wymowa

Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?

  • papryka
    6.12.2015
    6.12.2015
    Wiadomo, że wyrazy takie jak matematyka, fizyka, muzyka akcentujemy na trzeciej sylabie od końca. Czy tak samo jest ze słowem papryka (które ma przecież inne pochodzenie)?
    Powinno się mówić PApryka czy papRYka?
  • PiS a PO – różnice gramatyczne
    2.12.2015
    2.12.2015
    Dlaczego skrót PiS wymawiamy jak słowo, a nie jak skrót Pe i Es ?
  • Ze – z
    21.11.2015
    21.11.2015
    Czy powinno być ze wstępnych ustaleń wynika, czy z wstępnych ustaleń wynika?
    Proszę o pomoc, ponieważ w internecie widnieje jedna jak i druga wersja i nie wiem, która jest poprawna.
    Dziękuję i pozdrawiam :)
  • niejasne pytanie
    15.10.2015
    15.10.2015
    Witam.
    Mam pytanie związane z wymową c'h. Nigdzie nie ma informacji na ten temat. Czy czyta się to po prostu jako ch, czy może jakoś inaczej i w jaki sposób się to akcentuje?
  • trzy po trzy
    14.04.2015
    14.04.2015
    Ostatnio dyskutowaliśmy ze znajomymi nad wymową wyrażenia pleść trzy po trzy. Niektórzy twierdzili, że należy je akcentować na słowie po, inni, że na drugie trzy. Która wymowa jest poprawna?
  • jak wymawiać liczebnik 15?
    5.04.2015
    5.04.2015
    Dobry wieczór!
    Przeczytałem, że nie mówi się piĘtnaście, tylko piEtnaście. Nie wiem, czy to stuprocentowa prawda, dlatego pytam, czy coś się stanie, jeśli będę mówił tak, jak się pisze?
  • Kärcher
    24.03.2015
    24.03.2015
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie odnośnie myjek ciśnieniowych Kärcher. Słyszałam, jak ludzie różnie wymawiają nazwę: [keszer], [kacher], [keczer], [karcher]. Jak prawidłowo powinno się wymawiać? Czy dopuszczalne jest spolszczenie tej marki? Czy obowiązuje wyłącznie wymowa z języka niemieckiego?
    Dziękuję za odpowiedź
  • meritum i podobne
    16.02.2015
    16.02.2015
    Dzień dobry,
    od kilku dni nie daje mi spokoju następująca kwestia: skąd akcent proparoksytoniczny w wyrazie meritum? Słowa zapożyczone z końcówką -um, takie jak liceum, akwarium, a nawet – wbrew rosnącej w mediach popularności trzeciej sylaby od końca – muzeum, akcentujemy wszak paroksytonicznie. Jakie zasady regulują akcentowanie w wyrazach zapożyczonych?
    Pozdrawiam serdecznie
    tw
  • akcenty i wiersz
    2.02.2015
    2.02.2015
    Witam!
    Mam jeszcze jedno pytanie. Kilka dni temu uczyłam się wiersza do szkoły na konkurs, który odbył się dwa dni temu. Nadal nurtuje mnie pytanie, jak postawić akcent w słowach: republika, oduczyć, podpisałybyście, najsławniejszy, czterysta, posprzątalibyśmy i odpocząłby. Ale szczególny dylemat mam ze słowem gramatyka (akcent powinien być postawiony na ma czy ty?). Głupio trochę o to pytać, ale w końcu po to jest poradnia.
    Z góry dziękuję :)
  • keczup

    29.01.2015
    29.01.2015

    Szanowni Państwo,

    zaintrygowała mnie porada https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/keczup;5359.html. Muszę przyznać, że mówienie [keczup] zamiast [keczap] przychodzi mi z trudem. To chyba dlatego, że moje pokolenie jest już mocno obsłuchane z angielszczyzną i jakoś odruchowo sięga po taką wymowę (jak z placem Wilsona). Ale zastanawiam się, jaka wymowa jest w takim razie zgodna z brzmieniem oryginalnym.

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • uniWERsytet
    21.01.2015
    21.01.2015
    Szanowni Państwo,
    na którą sylabę akcentuje się słowo uniwersytet? W źródłach, do których mam dostęp, znalazłem informację, że na trzecią od końca. To ze względu na jego obcość? Do tej pory wydawało mi się, że taka sytuacja dotyczy raczej rzeczowników na -ika, -yka, ale rozumiem, że ta grupa jest znacznie liczniejsza.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • niemieckie ö
    17.01.2015
    17.01.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, dlaczego przegłos w nazwisku Rudolfa Höß czyta się w języku polskim jako [e], podczas gdy w języku niemieckim dźwięk ten wymawiany jest inaczej. Nie tyczy się to tylko nazwiska tej konkretnej osoby; odnoszę wrażenie, że jest to tendencja dość popularna. Z góry bardzo dziękuję za Państwa odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Marcin Ulmanek
  • oryginalny
    6.12.2014
    6.12.2014
    Czy samogłoska y w wyrazie oryginał (oryginalny) w ogóle jest potrzebna? Zdecydowana większość Polaków już jej przecież nie wymawia. Jedynie starsze słowniki podają wymowę właściwą: or-y-ginał, or-y-ginalny. Może należałoby uprościć pisownię? Jeszcze Orzeszkowa pisała np. o wschodach, dzisiaj są już tylko schody.
  • ortofotomapa
    1.12.2014
    1.12.2014
    W nawiązaniu do pytania o akcent rzeczowników złożonych: jest wyraz ortofotomapa, z którego akcentowaniem nie ma problemu, bo drugi człon jest dwusylabowy. Problem pojawia się w dopełniaczu liczby mnogiej. Czy ortofotomap akcentować na ostatnią, czy na przedostatnią sylabę?
  • Dlaczego „włanczam”?
    27.11.2014
    27.11.2014
    Dlaczego większość ludzi mówi włanczam zamiast włączam. Skąd wzięła się ta niepoprawna forma?
  • akcent rzeczowników złożonych
    23.11.2014
    23.11.2014
    Jak akcentuje się wyrazy nurogęś, gadoptak, chorobodzień? Jeśli na sylabę ostatnią, to dlaczego inaczej niż nerwoból, miedzioryt czy jeżozwierz?
  • pro publico bono
    15.11.2014
    15.11.2014
    Szanowni Państwo,
    w którym miejscu należy postawić akcent w wyrazie publico w wyrażeniu pro publico bono?
  • wahania w akcentowaniu wyrazów zapożyczonych
    21.09.2014
    21.09.2014
    W jednej z porad piszecie Państwo, że akcentowanie wyrazów prezydent, reguła, komitet, rzeczpospolita na trzecią sylabę od końca jest obocznością i nie jest błędem. A ja ostatnio zostałem przez jedną z osób, szczycących się tym, że jest językoznawcą, poprawiony. Znalazłem też w Internecie stwierdzenie, że w wyrazie muzeum i technikum też obie formy akcentowania są dozwolone. Przyznam, że już sam nie wiem i mam mętlik w głowie. I skąd akurat w tych wyrazach te problemy?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • wymówić łatwiej
    26.06.2014
    26.06.2014
    W omówieniu niektórych procesów fonetycznych pojawia się informacja, że coś wymówić jest łatwiej. Czy językoznawcy dysponują jakimś kryterium, co się wymawia łatwiej?
    Wydawałoby się, że uczące się mówić dzieci przekręcają słowa do postaci łatwiejszej w wymowie. Spotkałem się ostatnio z dwoma niezależnymi przypadkami, gdy małe dzieci wymawiają [nitk] zamiast [nikt] (a jedno z nich mówi jeszcze [wiadutk]). Czy rzeczywiście -tk jest wymówić łatwiej niż -kt?
  • narzeczony
    18.05.2014
    18.05.2014
    Dzień dobry!
    Zastanawia mnie, jak poprawnie wymawiać słowo narzeczony. Bardzo często słyszę w telewizji, radio, wśród znajomych wersję narzyczony i zastanawiam się, czy jest to poprawne?
    Pozdrawiam
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego