znaczenie

Tu powiemy ci, jakie znaczenia mają interesujące cię słowa. Dowiesz się, których słów nie należy łączyć, a których nie powinno się używać w określonych sytuacjach lub kontekstach. A jeśli nie znasz jakiegoś słowa, pomożemy ci je znaleźć.

  • pleonazmy?
    23.12.2002
    23.12.2002
    Czy określenie lub nazwa:
    - starostwo powiatowe
    - żandarmeria wojskowa
    są typu „masło maślane”?
    Z poważaniem
    Sławomir Jakubowski
  • kwartał
    19.12.2002
    19.12.2002
    Czy można uzyć określenia kwartał, licząc od dowolnie wybranego miesiąca, np. od lutego do kwietnia?
  • pieczeniarz
    6.12.2002
    6.12.2002
    Czy stosowne jest użycie w charakterystyce postaci (np. Papkina) słowa pieczeniarz? Gdzie w literaturze pieknej można spotkać użycie tego słowa? Jakie jest jego pochodzenie?
  • pieniążki
    6.12.2002
    6.12.2002
    Panie Profesorze:
    W ostatniej audycji była poruszona sprawa zdrobnień – rażą mnie one bardzo w wyrazach, które były wymienione. Jeszcze gorsze wg mnie jest używanie zdrobnień przez osoby publiczne, np. poczebne pieniazki („poczebne” to nie mój błąd, ale tak wielu błędnie wymawia). Uważam, że jest niepoważne używanie określenia pieniazki w sprawach publicznych, urzędowych itp. Czy mam rację?
    Pozdrowienia z Oslo, Regina Tomaszewicz
  • swój
    3.12.2002
    3.12.2002
    Dzień dobry,
    czy w zdaniach „Dam Ci mój/swój długopis”, „Daj mi swój/twój długopis”, „Piszę moim/swoim” długopisem” zaimki dzierżawcze można stosować zamiennie?
    Elżbieta
  • satanizm
    29.11.2002
    29.11.2002
    Dzień dobry,
    Mam poważny problem. Zastanawiam się nad słowem religia. Wiem, że sekta jest odłamem religii, ale nią nie jest. Ale np. satanizm jest sektą, jest to też kult szatana. A kult to obrzęd religijny. Czy więc prawdziwe jest stwierdzenie, że satanizm jest religią? A co za tym idzie, czy możemy powiedzieć, że sekta to religia? Bardzo proszę o szybką odpowiedź.
    Marcin Tyszczuk
  • zaspa śnieżna
    28.11.2002
    28.11.2002
    Szanowny Panie Profesorze,
    Interesuje mnie słowo zaspa. Czy można powiedzieć zaspa śnieżna? Według Innego słownika języka polskiego PWN można, jest nawet przykład zaspy śnieżne. Według Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN nie można. Zaspa śnieżna została uznana za sformułowanie niepoprawne. Bardzo chciałabym poznać zdanie Pana Profesora na ten temat.
    Anna Jurek
  • wernisaż
    28.11.2002
    28.11.2002
    Które z wyrażeń jest poprawne:
    1. Zapraszam na wernisaż wystawy moich prac.
    2. Zapraszam na wernisaż moich prac.
    Proszę o odpowiedź i krótki komentarz.
    Dziękuję.
  • plany na przyszłość
    28.11.2002
    28.11.2002
    Czy powszechnie używane wyrażenie plany na przyszłość jest poprawne, czy też należałoby je uznać za pleonazm?
  • drogo kupić czy drogo zapłacić?
    26.11.2002
    26.11.2002
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy słów płacić i kosztować. Spotkałem się z określeniem coś drogo kosztuje lub drogo trzeba będzie zapłacić. Czy nie powinno się mówić, że coś dużo kosztuje i dużo się płaci? Czy ta pierwsza forma nie oznaczałaby, że coś może tanio kosztować i można tanio zapłacić? A to chyba już nie jest poprawne.
    Pozdrawiam
  • kuś i kuśka
    22.11.2002
    22.11.2002
    Witam serdecznie.
    Moje pytanie dotyczy mojego nazwiska – Kuś. Czy kuś jest/był synonimem słowa penis???
    Pozdrawiam.
  • Co znaczy rozczarowanie?
    22.11.2002
    22.11.2002
    Czy poprawny jest zwrot: miłe rozczarowanie? Spotkałem się ze zdaniem, że samo rozczarowanie ma charakter negatywny, i połączanie ze słowem miły jest nie na miejscu. Znalazłem definicje rozczarowania jako 'pozbawienie kogoś złudzeń' i idąc dalej tym torem – czy pozbawienie kogoś złudzeń zawsze ma charakter negatywny?
    Czy nie słyszy się często zdania: Film mnie pozytywnie rozczarował?
    Pozdrawiam
    Grzesiek
  • alternatywa
    20.11.2002
    20.11.2002
    Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości dotyczących pewnego stwierdzenia. Ostatnio w telewizji emitowany był program, bądź raczej konkurs, w którym jedna z konkurencji polegała na wskazaniu błędów językowych czy ortogaficznych. Na tablicy umieszczone było między innymi zdanie: MAM DWIE ALTERNATYWY. Zawodnicy wskazali na to zdanie jako błędnie sformułowane. Ja również przychyliłam się do ich odpowiedzi, natomiast mój chłopak się ze mną nie zgodził, podając mi następujący przykład: „Mam zamiar wydać zarobione pieniądze. Więc albo kupię Poloneza, albo Fiata, czyli to jest pierwsza alternatywa. Jak również zastanawiam się nad kupnem domu, który kupię albo w Lublinie, albo w Krakowie – druga alternatywa. W związku z tym mam dwie alternatywy”. Czy na podstawie tego przykładu można powiedzieć, że „mam dwie alternatywy”, i czy w ogóle takie stwierdzenie jest dopuszczalne?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Dagmara Iskra
  • w toku ewolucji
    20.11.2002
    20.11.2002
    Czy poprawny jest zwrot w toku ewolucji? Dziękuję, pozdrawiam.
  • schodzić w dół
    18.11.2002
    18.11.2002
    Czy wyrażenie schodzić w dół schodami jest pleonazmem? A może jest poprawne?
  • rodzicielstwo
    15.11.2002
    15.11.2002
    Szanowni Państwo,
    Jakie jest znaczenie słownikowe pojecia rodzicielstwo i jak wyrazić spełnianie owego rodzicielstwa nad dzieckiem niepełnosprawnym: rodzicielstwo dziecka niepełnosprawnego czy rodzicielstwo nad dzieckiem niepełnosprawnym?
    Z wyrazami szacunku,
    marta wiatr
  • lakoniczny i lapidarny
    14.11.2002
    14.11.2002
    Interesuje mnie różnica pomiędzy obszarem znaczeniowym słów lakoniczny i lapidarny. Wciąż ciężko mi jest zwerbalizować intuicje co do tego. Z góry dziękuję za pomoc
    – Robert
  • techniczny – technologiczny
    14.11.2002
    14.11.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy usługi telefonii ruchomej są zaawansowane technicznie, czy technologicznie? Według mnie zaawansowany technologicznie to kalka z technologically advanced, ale mam wrażenie, że różnica między techniką (sposobem robienia czegoś) a technologią (sposobem przetwarzania materiału na gotowy produkt) zaciera się coraz bardziej od początku lat 1990.
  • który i jaki
    14.11.2002
    14.11.2002
    W ostatnich latach postępuje daleko idące rugowanie zaimka który i zastępowanie go, często w bardzo rażący sposób, zaimkiem jaki. Wydaje mi się, że który określa coś, definiuje, wskazuje ku czemuś, podczas gdy jaki odnosi się do jakości, cech charakterystycznych. Czy mam rację? Jak Pan by je rozróżnił?
    M.S.
  • ucieczka w świat marzeń
    14.11.2002
    14.11.2002
    Istnieje wyrażenie ucieczka w świat marzeń. A Jak powiemy: poeta szukający ucieczki w świecie marzeń czy poeta szukający ucieczki w świat marzeń?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego