pisownia

Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.

  • fundusze strukturalne
    27.04.2010
    27.04.2010
    Uprzejmie proszę o rozstrzygnięcie, czy fundusze strukturalne powinno się pisać dużymi, czy raczej małymi literami.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam –
    Wanda Wieczorek
  • vlepka
    22.04.2010
    22.04.2010
    Witam!
    Pytanie dotyczy pisowni vlepki. Vlepka, to mała naklejka, którą można zobaczyć na tylnej szybie autobusów komunikacji miejskiej. Autorzy tychże naklejek nazywają siebie vlepkarzami. Przez pewien czas wydawali także pismo Vlepgazetta. Zastanawiam się, czy nazwa ta, pisana przez v zamiast w, jest poprawna, czy może pisząc o nich, powinniśmy używać litery w – wlepka, wlepkarze?
    Pozdrawiam.
  • z dywizem czy bez?
    21.04.2010
    21.04.2010
    Dzień dobry,
    czy nazwisko Marii Kaczyńskiej na sarkofagu powinno być zapisane z dywizem, czy bez?
    Pozdrawiam,
    Mira
  • nazwy godności i dokumentów
    20.04.2010
    20.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Jak poprawnie powinnam pisać w pracy magisterskiej: sekretarz generalny czy Sekretarz Generalny, kiedy mówimy o szefie administracji ONZ? W Karcie Narodów Zjednoczonych stosuje się pisownię wielkimi literami.
    Podobnie nazwy dokumentów – jeśli podawałam nazwę Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, to kilka zdań później powinnam pisać „Zanim jednak Konwencja została ratyfikowana…”, czy raczej „Zanim jednak konwencja została ratyfikowana…”?
    Z poważaniem
    Zuzanna
  • skróty od: północno-wschodni, północny wschód
    20.04.2010
    20.04.2010
    Dzień dobry!
    Jaki zapis skrótowy stosuje się w odniesieniu do określeń: 1. północno-wschodni, 2. północny wschód (i analogicznych)? Czy w pierwszym przypadku będzie to zapis z myślnikiem (pn-wsch.? pn.-wsch.? brak spacji przed i po myślniku?), a w drugim bez (pn. wsch.)?
    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź. Z pozdrowieniami,
    Ewa z Poznania
  • mało liczne
    20.04.2010
    20.04.2010
    Poprawnie napiszemy mało liczne czy małoliczne? Np. w zdaniu: „W tej szkole klasy są mało liczne”. Chodzi o liczebność uczniów w klasie. Intuicja mi podpowiada, że to wyrażenie należy napisać osobno. Nie wiem jednak, dlaczego. Przecież małolitrażowy, małoletni piszemy razem.
    Pozdrawiam.
    Barbara
  • wielka litera po dwukropku
    20.04.2010
    20.04.2010
    Dzień dobry,
    zasada 96.1. mówi o możliwości użycia małej litery po dwukropku używanym do przytoczenia czyjejś jednozdaniowej wypowiedzi i wielkiej, jeśli cytat ma więcej niż jedno zdanie. Czy można takie same reguły stosować po dwukropku stosowanym w takich słowach wprowadzających jak „Uwaga:” albo „Na przykład:”, kiedy nie ma jako takiego przytoczenia (lecz raczej dodatkowa informacja czy wyjaśnienie), ale dalej może być zarówno jedno zdanie, jak i więcej?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • nie z czasownikami
    12.04.2010
    12.04.2010
    Spór dotyczy pisowni czasownika nie doświetlić/ać. Moim zdaniem powinna być rozłączna: nie doświetlić, nie doświetliłem… Wg mojego oponenta: „Jest różnica między nie doświetlać a niedoświetlać. Nie doświetlać – nie dodawać dodatkowego światła. Niedoświetlać – ustawić parametry ekspozycji, przy których zdjęcie będzie ciemniejsze niż powinno. Zdania: «Celowo niedoświetliłem tego zdjęcia» i «Celowo nie doświetliłem tego zdjęcia» oznaczają różne działania i nie są równoważne”.
  • o apostrofie II
    12.04.2010
    12.04.2010
    Proszę o obronę apostrofu (cz. 2). Czemu ważne jest, by pisać Wayne’em, a nie Waynem? Argumentem mogłoby być zachowanie pisowni, która pozwoli odtworzyć mianownik, ale:
    — piszemy Murilla, a nie Murillo’a (M. mógłby być Murill),
    — jedzie się do Kabulu (nie do Kabul’u) tak samo jak do Honolulu,
    — ze Spychowa – obsługuje mianowniki -ow, -ów i -owo.
    A zatem oba argumenty (niewymawianie ostatnich liter [zob. poprzednie pytanie — Red.] i troska o mianownik) są mocno nieprzekonujące.

  • o apostrofie I

    12.04.2010
    12.04.2010

    Proszę o obronę apostrofu (cz. 1). Czasem uzasadnia się go niewymawianiem ostatnich liter. Ale:

    — Avery’ego vs. Walerego, Goscinnego,

    — Murphy’ego vs. Adyego.

    Skoro brak różnic w wymowie, skoro można by pisać per analogiam Murphyego, Averego, to po co apostrof? Gdyby to był argument, pisalibyśmy Ściegienny’ego i w Jeziorany’ach. Albo Montesquieugo – pomijamy u, więc powinien być apostrof, a nie ma.

  • sejm i Sejm
    12.04.2010
    12.04.2010
    Szanowni Państwo,
    niejasną dla mnie kwestią są reguły użycia wielkiej lub małej litery w wyrazie sejm. WSO różnicuje je według rodzaju zastosowania (nazwa własna – litera duża, nazwa pospolita – litera mała). Ale czy w zdaniu „Ówczesny sejm zajmował się tymi problemami” (przykład z WSO) nie mamy do czynienia z nazwą własną – konkretną izbą konkretnego parlamentu?
    Świątecznie pozdrawiam,
    Piotr Sanetra
  • pisownia nazwy kościoła
    12.04.2010
    12.04.2010
    Witam,
    chciałabym zadać pytanie dotyczące słowa kościół na zaproszeniu ślubnym. Czy pisząc: „…uroczystość odbędzie się w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa”, stosuje się wielką literę w wyrazie kościół, czy też małą? Dodatkowo chciałam spytać, czy dobry byłby zwrot: „w kościele p.w. Najświętszego Serca…” i jaką literą należałoby napisać słowo kościół w tym zwrocie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Eliza Mielnicka
  • wyłącznie nie ma
    30.03.2010
    30.03.2010
    Interesuje mnie niema. Z tego, co wiem, w przeszłości preferowano pisownię łączną, kiedy używano jej w znaczeniu: ‘nie pojawia się, nie występuje’, np.: „Niema głupich”, „Niema mowy”. Jak rozumiem, kiedy używamy ma w formie czasownika, musi on być pisany z nie rozdzielnie, np. „Jan nie ma w ręku pióra”. A zatem – należy raczej pisać łącznie czy rozdzielnie? Czy można pisać niema, nie naruszając zasad ortografii? A może taka forma jest preferowana dla wyrażenia ‘niewystępowania czegoś’?
  • think-tank
    15.03.2010
    15.03.2010
    Proszę bardzo o poradę – cytuję dokładnie zdanie: „Oprócz Funduszu Przedsiębiorczości zarządzającym połową środków programu celem jest powołanie zespołu think-tank. To grupa zaproszonych do współpracy ekspertów z różnych dziedzin, która będzie prowadzić nie tylko bieżące analizy i symulacje rynkowe, ale również opracowywać nowe strategie dotacyjne”. Nie jestem pewna czy zespół think-tank w tym kontekście powinien być z małej litery.
    Bardzo proszę o poradę.
    M.K.
  • dzielenie wyrazów
    15.03.2010
    15.03.2010
    Szanowni Państwo,
    w najnowszym SO zdziwiło mnie sugerowane dzielenie wyrazów zawierających przedrostek anty, np. an•tyaler•gicz•ny lub an•tykon•cep•cja (choć zarazem: anty•abor•cyj•ny). Dlaczego w przypadku tego prefiksu nie obowiązuje reguła podziału słowa zgodnie z budową słowotwórczą?
    Łączę wyrazy szacunku
  • odrodzenie, oświecenie
    12.03.2010
    12.03.2010
    Jakie są reguły rządzące pisownią nazw epok? Znacznie częściej spotykam się z Odrodzeniem i Oświeceniem (pisanymi dużą literą) niż z Romantyzmem, Pozytywizmem czy Dwudziestoleciem Międzywojennym (są one pisane raczej małą literą). Czy kierując się tą tendencją, można w jednym tekście dla pewnych epok (Odrodzenie, Oświecenie) stosować dużą literę, a dla innych małą (pozytywizm, dwudziestolecie), czy też zalecana jest tu konsekwencja?
  • marka produktu a cudzysłów
    23.02.2010
    23.02.2010
    Szanowni Państwo!
    Czy wyraz Feliks w wyrażeniu: rower marki „Feliks” musi być zapisany w cudzysłowie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • nazwy win i drinków
    23.02.2010
    23.02.2010
    Jak poprawnie pisać nazwy win i drinków? Dużymi czy małymi literami? Moje wątpliwości dotyczą zwłaszcza nazw win pochodzących z konkretnej winnicy (czasem z podanym konkretnym rocznikiem) i wymyślnych, autorskich nazw drinków.
  • różne problemy ortograficzne
    23.02.2010
    23.02.2010
    Szanowna Poradnio,
    ogromnie się cieszę, że nie trafiłam na wyczerpany limit :) Chciałam spytać, czemu – choć wśród obiektów, których człon ogólny piszemy małą literą (budowle, pomniki, cmentarze), są też obiekty sportowe – piszemy wielką literą Stadion Dziesięciolecia? Dlaczego Humowski (od Hume), ale Joyce’owski? Dlaczego pornomagazyn, ale porno-film lub porno film? Czemu gadka szmatka jeszcze niedawno była zapisywana z łącznikiem (słownik ort. wyd. Wilga)?
    Z góry najuprzejmiej dziękuję
  • pisownia nazw krojów czcionek
    23.02.2010
    23.02.2010
    Szanowni Państwo,
    powinnam napisać: kaligrafia stylem Copperfield, stylem Fundational czy raczej czy od małej litery – stylem copperfield, fundational?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego