nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • Laemmli
    7.05.2002
    7.05.2002
    Jak należy odmieniać nazwisko Laemmli? Czy poprawne są formy Laemmliego, Laemmlim? Z góry dziękuję za pomoc.
  • odmiana nazwisk
    7.05.2002
    7.05.2002
    Proszę o podanie właściwej formy dopełniacza l.mn. następujących nazwisk: Akerman, Koenig, Przemysł, Poniedziałek, Lepka. Czy formy: państwa Akermanów, Koenigów, Przemysłów, Poniedziałków, Lepków – są formami poprawnymi?
  • imiona dwuczłonowe
    7.05.2002
    7.05.2002
    Jak odmieniają się imiona dwuczłonowe typu Jean-Marc, Jean-Pierre: czy oba człony, czy jedynie drugi? Proszę o podanie źródła informacji.

    Dziekuję
    Agata Gogołkiewicz
  • Włoszczowa
    6.05.2002
    6.05.2002
    W moim młodzieżowym wieku mówiło się o mieście WŁOSZCZOWA, że jadę do WŁOSZCZOWY, coś mieści się we WŁOSZCZOWIE, obecnie bardzo często słyszę, że jadę do WŁOSZCZOWEJ, lub coś mieści się we WŁOSZCZOWEJ. Jeśli chodzi o rodzaj żeński, to dlaczego nie mówi się WARSZAWEJ, CZĘSTOCHOWEJ, lub idę po mleko do KROWEJ?
  • Bukowo, Bukowina, Mąkolno i Paczków
    26.04.2002
    26.04.2002
    1.Skoro nazwy miejscowości: Bukowo i Bukowina pochodzą od drzewa buk, to skąd pochodzi różnica między ich zakończeniami?
    2.Skąd pochodzą nazwy miejscowości Mąkolno i Paczków?
  • Co jest nazwą własną?
    26.04.2002
    26.04.2002
    Czy rzeczowniki określające obywateli państw, np. Ukrainiec, Cejlonka, lub obywateli [raczej mieszkańców – red.] miast, np. afganka, traktujemy jako nazwy własne, czy rzeczowniki pospolite?
    Podobnie – jak traktujemy nazwy walut (np. euro, ecu, naira); nazwy pierwiastków (np. erb, nikiel); nazwy języków (np. bengali, gur, joruba); nazwy leków (np. aspiryna, gricin); a jak traktujemy słowa Negr oraz ubecja?
    Czy cobol jako język programowania jest uznawany za nazwę własną, rzeczownik pospolity czy skrótowiec? Podobne pytanie dotyczy słowa ecu.
    Z góry serdecznie dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
  • Ruciane-Nida i Gołdap
    25.04.2002
    25.04.2002
    Jak odmienić przez przypadki nazwy geograficzne: Ruciane-Nida oraz Gołdap?
  • Dopełniacz od: Katia, Wołodia, Nadia, Kostia
    23.04.2002
    23.04.2002
    Jak będą brzmiały w dopełniaczu imiona rosyjskie typu: Katia, Wołodia, Nadia, Kostia? Proszę o uzasadnienie.
  • Joanna
    23.04.2002
    23.04.2002
    Uprzejmie proszę o jednoznaczne określenie, co jest zdrobnieniem imienia Joanna, a co jego zgrubieniem: Aśka czy Asia?
  • Izabela
    23.04.2002
    23.04.2002
    Proszę o jednoznaczne wyjaśnienie zdrobnień i zgrubień imienia Izabella?
  • imiona i formy pochodne od nich
    23.04.2002
    23.04.2002
    Proszę o przesłanie zasad zdrabniania i zgrubiania imion w języku polskim.
  • mieszkańcy Poznania
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowna Poradnio!
    Która forma na określenie mieszkańca Poznania jest poprawna: poznańczyk czy poznaniak? A może obie? O poznańczyku pierwsze słyszę, niemniej ktoś szermuje tym brzydkim wyrazem na jednej z list dyskusyjnych, twierdząc obrazoburczo, iż jest to obecnie poprawna forma (co sugerowałoby, iż poznaniak jest już niepoprawny). W słowniku portalu Onet.pl nie poznańczyka (jest poznaniak), natomiast Oficjalny Słownik Polskiego Scrabblisty, ku mojemu zatrwożeniu, uznaje poznańczyka za formę poprawną.

    To jak to jest? Proszę o odpowiedż.
    Adam
  • Safiya
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowny Panie,
    Jak powinna wyglądać odmiana żeńskiego imienia Safiya (imię Nigeryjki skazanej na ukaminowanie, o której ostatnio głośno było w mediach)? Czy dopuszczalna jest forma Safiyi, Safiyę, czy raczej powinna to być forma Safii, Safię?
    Dziekuję za odpowiedź.
    Elżbieta Wichrowska
  • Oliwia i Zofia
    19.04.2002
    19.04.2002
    Jak prawidłowo powinny odmieniać się przez przypadki w liczbie pojedynczej imiona Oliwia i Zofia?
  • nazwy mieszkańców
    18.04.2002
    18.04.2002
    W j. polskim wielką literą piszemy nazwy mieszkańców krain geogr. i państw, czy miast też?
    Jak utworzyć nazwy mieszkańców od: Dalmacji, Damaszku, Teheranu, Transylwanii, Hany(hanak?), Liptowa, Zahoria(zahorak?), Alabamy, Archangielska, Alabamy, Arnhem, Bahamów, Baltimore, Barcelony, Belfasu, Bermudów, Bilbao, Bogoty, Brighton, Brna, Bukaresztu, Capri, Cordoby, Dachau, Dakaru, Dortmundu, Dubrownika, Edinburghu. Florydy, Frankfurtu, Gemeru, Gibraltaru, Głuchołazów, Granady, Haagi, Istambułu, Jeruzalem, południowej Ameryki, Kandaharu, Karwiny, Kopenhagi, Krymu, Kisuc, Lichtensztajnu, Liverpoolu, Madrytu, Ołomuńca, Opawy, Ostrawy, Pilzna, Quebecku, Rotterdamu, Sewastopolu, Sztokholmu, Strasbourgu, Tokaju, Transylwani, Użhorodu, Verony, Waszyngtonu, Wieliczki i Genewy?
    Byłbym bardzo wdzięczny za odpowiedż, pozdrawiam
    W. Borkowski
  • Pahonia
    18.04.2002
    18.04.2002
    Jak wymawiamy i odmieniamy (interesuje mnie przede wszystkim dopełniacz) białoruską gazetę „Pahonia"?
  • Rumi, ale Warmii
    16.04.2002
    16.04.2002
    Zastanawiamy się z kolegą, jaka właściwie jest poprawna forma nazwy miejscowości Rumia w dopełniaczu: Rumi czy Rumii? Podobna nazwa – Warmia – otrzymuje końcówkę -ii, natomiast trójmiejskie dzienniki piszą Rumi. Proszę o wyjaśnienie, jaką zasadą należy się kierować w podobnych przypadkach. Z góry dziękuję za pomoc.
  • Compaq
    16.04.2002
    16.04.2002
    Jak odmieniać nazwę firmy Compaq? Chodzi mi głównie o narzędnik: Compaqiem czy Compakiem? Dziękuję za odpowiedź.
  • średzki
    16.04.2002
    16.04.2002
    1. Dlaczego przymiotnikiem od Środy Śląskiej jest średzki?
    2. Czy istnieje różnica w powstawaniu nazw miejscowych wsi i miast?
  • Michaił czy Michał Bułhakow
    12.03.2002
    12.03.2002
    "Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
    Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
    J.B.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego