pisownia

 
Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.
  • Psychofizyczny a psycho-fizyczny
    29.05.2019
    Szanowna Redakcjo,
    Chciałabym się spytać o znaczenie słowa psychofizyczny – w Małym słowniku języka polskiego PWN i dwóch innych spotkałam się z definicją ‘dotyczy stosunków między bodźcami fizycznymi (podnietami) a wrażeniami; doznania’ lub zbliżoną odpowiedzią. Z kolei w słownikach internetowych napotkałam ‘dotyczący zjawisk psychicznych i fizycznych’, co z psychofizyką się nie łączy. Stąd moje pytanie: czy obie definicje są poprawne? Jeśli tak, od kiedy poprawna jest druga definicja?
  • Smart-
    8.05.2019
    Szanowna Poradnio,
    w jaki sposób zapisywać słowa z przedrostkiem smart-, dodawanym do różnorakich „inteligentnych” sprzętów? Spotykam się z chyba wszystkimi możliwościami zapisów, np. smartfon, smartDOM, smart TV, telewizor smart. Czy można uznać smart- za przedrostek i pisać takie wyrazy łącznie, używać łącznika jak w quazi-, czy po prostu przyjąć, że nie ma żadnej zasady i uznawać samowolkę w zapisie?
  • Cząstka eko-
    25.04.2019
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę rozwianie wątpliwości dotyczących łącznej pisowni cząstki eko- w wyrazach złożonych: ekoosiedle, ekomiasto, ekodzielnica. Zgodnie z regułami języka polskiego ten przedrostek w wyrazach złożonych pisze się łącznie. Czy są jakieś odstępstwa ortograficzne od tej reguły? Przytoczone powyżej terminy zostały użyte w publikacji naukowej, ale zapisane z dywizem (eko-osiedle, eko-miasto, eko-dzielnica). Uprzejmie proszę rozstrzygnięcie, który zapis jest poprawny.
    Z poważaniem
  • Bomba facet
    24.04.2019
    Dzień dobry!
    Chciałabym zapytać, czy słowo bomba, traktowane jako przydawka, można pisać rozłącznie i bez dywizu z określanym rzeczownikiem, np. bomba facet tak jak zuch dziewczyna.
    Dziękuję bardzo za odpowiedź.
  • Był to bomba-facet, ale facet bomba
    24.04.2019
    Szanowni Państwo,
    być może wątpliwość, czy wyrażenia bomba facet nie należałoby zapisywać z łącznikiem (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Bomba-facet;19340.html), ma swoje źródło w treści reguły 51.2 [187] WSO. Wydaje mi się, że gdyby literalnie się do niej stosować, to należałoby zapisać właśnie bomba-facet, czyż nie? Mnie ta reguła wydaje się dość dziwna. Właściwej jej interpretacji obawiam się szczególnie na konkursach ortograficznych.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Janko muzykant czy Janko Muzykant?
    24.04.2019
    Dlaczego słownik nakazuje pisać Janko Muzykant wielkimi literami? (zob. https://sjp.pwn.pl/szukaj/janko%20muzykant.html).
    W wydaniu Gebethnera i Wolffa z 1884 r. jest Janko muzykant (zob. https://books.google.pl/books?id=wico_XJ2ryYC&pg=PA287&dq=janko+muzykant; tamże również w spisie treści na ostatniej stronie).
  • Oddział
    16.04.2019
    Jaką literą (dużą czy małą) powinniśmy napisać słowo oddział w nazwie instytucji: Centralne Laboratorium Badawcze oddział w Lublinie?
  • nietrenujący niefinalista
    15.04.2019
    Szanowni Państwo,
    Proszę o odpowiedź na pytanie o prawidłową pisownię „nie” (łączną czy rozłączną) w wyrażeniach:
    trenujący i nie trenujący/nietrenujący
    finalista i nie finalista/niefinalista
  • XVII Polsko-Niemieckie Kolokwium Prawników Administratywistów, ale: polsko-niemieckie kolokwium prawników administratywistów
    12.04.2019
    Dzień dobry
    Chciałabym zapytać o zasadność użycia wielkich liter w zdaniu: Warto odwołać się do tradycji Polsko-Niemieckiego Kolokwium Prawników Administratywistów. Czy przy odwoływaniu się do konkretnego (numerowanego) wydarzenia powinniśmy użyć wielkich liter czy małych liter? Czy takie same zasady obowiązują, jeśli powołujemy się na kolokwium, sympozjum lub konferencję, ale bez wskazywania konkretnego wydarzenia (np. jednego z wielu cyklicznych) lub jak w zdaniu powyżej?
    Z góry dziękuję.
  • Niehospitalizowany
    9.04.2019
    Pisownia razem czy rozdzielnie: nie hospitalizowany czy niehospitalizowany?
  • Nazwy dalekowschodnich sztuk walki
    27.03.2019
    Dzień dobry,
    moje zapytanie dotyczy pisowni nazw dalekowschodnich sztuk walki; słowniki podają kilka wariantów (bez spójnej zasady), a w użyciu jest jeszcze więcej odmian (chodzi głównie o spolszczenia, ale również o użycie spacji lub dywizu). W szczególności interesują mnie następujące nazwy (podaję warianty, które według mnie są optymalne; wypisywanie wariantów będących w użyciu zajęłoby zbyt wiele miejsca i czasu): dżudo, dżudżitsu, taekwondo, karatedo, karatedo, kyokushinkaikan, kikboksing, kendżitsu
  • O pisowni i odmianie nazwy własnej iPhone
    21.03.2019
    Dzień dobry,
    prowadzę serwis technologiczny, w którym często opisujemy telefony marki Apple – iPhone’y. Wiąże się z tym sporo problemów.
    1. Zastanawia mnie, czy na początku zdania zaczynającego się od słowa iPhone powinniśmy zapisywać nazwę modelu małą czy dużą literą (zmieniając wówczas zapis nazwy własnej). Przykładowe zdanie: iPhone XS Max oferuje dwa aparaty.
    2. Bardzo proszę o przypomnienie zasad poprawnej odmiany słowa iPhone.
    3. Czy można używać spolszczonego ajfona?
    Pozdrawiam
  • Matka-wdowa
    18.03.2019
    Szanowna Poradnio,
    czy określenie matka-wdowa zawsze należy zapisywać z łącznikiem?

    Dziękuję za wszystkie dotychczasowe odpowiedzi.
  • Europa Zachodnia to nie zachodnia Europa
    18.03.2019
    Bardzo proszę o odpowiedź, jaką literą powinno się pisać ZACHODNIA w poniższym zdaniu: Cyrk przyjechał z ZACHODNIEJ EUROPY. Córka miała takie zdanie na dyktandzie. Napisała zachodniej Europy (jak większość klasy), a pani poprawiła jej na wielką literę. Ja również uważam, że w tym kontekście ZACHODNIEJ powinno być małą.
  • Lud Toraja, czyli Torajowie, Toradżowie
    15.03.2019
    Szanowni Państwo,
    piszę artykuł o pewnym ludzie, który po indonezyjsku nazywa się Toraja [czyt. toradża]. Toraja to rzeczownik i przymiotnik. Po angielsku mamy Toraja i część autorów używa jeszcze torajan, więc mieszkańcy tego regionu to Torajans lub Torajas. Po polsku w publikacji nienaukowych na ten temat pojawiają się niekiedy Toradżowie. Dlaczego? I jak z tego zrobić przymiotnik? Artykuł ma dotyczyć kapłanów, m.in. to minaa’ów / to minów... Jak odmienić słowo to minaa?
    Pozdrawiam
  • O przymiotniku złożonym tybeto-birmański
    15.03.2019
    Który zapis jest prawidłowy: języki tybetobirmańskie czy języki tybeto-birmańskie?
  • Zdeňkowi a. Zdeńkowi
    14.03.2019
    Jak odmieniać czeskie imię Zdeněk.
    W pisowni jest [ně], w wymowie [ńe], w czeskim ptaszek znad [ě] w odmianie przechodzi nad [ň] (Zdeněk – Zdeňka).
    Dlatego możliwe byłyby warianty:
    - Zdenkowi (niezgodny z fonetyką)
    - Zdeňkowi
    - Zdeńkowi
    Które z nich uznać za dobre?
  • Galicyzmy sous vide i amuse bouche
    14.03.2019
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać o pisownię zaczerpniętych z francuskich terminów dotyczących gotowania. Chodzi o sous vide i amuse-bouche. W słowniku ortograficznym PWN z 2016 roku ich nie ma, a oryginalna pisownia jest taka, jakiej użyłam. Najczęściej spotykam się jednak z zapisem obu tych określeń z dywizem. Czy jest on poprawny?
    Z poważaniem
    Magdalena Weiss
  • O zapisie art. branding
    14.03.2019
    Szanowni Państwo,
    Igor Gałązkiewicz w swojej książce Art branding pisze o głębokiej relacji między sztuką a marketingiem. Prócz wspomnianego wyżej tytułu nie znalazłem innego zapisu pojęcia art branding. Jaki zapis wyraziłby optymalnie istotę działań marketingowych uwzględniających komponent artystyczny (związany ze sztuką), ale na równoprawnym poziomie? Czy postawienie łącznika (art-branding) jest w tym wypadku przesadą?
    Będę wdzięczny za podpowiedź.
    Z pozdrowieniami
    Janusz Heller
  • (…) nie ma tak, że dobrze albo że niedobrze
    14.03.2019
    W jednym z popularnych w Polsce filmów na pytanie jednej z postaci Jak to jest być skrybą, dobrze? pada odpowiedź Wie pan, moim zdaniem nie ma tak, że dobrze albo że niedobrze.
    Fani tegoż filmu są podzieleni w sprawie zapisu tej odpowiedzi – jedni twierdzą, iż powinno się pisać niedobrze, a drudzy, że nie dobrze. Pytanie brzmi – jaki jest poprawny zapis partykuły nie w kontekście zadanego pytania w słowie niedobrze? Nie powinno być razem czy osobno?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego