słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • deputat i deputant
    17.09.2004
    17.09.2004
    Witam. Czy deputat i deputant to określenia tej samej osoby? Dziękuję;)
  • grający na aulosie
    8.09.2004
    8.09.2004
    Czy kobieta grająca w starożytnej Grecji na aulosie to aulista czy aulecistka, a mężczyzna to aulista czu aulecista?
    Będę wdzięczna za rychłą odpowiedź, bo słowo to ma znaleźć się w druku. Serdecznie pozdrawiam
    ARIADNA
  • wintegrowany?
    30.06.2004
    30.06.2004
    Szanowny Panie, proszę o pomoc, jak należy pisać: „1.05.2004 r. Instytut został zintegrowany z Krajowym Urzędem” czy „Instytut został wintegrowany w Krajowy Urząd”, czy „Instytut został włączony do Krajowego Urzędu / w Krajowy Urząd”? A może ma Pan inną lepszą propozycją?
    Pozdrawiam serdecznie z Frankfurtu nad Odrą i pozostaję z poważaniem
    Anna-Halina Roehner
  • relikwiowy czy relikwijny?
    29.06.2004
    29.06.2004
    Spotkałem w literaturze poświęconej historii sztuki przymiotnik relikwiowy. Używany jest m.in. w wyrażeniu figura relikwiowa (rodzaj figuralnego relikwiarza). Słowniki nie notują jednak tej formy. Czy jest więc poprawna, czy też może istnieje inny przymiotnik odnoszący się do relikwii? Wyraz relikwiarzowy (np. krzyż relikwiarzowy) nie budzi moich wątpliwości, ale odnosi się on do relikwiarza, a nie relikwii.
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Marek Machowski, Warszawa
  • wszawy
    29.06.2004
    29.06.2004
    Witam.
    Mówi się: wszawy charakter, ale co właściwie to znaczy? Nie znalazłem u was żadnego powiązania – próbowałem bowiem odnaleźć to, czego szukam, od słowa wesz – ale nie macie w słowniku odpowiedzi. Dlaczego wszawy – jak to się ma do wszy?
    Dziękuję!
    JAKOB
  • logistyk czy logista?
    24.06.2004
    24.06.2004
    Logistyka. Łatwo znaleźć i wiadomo co oznacza. Ale chciałbym teraz określić osobę zajmującą się logistyką lub studiującą logistykę. Kto to? Logista? Logistyk? Logiści? Logistycy?
    Pozdrawiam.
  • otrapianie miotu
    23.03.2004
    23.03.2004
    Jak wiadomo, myśliwi tropią. Jeżeli sprawdzili tropy wokół jakiegoś fragmentu lasu – w gwarze łowieckiej: miotu – to mówi się, że miot otropili. Instruując tropicieli przy liczeniu wilka, chciałem użyć konstrukcji: „mioty, które będziemy…”, no właśnie – otropiali czy otrapiali?
  • Im więcej nas chorób trapi, tym więcej potrzeba terapii…
    2.03.2004
    2.03.2004
    Czy w języku polskim istnieje termin etyko-terapia? Chodzi o szukanie przyczn choroby, wychodzi się z założenia że przyczyną powstania choroby jest niemoralne postępowanie – najpierw zachoruje dusza, a następnie ciało. Etyko-terapia szuka w życiu chorego miejsca, gdzie odchylił się on od porządku, harmonii świata, od prawa miłości. Nie chodzi tutaj o etiologię, np. o drobnoustroje, które są przyczyną choroby zakaźnej, chodzi o ducha. Z terminem tym spotkałam się w języku czeskim. Dziękuję.
  • dinozaurzątko
    18.02.2004
    18.02.2004
    Chciałabym zapytać, czy istnieje wyraz dinozaurątko lub dinozaurzątko.
  • marcówka
    18.02.2004
    18.02.2004
    Szanowni Państwo!
    Proszę o wyjaśnienie znaczenia słowa marcówka, niestety nie udało mi się znaleźć objaśnienia w żadnym dostępnym mi źródle.
    Z pozdrowieniami
    Joanna
  • mrem i mremka
    22.12.2003
    22.12.2003
    Szanowna Redakcjo,
    mam problem z żeńską formą pewnej fantastycznej rasy. Chodzi o rasę mremów. Jaka będzie żeńska forma tej rasy: mremka, mremijka, a może mremianka, gdy męska to mrem?
    Pozdrawiam
  • sprutenizowany?
    15.09.2003
    15.09.2003
    Czy prawidłowe są określenia: badania prusoznawcze, sprutenizowana nazwa, dotyczące Prusów?
  • bazodanowy
    18.07.2003
    18.07.2003
    Chciałam się zapytać, czy pisownia wyrażenia bazodanowych, pisanego w ten sposób, jest poprawna. Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Z poważaniem,
    W. Szczerbicka
  • zadenuncjować czy zdenuncjować?
    14.07.2003
    14.07.2003
    Jak będzie brzmiał przymiotnik od słowa denuncjacja? Zadenuncjowana czy zdenuncjowana?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • rozochocać?
    14.07.2003
    14.07.2003
    Witam!
    Piszę w sprawie formy rozochocać. Można na przykład powiedzieć: „Nie rozochocaj się tak”?” Albo: „Jeśli się człowiek za często rozochoca, to…” Czy w ogóle istnieje coś podobnego?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • opresyjny i opresywny
    27.06.2003
    27.06.2003
    Szanowni Panstwo!
    Jakie jest Pańtwa zdanie o przymiotniku opresyjny – nienotowanym raczej przez słowniki, a jednak często pojawiającym się w publikacjach socjologiczno-historycznych. Równie często zresztą jak opresywny, używany wymiennie z tym pierwszym. Która forma lepsza?
  • kliencki i bazodanowy
    24.06.2003
    24.06.2003
    Szanowna Poradnio!
    W moim pytaniu pozwolę sobie na element polemiczny – jeśli nie mieści się to w formule Poradni, proszę zasygnalizować, a więcej nie będę. Rzecz dotyczy tworzenia nowych wyrażeń. Otóż odpowiadając na jedno z pytań, Poradnia odradza stosowanie przymiotnika kliencki, gdyż nie zyskał on szerszego rozpowszechnienia, chociaż konstrukcja tego wyrazu jest nienaganna, analogiczna do chyba dość już powszechnego przymiotnika abonencki. Z drugiej strony Poradnia akceptuje wyraz bazodanowe, którego konstrukcja jest „osobliwa”, uzasadniając to jego kilkunastoletnią obecnością w użyciu. Kiedyś jednak ta obecność się zaczęła i dlaczego nie zacząć rozpowszechniać pożytecznego i poprawnego przymiotnika kliencki? I ogólniej: komu wolno zacząć rozpowszechnianie nowego poprawnie skonstruowanego wyrażenia.
    Pozdrawiam.
    Z.C., Warszawa
  • przymiotnik od klient
    11.06.2003
    11.06.2003
    Pracuję w firmie handlowej. Mam problem, czy powinno się używać sformułowania reklamacje klientowskie czy reklamacje klienckie. Chodzi oczywiście o reklamacje złożone przez klienta firmy.
    Z pozdrowieniami
    Piotr Lisowski
  • bazodanowy
    11.06.2003
    11.06.2003
    Pytanie dotyczące danych przypomniało mi o pewnym wyrażeniu z związanym z danymi, którego nie mogę znieść, i mam nadzieję, że Poradnia mnie poprze. Otóż jest coś takiego jak baza danych. W ostatnich latach ktoś wpadł na pomysł, aby utworzyć od tego przymiotnik, i wymyślił … bazodanowe, czyli dotyczące baz danych. Czyż można sobie wyobrazić bardziej karkołomne słowotwórstwo? Ten dla mnie oczywisty chwast językowy pleni się okropnie, bo chyba jest zapotrzebowanie określenie o takim znaczeniu. Do niedawna był obecny tylko w mowie i to tylko w ograniczonym środowisku; dziś już pojawił się nawet w tytułach książek. Pierwszy z brzegu przykład: „PHP 3. Internetowe aplikacje bazodanowe” wydawnictwa Helion; jest to tłumaczenie angielskiego oryginału „Database Applications on the Web Using PH3”. Może autorytet Poradni, jeśli Poradnia podziela mój protest, przyczyni się do eliminacji tego dziwoląga, o ile nie jest już za późno.
    Pozdrawiam.
    Z.C., Warszawa
  • znajdować czy znajdywać?
    2.06.2003
    2.06.2003
    Jak się powinno mówić: znajdowanie czy znajdywanie???? Chodzi mi o sytuację, w której mówię: „Opcja znajdywanie nie działa” albo „Procedura znajdywania nie działa”. Może jednak znajdowania? Pytam, bo natknąłem się na poważne materiały różniące się w tej kwestii!!!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego