wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • favicon
    16.06.2011
    16.06.2011
    Szanowni Państwo!
    Jaki rodzaj ma Favicon (favicon.ico)?
    Pozdrawiam uprzejmie – Anna
  • kuklik, ale jaki?
    8.06.2011
    8.06.2011
    Chciałbym prosić o poradę z zakresu nazewnictwa. Chodzi o polską nazwę rośliny Geum urbanum. W języku polskim funkcjonują dwa tłumaczenia. Panuje zgoda co do pierwszego członu (kuklik), ale w tłumaczeniu drugiej części panują rozbieżności (pospolity lub zwykły). Według mnie słowo pospolity ma znaczenie pejoratywne. Będę wdzięczny za informację, czy używanie wyłącznie nazwy kuklik zwykły będzie w pełni zgodne z panującymi zasadami językowymi.
    Ta piękna roślina zasługuje na szacunek.
  • Konferencja Wschodnia, Konferencja Zachodnia
    31.05.2011
    31.05.2011
    Czy użycie słowa konferencja przy nazwach grup w NBA czy NHL (Western Conference, Eastern Conference) jest językowo poprawne? To powszechnie używane słowo, ale czasami słychać oburzenie.
  • mundial
    28.05.2011
    28.05.2011
    W ostatnich latach dziennikarze zajmujący się siatkówką powszechnie używają słowa mundial na określenie mistrzostw świata w tej dyscyplinie, wcześniej słowem tym określano jedynie mistrzostwa świata w piłce nożnej.Czy należy to traktować jako błędne użycie wyrazu, czy naturalne rozszerzenie jego znaczenia?
  • Es-Zett
    27.05.2011
    27.05.2011
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytanie: czy w języku polskim stosujemy w zapisie nazwisk niemieckich literę ß (np. Rudolf Heß)? A jeśli tak, to czy w odmianie należy ją zamienić na ss (tzn. czy poprawny jest zapis Rudolfowi Heßowi)? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Patrycja Pieńkowska-Wiederkehr
  • kondycja
    27.05.2011
    27.05.2011
    Witam!
    Mam pytanie: czy zdanie „Przemysł wydobywczy jest w nie najlepszej kondycji” jest poprawne językowo?
  • spotu czy spota?
    26.05.2011
    26.05.2011
    Chciałem odmienić angielski spot, oznaczający miejsce. W słowniku ortograficznym znalazłem odmianę wyrazu spot, lecz oznaczającego spot reklamowy. Czy powinienem założyć, że mój spot odmienia się analogicznie, czy jego odmiana może być inna? I jeśli inna, to jaka? Chodzi o dopełniacz (końcówka -a czy końcówka -u), na temat którego opinie znanych mi osób są podzielone.
  • muffiny
    23.05.2011
    23.05.2011
    Mam pytanie dotyczące wyrazu muffin. Jak należy go używać? Czy wyraz ten wszedł już do słownika języka polskiego? Czy pozostaje zapis zgodny z oryginalnym w języku angielskim, czy może jest już spolszczona nazwa (np. mafinka). Co z jego odmianą?
  • rodzajnik al-
    28.04.2011
    28.04.2011
    Chodzi mi o pisownię arabskiego rodzajnika al- (i jego odmian) z nazwami własnymi. Pisze się go z wielkiej, np. Al-Asad, jeśli jednak nazwa własna składa się z dwóch elementów, to rodzajnik przed drugim piszemy małą literą: Hafiz al-Asad, Anwar as-Sadat. Mamy więc z Anwarem as-Sadatem, ale: z As-Sadatem (tak piszą arabiści – choć też nie wszyscy; dziennikarze nieznający reguły piszą raz tak, raz siak). Dlaczego wielkość litery w wyrazie zmienia się w środku zdania?
  • konwencja
    27.04.2011
    27.04.2011
    Dzień dobry!
    Czy nazwanie spotkania pewnej grupy osób (miłośników określonej dziedziny) konwencją jest błędem? Słowo to funkcjonuje w owym środowisku w takim znaczeniu, będąc zapewne kalką z języka angielskiego, gdzie na określenie tego typu wydarzenia używa się słowa convention. W słowniku języka polskiego zaś jako jedno ze znaczeń słowa konwencja widnieje definicja: „przedwyborczy walny zjazd członków partii politycznej”, a więc również swego rodzaju spotkanie.
  • exodus
    23.04.2011
    23.04.2011
    Mam pytanie odnośnie pisowni słowa Exodus. Większość słowników wskazuje jednoznacznie, że jedyną poprawną formą jest Exodus, bez względu na to, czy odnosi się do biblijnego wydarzenia, czy wielkiej migracji. Jednakże w języku polskim nie stosuje się litery x z wyłączeniem enumeratywnie podanych przypadków, a exodus nie spełnia kryteriów żadnego z nich. Podobne zapożyczone wyrazy – seks, indeks, faks – piszemy jednoznacznie przez ks. Więc jak to jest? Czy forma eksodus jest błędna?
  • fitness
    2.04.2011
    2.04.2011
    Szanowni Eksperci,
    moje pytanie dotyczy sformułowania trener/instruktor fitness. Choć wyszukiwarka Google zdecydowanie wskazuje na przewagę tej wersji, jednak zastanawiam się, czy nie powinniśmy mówić: trener/instruktor fitnessu. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Weronika Tomaszewska-Collins
  • wyrazy obce niepotrzebne?
    29.03.2011
    29.03.2011
    Co sądzą Państwo o słowach polilog i konsytuacja? Rozumiem, że pierwsza nazwa jest motywowana potrzebą specjalizacji znaczenia dialogu, czy jednak rzeczywiście dialog musi oznaczać rozmowę dwóch osób? Etymologia temu przeczy, a wyodrębniając polilog, powinniśmy także mówić o duologu, czego się raczej nie czyni. Obie nazwy wyglądają dziwacznie. Co się zaś tyczy konsytuacji: czy nie lepiej w zamian powiedzieć o okolicznościach mówienia, okolicznościach towarzyszących bądź jakichkolwiek innych?
  • chanum
    24.03.2011
    24.03.2011
    Dzień dobry!
    Nie mogę znaleźć w żadnym słowniku słowa chanum – 'żona chana'. W Internecie znalazłam przykłady, takie jak Bibi-Chanum, Szach-Begi Chanum. Jak zatem zapisać chanum? Z wielkiej litery czy z małej jak w przypadku Czyngis-chana? Z dywizem czy bez? I czy można napisać chanum bez imienia właścicielki, np. w zdaniu „Chanum podała swojemu mężowi naczynie”?
    Pozdrawiam
  • newsletter
    22.03.2011
    22.03.2011
    Czy używanie zapożyczonego wyrazu newsletter jest błędem, czy używanie tego wyrazu jest zgodne z Ustawą o języku polskim? Czy wyraz newsletter jest już notowany w słownikach. Czy istnieje polski odpowiednik tego słowa, którego używanie byłoby wskazane?
  • iść weg
    21.03.2011
    21.03.2011
    Moja babcia często kiedyś powtarzała, ostatnio znów usłyszałam określenie iść weg (wek?). Czy istnieje takie słowo (powiedzenie) w języku polskim? Rozumiem znaczenie ('pójść precz', 'odejść'). Kiedy się je stosuje – jeśli stosuje?
  • kompetencje – posiadać czy mieć?
    20.03.2011
    20.03.2011
    Witam,
    nurtuję mnie kwestia słowa kompetencje i użycie go z czasownikiem mieć lub posiadać. W polskiej wersji traktatu z Lizbony czytamy „Unia ma wyłączne kompetencje w następujących dziedzinach…”. Nie wiem dlaczego w moim odczuciu bardziej odpowiednie w tym kontekście byłoby posiada kompetencje.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • polska terminologia piłkarska
    15.03.2011
    15.03.2011
    Moje uszanowanie!
    Chciałbym zadać pytanie dotyczące terminologii piłkarskiej. Wiele polskich określeń pochodzi tu z angielskiego, pośrednio lub nie (jak korner czy róg, wolny, karny itd.). Są jednak dwa wyjątki, które mnie interesują: spalony (offside) i pomocnik (midfielder). Skąd wzięły się te polskie określenia? Czy można wskazać czas ich pojawienia się, miejsce, autora?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • dildo
    8.03.2011
    8.03.2011
    Witam!
    Chciałbym zapytać o sposób odmiany słowa dildo. Czy jako obce powinno pozostawać w takiej samej formie niezależnie od przypadku? Czy może powinienem poszukiwać analogii np. w odmianie wyrazów takich jak radio (kiedyś ponoć nieodmienne)? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Ryszard Lazari
  • apostrof w wyrazach obcych
    23.02.2011
    23.02.2011
    Czy w odmianie nowych wyrazów angielskiego pochodzenia można postawić apostrof, czy też znak ten jest zarezerwowany wyłącznie dla odmiany nazwisk? Tak więc czy lepiej napisać wygooglować, czy wygoogle’ować, arcadowy czy arcade’owy, johnniego walkera (mówiąc o alkoholu, nie osobie) czy johnny’ego walkera, iPhonowy czy iPhone’owy?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego