słownictwo

  • Partykuły tylko i nawet

    21.02.2017
    21.02.2017

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/tylko-jesli;12893.html. Czy na pewno akcentowanie partykuł jest niewskazane? Wydaje mi się, że zdania: Media mogą funkcjonować tylko, jeśli tworzą je ludzie przyzwoici, Możesz im to zapisać nawet [wtedy], gdy nie są to Twoi bliscy są poprawne i mają dobrą interpunkcję. Proszę o komentarz.


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • Ze względu na fakt, iż… – kalka językowa?
    21.02.2017
    21.02.2017
    W trakcie dyskusji z moją Szefową spotkałam się ze stwierdzeniem, że sformułowanie ze względu na fakt, iż… jest niepoprawne, gdyż jest kalką z języka angielskiego (due to the fact that…). Czy tak jest w istocie? W mojej opinii wspomniana forma jest poprawna, a semantyczna zbieżność jest raczej przypadkowa.

    Z góry dziękuję za rozwianie wątpliwości.
  • Zabójca a morderca
    21.02.2017
    21.02.2017
    Jakby na to nie spojrzeć – wyjaśnił zając zajączkowi – bocian jest najsympatyczniejszym z morderców.
    Jakby na to nie spojrzeć – wyjaśnił zając zajączkowi – bocian jest najsympatyczniejszym z
    zabójców.

    Mordercą czy zabójcą? Które z tych dwóch zdań ma silniejszą wymowę?

    Dziękuję za odpowiedź.
  • Nazywam się Marek
    14.02.2017
    14.02.2017
    Chciałem się dowiedzieć, czy można przedstawiać się Nazywam się Marek. Na Waszych stronach wprawdzie jest odpowiedź na to pytanie, lecz nie jest ona jednoznaczna i jest sprzeczna ze Słownikiem poprawnej polszczyzny PWN z 2009 r., który jasno mówi: „nie: nazywam się Ewa”, czyli nie można! Natomiast słyszałem, że coś się zmieniło i teraz ten zwrot jest już poprawny.
    Jak jest naprawdę? Ostatnio bardzo często słyszę w radiu tego typu sformułowania.

    Pozdrawiam
    Marek Wlazło
  • Zagadkowy biwuar
    7.02.2017
    7.02.2017
    Szanowni Państwo,
    w internecie natknąłem się na produkt o nazwie biwuar będący rodzajem aktówki.

    Czy słowo biwuar jest notowane w słownikach języka polskiego? Co dokładnie oznacza i skąd się wzięło?

    Ze świątecznymi ukłonami
    Stały Czytelnik
  • Dyżur
    31.01.2017
    31.01.2017
    W definicji PWN dyżur oznacza przede wszystkim pełnienie obowiązków. Może być jednak tak, że ktoś (np. dyżurny w szkole) ma dyżur, a nie będzie musiał nic wykonać (bo np. tablica pozostanie niezapisana). W tym wypadku dyżur jest, pracy nie ma. Podobnie w przypadku ostrego dyżuru. Gdyby nie zgłosił się żaden chory, nie są wypełnione obowiązki. Chyba że obowiązkiem była właśnie owa gotowość. Nie jest to jednak zaznaczone w definicji. Proszę o odniesienie się do tych zarzutów.
  • O nazwie jagody goji
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    popularnym składnikiem spożywczym stały się ostatnio owoce Goji (lub jagody Goji). Mam wątpliwości w związku z pisownią tego wyrażenia, nie notowanego przez słownik. Zazwyczaj spotykam taką formę, jaką podałem. Wydaje mi się, że po pierwsze wyraz goja powinien być pisany od małej litery, po drugie odmieniany jako goi, nie goji. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zachowanie się a zachowanie, zdecydować się a zdecydować
    31.01.2017
    31.01.2017
    Jaka jest różnica między zachowanie a zachowanie się, zdecydować a zdecydować się?
  • Zabaione
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie słowo zabaglione. Co właściwie oznacza po włosku i co mogło sprawić, że nie doczekało się jakiegoś polskiego odpowiednika? Czyżby deser ten był na tyle jedyny w swoim rodzaju?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Słowa w słowniku a słowa w języku
    31.01.2017
    31.01.2017
    Mam pytanie odnośnie słowa dokrzewane (np. owoce sztucznie dojrzewane gazem specjalnym gazem w dojrzewalniach).
    Generalnie słowo w obiegu, ale nie znajduje się ono w słowniku języka polskiego, dlaczego?
    To samo tyczy się słowa grzebane – zwłoki winny być grzebane w odpowiedni sposób jak mamy zapisy w ustawie o chowaniu zmarłych.
    Słowo w obiegu, a też nie występuje w SJP.
    Odpowiedniki tego słowa jak np. dogrzewane już znajdziemy.

    Pozdrawiam
    Marcin
  • Oferta
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    pracuję w małej firmie prowadzącej sprzedaż internetową, gdzie nikt nie jest pewien odpowiedzi na następujące pytanie: czy wysyłając do klienta wiadomość z ceną produktu, to wysyłam ofertę sprzedaży produktu, czy ofertę zakupu produktu?
  • Cichy hałas
    31.01.2017
    31.01.2017
    Czy określenie cichy hałas jest oksymoronem?

    Łączę pozdrowienia
    Dorota
  • Implementacja
    18.01.2017
    18.01.2017
    Szanowna Redakcjo,
    czy użycie słowa implementacja w tekście dla nieprawników, zwykłych użytkowników języka, jest poprawne? Jeśli nie, jakim słowem można ją zastąpić?

    Z poważaniem
    Kasia
  • Za tydzień
    15.01.2017
    15.01.2017
    Czy określenie za tydzień zawsze oznacza za siedem dni? Czy określenie to może oznaczać: ‘po tygodniu, który już trwa’?(niepełne siedem dni)

    Dziękuję
  • Jakby
    15.01.2017
    15.01.2017
    Szanowna Poradnio,
    w książce J. Bralczyka, A. Markowskiego i J. Miodka Trzy po 33 znalazłem fragment Znów mamy więc do czynienia z tą – JAKBY (podkr. P.S.) powiedział profesor Miodek – cudowną właściwością polszczyzny […] (felieton o wyrazie obczaić, s. 102).

    Czy na pewno tak?

    Z poważaniem
    P.S.
  • Kim jest dyktator?
    14.01.2017
    14.01.2017
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z opinią, że słowa dyktator można użyć jedynie w odniesieniu do osoby, która przejęła władzę nielegalnie, wbrew zastanemu systemowi. W związku z tym nie nazwie się dyktatorem Hitlera, Stalina czy np. przywódcę Korei Północnej. Kwerenda słownikowa nie potwierdza takiego zawężenia znaczenia tego słowa. Prosiłbym o komentarz.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nieudana metafora portret miasta w zwierciadle
    14.01.2017
    14.01.2017
    Szanowni Państwo,
    przeczytałam właśnie antologię Warszawa Antoniego Słonimskiego. Portret miasta w zwierciadle literatury. Nie daje mi spokoju ten podtytuł. Czy portret w zwierciadle to poprawne wyrażenie? Wydaje mi się, że brzmi to jednak bardzo źle.

    Z pozdrowieniami
    wdzięczna Czytelniczka
  • Dokonać
    29.12.2016
    29.12.2016
    Chciałbym zapytać, czy słowo dokonać może odnosić się tylko do względnie wielkich czynów, czy może stanowić alternatywę dla słowa wykonać w pospolitych zdarzeniach? Czy poprawne jest zatem: dokonać analizy wiersza, dokonać wyboru ubrania, dokonać przelewu bankowego, dokonać interpretacji przepisu?
  • Perijovum?
    27.12.2016
    27.12.2016
    Czy istnieje poprawny polski odpowiednik słowa perijove (punkt orbity okołojowiszowej najbliższy od środka Jowisza?). Po czesku jest perijovum, tego samego słowa użyto w polskim tłumaczeniu „Lotu na Amalteę” Strugackich, ale nigdzie poza tym go nie spotkałem.

    Z wyrazami uszanowania
    P.K.
  • Bentoniczny czy bentosowy?
    26.12.2016
    26.12.2016
    Chciałabym się dowiedzieć, którego z tych przymiotników powinnam używać: bentoniczny czy bentosowy? Studiuję na Wydziale Geologii UW i spór w tej sprawie od lat pozostaje nierozstrzygnięty. Wyróżniamy plankton, nekton i bentos; tzn. organizmy planktoniczne, nektoniczne i…?

    Z góry dziękuję za odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego