Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
Dziękujemy prof. Bańce 29.09.201629.09.2016Szanowni Państwo,
na głównej stronie Poradni czytamy: Bardzo dziękujemy prof. Mirosławowi Bańko. Czy nie powinniśmy napisać raczej Bańce (jak np. Kościuszce)? Pan profesor napisał kiedyś, że odmienia swoje nazwisko kapryśnie, tzn. raz tak, raz nie, ale taka pisownia na głównej stronie Poradni Językowej stanowi chyba antyreklamę…
Łączę wyrazy szacunku.
-
Wszcząć – wszcznę29.09.201629.09.2016Czy istnieje w języku polskim i jako poprawne może być używane słowo wszcznę stanowiące jakoby formę czasu przyszłego dokonanego od czasownika wszczynać?
Czy dopuszczalna byłaby forma Prokuratura Okręgowa wszcznie postępowanie?
-
Dolar
29.09.201629.09.2016Które formy są poprawne?
To kosztuje jeden złoty./To kosztuje jednego złotego.
To kosztuje jeden dolar./To kosztuje jednego dolara.
To kosztuje jeden sykl./To kosztuje jednego sykla.
-
Kret ‘szpieg’24.09.201624.09.2016Szanowna Poradnio!
Czy wyraz krety w znaczeniu ‘szpiedzy, podwójni agenci’ odmienia się osobowo? Wywiad umieścił w ambasadzie trzy krety, czy też raczej: trzech kretów? A może troje kretów? Ostatnia opcja dziwnie brzmi, choć na pierwszy rzut oka jest logiczna – wszak nie znamy ich tożsamości, więc także i płci.
Pozdrawiam.
-
Dałem mu książkę, ale Jemu dałem książkę i Dałem książkę jemu 24.09.201624.09.2016Szanowni Państwo,
chciałabym prosić o poradę odnośnie użycia form zaimka ono w celowniku. Kiedy należy używać formy mu, a kiedy jemu? Czy prawdą jest to, że forma mu jest używana tylko w języku potocznym lub mówionym?
Z poważaniem
Anna Pachocka
-
Lira, kurusz 24.09.201624.09.2016Szanowni Państwo,
jak powinniśmy odmieniać nazwy tureckich jednostek monetarnych lira i kurusz?
-
To InterCity i ten InterCity15.09.201615.09.2016Szanowni Państwo,
jakiego rodzaju są InterCity i EuroCity? Nijakiego czy męskiego?
Z poważaniem
Basia
-
Sweter 15.09.201615.09.2016Szanowni Państwo,
mam do Państwa pytanie, jak mówi się poprawnie w takim oto zdaniu: Muszę włożyć sweter czy Muszę włożyć swetr.
Malwina
-
Dom – serial 15.09.201615.09.2016Szanowni Państwo,
mam wątpliwość związaną z odmianą słowa dom w specyficznym znaczeniu. Ten aktor grał w „Domu” czy: Ten aktor grał w „Domie”"?
Chodzi rzecz jasna o kultowy polski serial.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Radcowie prawni, radcy prawni12.07.201612.07.2016Szanowni Państwo,
czy w mianowniku liczby mnogiej, obok formy radcowie prawni, dopuszczalna jest forma radcy prawni? Jeśli nie – czy była ona kiedykolwiek dopuszczalna? Zastanawiam sie, czy szukanie analogii w takich przykładach, jak psychologowie – psycholodzy, profesorowie – profesorzy nie jest błędem.
Z wyrazami szacunku
Czytelniczka
-
Smażymy stek 7.07.20167.07.2016Chciałbym zapytać o odmianę słowa stek. Uwielbiam to danie i poza zamawianiem w restauracjach często eksperymentuję z różnymi sposobami przyrządzania. Co do pytania jednak: często spotykam się z określeniem smażymy tego steka w poradnikach na youtube czy takich tam… Z drugiej strony jakoś intuicyjnie bardzie mi pasuje smażymy ten stek. Która forma jest poprawna?
-
Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka? 18.06.201618.06.2016Szanowni Państwo,
moi synowie (pierwszoklasiści) mieli w zadaniu wpisać w zdaniu wyraz we właściwej formie. Oczywiście nie znają jeszcze zasad odmiany przez przypadki, jednak ja mam to już przecież opanowane. Tymczasem stanęłam przed dylematem, która forma jest prawidłowa: Chłopiec zerwał grzybek czy Chłopiec zerwał grzybka? A może obie formy są dopuszczalne? Synowie zgodnie z moją sugestią napisali grzybek, lecz nauczycielka poprawiła na grzybka…
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Ilość dorsza, połów łososia 18.06.201618.06.2016Szanowni Państwo,
czy w zdaniu: Obiecał, że przyśle wskazaną ilość dorsza albo w tym roku wyda zgodę na połów powinna być ilość czy liczba?
Druga kwestia dotyczy liczby rzeczownika łosoś. Zgodnie z WSJP: „Często używa się form lp w znaczeniu lm, np. połów łososia, sprzedaż łososia, co jednak jest uznawane za nieoprawne”. Czyli w zdaniu: Zgodnie z tradycją wyprawiają się każdego lata w góry po korzonki, a każdej jesieni nad rzekę po łososia jest błąd?
Z poważaniem
Anna K.
-
Poproszę pięć pit i dwie porcje spaghetti24.05.201624.05.2016Szanowna Poradnio,
jak brzmi dopełniacz liczny mnogiej słowa pitta/pita; (placek pszenny). Czy spaghetti jest w liczbie mnogiej?
Dziękuję i pozdrawiam
Dorota
-
Pani profesor w liczbie mnogiej23.05.201623.05.2016Szanowni Państwo,
zastanawiam się, jak sobie poradzić z liczbą mnogą rzeczowników męskich odnoszonych do kobiet. Panie profesorki oznaczałoby, że każda z nich jest profesorką, a nie profesorem. Czy zatem panie profesor?
A co z innymi przypadkami gramatycznymi? Np. Problem dotyczył wszystkich obecnych na sali profesor?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Hezbollah 29.04.201629.04.2016Szanowna Redakcjo,
w mediach słyszę dwie różne formy dopełniacza nazwy Hezbollah: Hezbollahu i Hezbollaha. Która z nich jest poprawna?
Pozdrawiam
Adam
-
Trzeć – tarł, ale wrzeć – wrzał27.04.201627.04.2016Dlaczego od czasowników mrzeć, trzeć, przeć itp. mamy: marł, tarł, parł, a od wrzeć, ujrzeć – wrzał, ujrzał?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Łukasz
-
Rodzaj niemęskoosobowy25.04.201625.04.2016Szanowni Państwo!
O ile dobrze zrozumiałam definicję rodzaju niemęskoosobowego, rzeczowniki w liczbie mnogiej, np. wiewiórki, kredki mają właśnie rodzaj niemęskoosobowy. Tymczasem w Zeszycie ćwiczeń cz. 2, stanowiącym uzupełnienie podręcznika Język polski. Między nami dla kl. IV szkoły podst. (Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2015 r.), mają one rodzaj żeński.
Jak jest naprawdę? Jak uczyć dziecko? Czy powinno się uznać za poprawne oba określenia rodzaju?
-
Radca prawny, radca prawna czy radczyni prawna? 25.04.201625.04.2016Moja konkubina zdała niedawno egzamin radcowski i wkrótce planuje rozpocząć wykonywanie zawodu. Zastanawiamy się, czy powinna zarejestrować działalność pod firmą:
1) Kancelaria Radczyni Prawnej Jagody Iksińskiej, 2) Kancelaria Radcy Prawnej Jagody Iksińskiej czy też 3) Kancelaria Radcy Prawnego Jagody Iksińskiej.
Jestem zdeklarowanym zwolennikiem propagowania żeńskich form nazw, jednak obawiam się, że radczyni będzie odczytywana jako żona radcy, tym bardziej że sam jestem radcą.
-
Słony – bardziej słony25.04.201625.04.2016Szanowni Państwo,
jak stopniuje się wyraz słony? Bardziej słony, nie słońszy, prawda? Na jednej ze stron poświęconych odmianie dopuszczono stopniowanie: słony, słońszy. Czy w związku z tym można uznać słońszy za wariant? Przecież podobnie odmieniamy słodki.
Z poważaniem
Kasia C.
