
    - klasa dziedziczy po klasie.
    W wersji ang. jest inherit from.
  • biuro projektów
    8.05.2002
    8.05.2002
    Proszę o odpowiedź na pytanie, jak powinna brzmieć poprawna nazwa: biuro(a) projektowe czy biuro(a) projektów?
    Wiesław Gołacki
  • nad morze
    6.05.2002
    6.05.2002
    Czy można jechać nad brzeg morza, czy tylko nad morze albo na brzeg morza?
  • Przeprowadzono czy wykonano?
    26.04.2002
    26.04.2002
    Często w różnych publikacjach i opracowaniach naukowych spotyka się zwrot przeprowadzono obliczenia lub jego odmianę. Bardziej poprawny wydaje się zwrot wykonano obliczenia. Która z tych form jest poprawna (a może obie)? Uprzejmie proszę o opinię w tej sprawie.
  • udzielić – czego
    25.04.2002
    25.04.2002
    Jak jest poprawnie: „Bank udzieli kredyt” czy „…kredytu”? Dziękuję.
  • z i bez
    25.04.2002
    25.04.2002
    Czy skróty składniowe typu: transformatory z jednym lub kilkoma uzwojeniami albo elementy z lub bez tulei należy traktować jak błąd wymagający korekty redakcyjnej, czy też można je dopuścić w tekstach technicznych, w których takich skrótów jest dużo i są czytelne dla fachowców?
    Z wyrazami szacunku,
    Andrzej Górecki
  • liczebniki zbiorowe
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Jak wiadomo, liczebniki zbiorowe występują w języku polskim między innymi w połączeniu z policzalnymi rzeczownikami występującymi tylko w liczbie mnogiej (pluralia tantum), np. drzwi – dwoje drzwi, itp. Ja bardzo chętnie dowiedziałbym się, czy można ich użyć w połączeniu z niepoliczalnymi rzeczownikami występującymi tylko w liczbie mnogiej które – mimo wszystko – dają się policzyć. Chodzi o nazwy miast (Ateny, Helsinki, Katowice…) lub krajów (Niemcy, Chiny, Włochy…). Czy można mówić o dwojgu Niemczech, podróżować do obojga Chin itd., czy należy powiedzieć dwóch Niemczech, obu Chin?
    Dziękuję bardzo z góry,
    Alessandro Pettini
  • dziesięcioro przykazań
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytanie:
    Czy użycie liczebnika zbiorowego w wyrazie Dziesięcioro Przykazań wymagane jest przez charakter kolektywny tego pojęcia jako zbioru niepodzielnego? Jeśli tak, czy pojedyncze Przykazania, albo zespoły tych samych, traktowane są jako wyrazy „niezbiorowe"? Mówi się więc Dwa Przykazania (a nie dwoje Przykazań), Pierwsze pięć Przykazań/Pierwszych pięć Przykazań (a nie Pięcioro pierwszych Przykazań)?
    Uprzejmie dziękując z góry, łączę wyrazy szacunku
    Alessandro Pettini
  • ekstrakt i proteiny
    18.04.2002
    18.04.2002
    Która wersja jest poprawna: proteiny jedwabiu czy proteiny z jedwabiu? Ekstrakty jedwabiu czy ekstrakty z jedwabiu?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • deklaracja
    16.04.2002
    16.04.2002
    Która forma jest poprawna: „Deklaracja współpracy” czy „Deklaracja o współpracy"? Sprawa dotyczy nagłówka pisma.
  • gratis, gratisowy
    12.04.2002
    12.04.2002
    Czy można napisać, że egzemplarz np. wydawnictwa jest gratisowy, czy też, że został przekazany gratis ?
  • rodzaj gramatyczny skrótowców
    11.04.2002
    11.04.2002
    Mam pytanie dotyczące rodzaju skrótów. Jeszcze kilka lat temu uczono, że skróty nazw mają rodzaj nijaki – np. PZU ogłosiło, PKO rozpoczęło, SLD wystąpiło etc. I dopiero przy pełnym rozwinięciu nazw używano rodzaju zgodnego z głównym rzeczownikiem – np. Powszechny Zakład Ubezpieczeń ogłosił, Powszechna Kasa Oszczędności rozpoczęła, Sojusz Lewicy Demokratycznej wystąpił. Od pewnego jednak czasu obserwuję w środkach masowego przekazu stosowanie czasownika w rodzaju odpowiadającym głównemu rzeczownikowi nawet przy skrótach – np. PZU ogłosił, PKO rozpoczęła, SLD wystąpił. Bardzo mnie to razi. Dlatego też pytam, czy jest to poprawne? Bardzo proszę też o podanie wiarygodnego źródła, gdzie mogłabym to sprawdzić. Pozdrawiam.
  • spakować (się)
    11.04.2002
    11.04.2002
    Skoro zwrot spakować się jest poprawny, czy można powiedzieć spakować kogoś (np. do podróży)?
  • konkursy: X i Y
    9.04.2002
    9.04.2002
    Mam pytanie dotyczace pewnego wyrażenia użytego w podaniu. Czy poprawne jest: „W ubiegłym roku brałam udział w konkursach: polonistycznym i recytatorskim” czy raczej „W ubieglym roku brałam udział w konkursie polonistycznym i recytatorskim"? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego