Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
Wszystkie
-
nazwy samolotów26.06.200226.06.2002Dzień dobry,
Zajmuję się ostatnimi czasy korektą internetowego serwisu poświęconego m.in. lotnictwu II wojny światowej. Miewam w związku z tym problemy z pisownią nazw modeli samolotów. Oto kilka przykładów:
1. Sztukas – pisane z wielkiej czy z małej litery, w cudzysłowie czy nie (to raczej nazwa potoczna)?
2. Curtiss P-40 Kittyhawk – ostatni człon pisać w cudzysłowie czy nie, czy traktować to jako nazwę potoczną, czy część nazwy własnej?
3. Radziecki I-16 „Iszak” – znowu: czy w cudzysłowie i czy z wielkiej litery?
Ponieważ podobnych pytań jest wiele, miałabym także pytanie – gdzie sprawdzać takie rzeczy? Czy mogę znaleźć wyjaśnienie np. w Słowniku nazw własnych?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Urszula Kifer -
Chciałem się zapytać…26.06.200226.06.2002Panie Profesorze!
Chcę zapytać Pana o poprawność konstrukcji: „Chciałem się zapytać…”. Czy nie odnosi się to do czasu przeszłego (chciałem)? Może powinno być chciałbym albo chcę? Druga sprawa – czy chcieć jest czasownikiem zwrotnym? Czy „Chciałem się zapytać…” nie oznacza pytania skierowanego do samego siebie?
Pozdrawiam -
wsiąście? obejdziona?25.06.200225.06.2002Witam,
Bardzo dziękuję za poprzednie odpowiedzi. Kolejne pytanie, w zasadzie dwa: po pierwsze, jak utworzyć rzeczownik od czasownika wsiąść? Wsiąście?
Natomiast w drugim pytaniu chciałbym zapytać o wyjątki od strony biernej, o braki niektórych form, jak to ma miejsce w przypadku obchodzenia: „Jaś obszedł górę, góra została… przez Jasia”. Czy w j. polskim istnieje dużo takich wyjątków? Jak je zastępować?
-
Koziegłowy25.06.200225.06.2002Jak należy odmieniać nazwę Koziegłowy (w Koziegłowach czy w Kozichgłowach)? Ponieważ jest to zrost, wydaje mi się, że poprawna jest forma w Koziegłowach. Z drugiej strony odmiana Białegostoku wskazuje na coś innego. A może Białystok to wyjątek?
Bardzo proszę o odpowiedź. -
Kościół, Cerkiew i zbór25.06.200225.06.2002Chciałabym się zapytać o pisownię następujących wyrazów: Kościół zachodni czy Zachodni; Cerkiew (w tekście historycznym, w którym Kościół pisany jest konsekwentnie wielka litera); Zbor mniejszy (j.w.). Tekst, w którym występują te wyrazy, dotyczy tematyki schizmy i różnych wyznań – stąd zastanawiam się nad pisownią.
-
kropka po liczebnikach porządkowych25.06.200225.06.2002Czy po liczebnikach porządkowych piszemy kropkę, np. 60. rocznica urodzin?
Dziękuję.
-
mega-24.06.200224.06.2002Dzień dobry,
Korzystałam już kilkakrotnie z Państwa pomocy i jestem niezmiernie wdzięczna, że powstał taki portal. Moje dzisiejsze pytanie dotyczy przedrostka mega-. O ile wiem, powinno się go pisać łącznie z następującymi po nim rzeczownikami. A mimo to wciąż widzę: mega nagroda, mega sprawa itd. Proszę o rozwianie wątpliwości.
Joanna B. -
używać24.06.200224.06.2002Które z poniższych zdań jest poprawne?
1. W rezultacie wyrządzono szkodę przedsiębiorcy wcześniej używającemu taki znak towarowy.
2. …. wcześniej używającemu takiego znaku towarowego. -
tytuły i podpisy24.06.200224.06.2002Szanowni Państwo,
Lektura Waszych odpowiedzi dotyczących używania małych i wielkich liter w tytułach urzędowych nie wyjaśnia w pełni moich wątpliwości. Dotyczą one nie tylko pisowni tytułu z małej lub wielkiej litery, ale też interpretacji, kiedy należy używać imienia i nazwiska przed, a kiedy po tytule. Proszę o odpowiedzi na następujące pytania poparte przykładami:
Która forma w adresie listu, np. do ministra, jest właściwa (wielkość liter i kolejność)?
1.
Szanowny Pan
Jan Kowalski
minister Gleboznawstwa
2.
Szanowny Pan
Jan Kowalski
Minister Gleboznawstwa
3.
Minister Gleboznawstwa
Szanowny Pan
Jan Kowalski
Która forma w podpisie pod listem jest właściwa?
1.
Jerzy Szczepanik
sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
2.
Jerzy Szczepanik
Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
3.
Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
Jerzy Szczepanik
Gdzie składamy podpis?
1.
własnoręczy podpis
Jerzy Szczepanik
Sekretarz…
2.
Jerzy Szczepanik
własnoręczny podpis
Sekretarz…
Dziękuję z góry i proszę o przyjęcie wyrazów szacunku,
Jerzy Szczepanik – Dzikowski -
figiel24.06.200224.06.2002W ostatnim pana telewizyjnym wystąpieniu na sam koniec użył pan profesor zwrotu (cyt.): „Mam pewne zrozumienie dla takich figlów”. I tu pytanie, czy to też był figiel, czy może profesorski lapsus, bo mnie uczyli, że poprawnie raczej powinno być dla takich figli.
Z pozdrowieniem,
Wacek Biliński -
zwyciężyć kogoś, ale wygrać z kimś24.06.200224.06.2002Dzień dobry,
Czy czasownik zwyciężać łączy się jedynie z biernikiem: zwyciężać kogo, co, czy można też zwyciężyć z kimś? Czy tylko wygrać z kimś? Zwyciężyć z Ameryką, zwycięzyć Amerykę – a może obie formy są poprawne? Dziękuję. -
infolinia24.06.200224.06.2002Czy można dzwonić na infolinię (jak na policję), czy lepiej dzwonić pod numer infolinii?
-
być za kimś24.06.200224.06.2002Dzień dobry!
Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc. -
tysiąc jeden złotych24.06.200224.06.2002Piszę procedurę, która zamienia zapis liczbowy dowolnej kwoty na jej zapis słowny. Mam problem jak odmienić słowo złoty w wypadku, gdy mamy do czynienia np. z 1001 zł. Czy powinienem rozwinąć jako jeden tysiąc jeden złoty?
-
Titanic21.06.200221.06.2002Jak odmienia się słowo Titanic (czy może Titanik)? W których przypadkach – i dlaczego – c zamienia się na k?
Dziękuję. -
wykorzystywać21.06.200221.06.2002Proszę o ustosunkowanie się do wyrazu wykorzystywać w funcji stosować do (np. „Tej odmiany wełny mineralnej nie opłaca sie wykorzystywać do tego celu ze względu na jej wysoką cenę”). Dawno temu na kursie redaktorskim spotkałam się z krytyczną oceną takiego wykorzystywania i zaleceniem polonisty, by zamiast tego używać m.in. wyrazu wyzyskać. Było to jednak prawie 30 lat temu i nie widzę, by to zalecenie się przyjęło. W tekstach technicznych, jakimi sie zajmuję, wolę od tego czasu stosować zamiast wykorzystywać. Czy słusznie?
-
ogródek21.06.200221.06.2002Chciałbym dowiedzieć się, jak powinno się mówić: „Ide do ogródka” czy „Ide na ogródek”? Według mnie obie formy są poprawne, ale nie potrafię znaleźć uzasadnienia. A może się po prostu mylę?
-
Majcher21.06.200221.06.2002Jak odmienia się nazwisko Majcher? W celowniku Majcherowi czy Majchrowi? Wydaje się, że pierwotna (z niemieckiego?) forma była bez e ruchomego, a dopiero później przez analogię pojawiło się e ruchome, ale czy na pewno? Która z form jest porawna, a może poprawne są obie? Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
nazwy własne21.06.200221.06.2002Jakiś czas temu był w Internecie konkurs, polegający na ułożeniu słów z podanej puli liter. Zgodnie z regulaminem tego konkursu „prawidłowo utworzone wyrazy to rzeczowniki pospolite (bez nazw własnych)”. Czy w związku z tym organizator ma rację, uznając słowa oznaczające mieszkańców państw, pisane dużą literą, tj.: Iranka, Libijka, Ukrainiec? Czy są to „rzeczowniki pospolite”?
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam. -
wyliczenia21.06.200221.06.2002Korzystałam już kiedyś z tego sposobu informacji o zasadach pisowni w języku polskim i otrzymałam wyczerpującą odpowiedź. Chciałabym tym razem prosić o wyjaśnienie następującej kwestii (związanej z dwukropkiem, lecz w rozdziale o interpunkcji odpowiedzi na swoje wątpliwości nie znalazłam; pewnie jest to kwestia składni). Czy prawidłowe jest odmienianie rzeczowników w podpunktach, czy nie (np. w poniższym sformułowaniu)?
… na podstawie następujących aktów prawnych:
- ustawa o …
- rozporządzenie regulujące …
Wydaje mi się, że odmieniamy w wypadku następującego sformułowania:
… na podstawie:
- ustawy o …
- rozporządzenia regulującego …
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję już teraz, żeby nie zaśmiecać, szalenie użytecznej, skrzynki pocztowej.
Krystyna Jędryczkowska.
