Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.
etymologia
-
o niebie i ziemianach2.01.20122.01.2012Szanowni Państwo!
„Co poeta miał na myśli” w słowach kolędy Bóg się rodzi: „Cóż masz niebo nad ziemiany”. Co konkretnie oznacza ten werset w kontekście dalszego ciągu tej strofy. Czy ziemiany to narzędnik, czy biernik?
Z poważaniem,
Łukasz -
kolory2.01.20122.01.2012Chciałbym zapytać o nazwy kolorów. Na przykład beżowy: czy przed pojawieniem się zapożyczenia z francuskiego kolor ten miał jakąś polską nazwę, czy po prostu nazwy nie miał? Czy liczba nazywanych kolorów ulegała w historii polszczyzny gwałtownym zmianom?
Pozdrawiam serdecznie -
pręgi i prążki28.12.201128.12.2011Czy prążki to zdrobnione pręgi? W liczbie pojedynczej zdrobnieniem od pręga powinna być prążka, a prążek mógłby być zdrobnieniem wyrazu pręg, jednak nie używamy i nie notujemy ani słowa prążka, ani słowa pręg, które mogłyby być brakującymi elementami tej układanki. Jak więc doszło do takiej sytuacji, że wszystko gra, ale tylko w liczbie mnogiej?
-
o uczciwości w ogóle i uczciwości małżeńskiej14.12.201114.12.2011Czy to prawda, że uczciwość małżeńska w tekście przysięgi małżeńskiej w rozumieniu twórców jej tekstu oznaczała raczej cześć, szacunek niż to, co słowo to znaczy obecnie?
-
pytanie etymologiczne13.12.201113.12.2011Interesuje mnie etymologia słów, które jak sądzę rodowód mają obcy: mistrz, park, technika (chodzi mi o ten przedrostek tech-, tak jak technologia itp.), machina, system, policja i media (jak np. multimedia). Chodzi mi o to, co słowa znaczą w swych ojczystych językach i jeżeli istnieją, jakie są polskie (słowiańskie) odpowiedniki tych słów?
-
biada13.12.201113.12.2011Szanowni Państwo!
Na jednej z kartek z życzeniami urodzinowymi przeczytałam tekst:
Raz do roku z kalendarza wyjątkowa kartka spada.
Kto o dacie tej zapomni, temu biada! Wielka biada!
I właśnie do tej biady mam zastrzeżenia, czy nie powinno być Wielkie biada. Jakoś lepiej brzmi, mogę się jednak mylić i dlatego pytam ekspertów, czy wielka biada jest formą prawidłową. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
R. Gorońska
-
garniec7.12.20117.12.2011Dlaczego garniec w przypadkach zależnych nie wymienia n na ń? Dlaczego gońca, tańca, czerńca i pocierńca, ale garnca?
-
stado i stadion7.12.20117.12.2011Szanowni Państwo!
Bardzo proszę o poinformowanie mnie, jaką etymologię ma słowo stado? Czy ma to coś, choćby odlegle, wspólnego ze stadniną, stadionem, czasownikiem stać oraz angielskimi stable 'stajnia' oraz stand 'stać', 'stojak'? -
kapral19.11.201119.11.2011Mam pytanie o pochodzenie słowa kapral. Skąd wzieło się to słowo?
-
ponownie zabór i rozbiór18.11.201118.11.2011Dlaczego mamy zabÓr (od zabierać), ale rozbIÓr (od rozbierać) – skąd ta miękkość w jednym przypadku a jej brak w drugiej, do tego oba rzeczowniki historycznie stosowane w tym samym kontekście.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Łukasz -
znowu monidło17.11.201117.11.2011Jakie jest pochodzenie słowa monidło?
-
śmierć9.11.20119.11.2011Szanowni Państwo!
Proszę mi powiedzieć, jaka jest etymologia słowa śmierć? Czy ma to jakiś związek z niemieckim Schmerz? -
bardzo pojemne pytanie8.11.20118.11.2011Szanowni Państwo
Czy słowa: kalumnia, zakalec, kałuża, kał, kaleka, niepokalana, zakała i kilka innych mają coś ze sobą wspólnego? Czy z łacińskim powiedzeniem: dura lex, et lex mają związek słowa: durny, duraluminium, dur brzuszny?
Serdecznie pozdrawiam
Antoni Posiadała
Radom -
kolumbarium3.11.20113.11.2011Witam.
Interesuje mnie etymologia słowa kolumbarium.
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam Redakcję.
Grzegorz Mazur -
Co płazom uchodzi płazem?11.10.201111.10.2011Dzień dobry!
Chciałem zapytać o płaza. Jak to się stało, że wyrażenia typu ujść płazem i płazować dały początek nazwie gromady zwierząt? -
rozbójnik21.09.201121.09.2011Dlaczego od rozbój jest rozbójnik, chociaż mamy rzeczownik odbojnik, od przewóz jest przewoźnik itp. Skąd to ó zamknięte?
Pozdrawiam,
ŁB -
Hajtać czy chajtać (się)?10.07.201110.07.2011Dzień dobry,
jaką pisownię słowa (c)hajtać uznaliby Państwo za poprawną? USJP podaje tylko wersję przez ch, ale wg użytkowników witryny sjp.pl w Innym słowniku języka polskiego (2000) została podana wersja przez h. Ta druga jest też o wiele popularniejsza w Google'u (może przez podobieństwo do niemieckiego heiraten?).
Dziękuję i pozdrawiam,
Jarek Hirny -
O spadkobiercach i nie tylko10.07.201110.07.2011Witam serdecznie!
Chciałbym zapytać, dlaczego w języku polskim posługujemy się słowem spadkobierca? Czy bardziej poprawnie nie brzmiałaby forma spadkobiorca (analogicznie do wyrazów odbiorca, podatkobiorca, usługobiorca i innych)?
Dziękuję i pozdrawiam. -
za pan brat28.06.201128.06.2011Dzień dobry.
Chciałbym zapytać o etymologię wyrażenia za pan brat. Nijak nie mogę logicznie ułożyć w całość tych trzech wyrazów.
Z poważaniem,
Jakub Łochowicz -
ululać19.06.201119.06.2011Dzień dobry,
poznałem ostatnio łacińskie słowo ululare, które znaczy 'wyć/krzyczeć' (od niego angielskie ululate). Czy polskie ululać (w znaczeniu usypiania kogoś) jest spokrewnione z tymi słowami? Jeśli tak – skąd zmiana znaczenia o 180 stopni?
pozdrawiam,
Jarek Hirny