nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • nazwiska w liczbie mnogiej
    19.01.2005
    19.01.2005
    Jak odmienia się nazwiska zakończone na -wicz, np.: Robakiewicz. Czy prawidłowe jest zdanie: „Zapraszam państwa Sławomira i Ewę Robakiewiczów” czy może być „Sławomira i Ewę Robakiewicz”?
  • Akwin i Tars
    12.01.2005
    12.01.2005
    Mam kłopot z potwierdzeniem w źródłach nazwy Akwin (od św. Tomasza z Akwinu). Nie ma jej w encyklopediach, poza formą dopełniacza występującą przy imieniu świętego. Naturalnym mianownikiem wydaje się być Akwin, jednak przypuszczam, że cała fraza św. Tomasz z Akwinu powstała tak dawno, że niekoniecznie musiało być wtedy tak jak dzisiaj. A w innych językach jest Aquino. Podobne wątpliwości budzi św. Paweł z Tarsu (Paolo di Tarso).
  • Bernadette po polsku
    4.01.2005
    4.01.2005
    Jaki jest polski odpowiednik francuskiego imienia żeńskiego Bernadette? Bernadetta czy Bernadeta?
  • Orpelów
    28.12.2004
    28.12.2004
    Poszukuję etymologii nazwy Orpelów (gm. Dobroń, niedaleko Pabianic) oraz mojego nazwiska Orpel (pierwsza wzmianka w 1604 r. pod postacią Orpelik w księgach parafii Dobrzyca w pow. pleszewskim).
    Łączę serdeczne pozdrowienia i życzenia świąteczne.
  • Sęp Szarzyński
    24.12.2004
    24.12.2004
    Może to nie do końca pytanie do poradni językowej, ale chciałem zapytać, czy poeta Mikołaj nazywał się Sęp-Sarzyński czy Sęp-Szarzyński? A przy okazji, czy poprawnie użyłem tutaj łącznika?
  • Bairiki
    24.12.2004
    24.12.2004
    Pytałem już kiedyś o słowo Bainki występujące w państwa SO. Znalazłem w Internecie link: http://www.poesiejardins.com/oceanie.htm. Jest tam napisane, że Bainki to stolica Kiribati, tymczasem w państwa encyklopedii stolicą Kiribati jest Bairiki. Czy możliwe, że Bainki to błąd? W piśmie ri i n są do siebie podobne, zwłaszcza, gdy piszący „zje” kropkę nad i. W ogóle Bairiki występuje w Internecie nieporównywalnie częściej od słowa Bainki.
  • Aga Khan czy Aga Chan
    24.12.2004
    24.12.2004
    Szanowni Państwo, czy arabskie nazwisko Aga Khan należy spolszczyć w piśmie (Aga Chan), czy lepiej stosować pisownię zgodną z zapisami nazw arabskich w encyklopediach PWN? Czy takie imiona i nazwiska należy odmieniać (Agi Khana || Chana)?
    Z pozdrowieniami i życzeniami świątecznymi – AW
  • wyrazy zakończone na h nieme
    15.12.2004
    15.12.2004
    Czy zasada nieodmieniania imion żeńskich zakończonych na -ah (h nieme) stosuje się też do takich nazw, jak: Jonah (imię męskie!), Tengah (wyspa), dilmah? Kategoryczność tej zasady bywa przecież dyskusyjna, por. „Norah Jones skradziono auto”, „Przyjaciółka Sarah Jessiki Parker…”. O wiele bardziej komunikatywne są: „Norze Jones…”, „Przyjaciółka Sary Jessiki Parker”.
    Pozdrawiam – Michał Gniazdowski
  • dwa Kralle czy dwie Krall?
    15.12.2004
    15.12.2004
    Dowiedziałem się w Poradni, że dwie książki Hanny Krall to dwa Kralle. Trochę mnie to zaskoczyło (spodziewałem się – najbardziej – że się takiej formy nie tworzy, ew. że będą to dwie Krall), więc… drążę temat. Jak się taką formę utworzy od nazwiska Masłowska – dla 1 książki, dla 2 książek? Dwie książki braci Strugackich to dwa Strugackie (tak było w tamtej odpowiedzi), a jedna?
  • Przysucha
    13.12.2004
    13.12.2004
    Witam
    Moje pytanie dotyczy miejscowości Przysucha. Czy prawidłowo powiem: „Urodziłam się w Przysuchej”, czy „Urodziałam się w Przysusze”?
  • zuryski Bahamczyk
    10.12.2004
    10.12.2004
    Mam dwa pytania dotyczące wyrazów tworzonych od nazw własnych.
    1. Zurych – Jezioro Zurychskie – mój szef, rodowity Szwajcar, świetnie mówiący po polsku, typuje – Zuryjskie. Dobrze?
    2. Bahama – mieszkaniec tych wysp to… Bahamczyk?
    Pozdrawiam.
  • Corvette
    10.12.2004
    10.12.2004
    Jak należy prawidłowo odmienić nazwę chevroleta CORVETTE?
  • odmiana nazwisk
    26.11.2004
    26.11.2004
    Zawieja – dla Zawiei. Nagminnie spotykam się z Zawieji – mam prawo prosić o wypisanie nowego świadectwa, prawda? Chcę odmieniać nazwisko córki: Zawiejanki (wolę to niż Zawiejówny)? Szpital Fr. Raszei (nie Raszeji)? Czy mam prawo odmieniać nazwiska obcych dzieci na dyplomach?
  • mieszkańcy Liège i Tours
    22.11.2004
    22.11.2004
    Mieszkając w Paryżu, obłożona słownikami, nie mogę jednak znaleźć odpowiedzi na pytanie: jak utworzyć nazwy mieszkańców miast niepolskich, których nazwy nie zostały spolszczone (np. Liège, Tours itp.), w sytuacji (tłumaczenie literackie) gdy mieszkaniec Liège, Tours … jest nie do przyjęcia (np. „Widać, że to nasza krew, prawdziwy… Mieszkaniec Liege”?!)
    Z góry dziękuję za poradę,
    Jadwiga A.
  • Powałki
    19.11.2004
    19.11.2004
    Nieopodal mojego miasta leży miejscowość Powałki – bliska memu sercu (patrz nazwisko!). I chociaż znam prawidłową odmianę Suwałk, to jednak nie wyobrażam sobie, bym jechał do… Powałk! Jeżdżę do Powałków – podobnie, jak jeżdżę do swej rodziny: rodziny Powałków. Chyba słusznie! A może wkrótce świadomie pojadę jednak do Suwałków?
    Proszę o komentarz…
  • Kościół zjednoczeniowy, świadkowie Jehowy
    19.11.2004
    19.11.2004
    Szanowni Państwo! Proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jak należy piasać – Kościół zjednoczeniowy czy Kościół Zjednoczeniowy, 2. świadkowie Jehowy czy Świadkowie Jehowy? Serdecznie dziękuję i pozdrawiam
    M.Ś.
  • Ramallah
    19.11.2004
    19.11.2004
    Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, czy palestyńską nazwę Ramallah należy odmieniać (i jak), czy nie odmieniać. Część dziennikarzy wymawia tę nazwę zgodnie z zapisem (Ramallah) i nie odmienia jej (np. w Ramallah), inni traktują ją jak nazwę rodzaju żeńskiego (wymawiają Ramalla – w języku arabskim [h] jest prawie niesłyszalne) i odmieniają: w Ramalli, przed Ramallą itp.
    Z poważaniem
  • ujejski i słonimski
    19.11.2004
    19.11.2004
    Witam.
    Nowy słownik poprawnej polszczyzny wydany przez PWN w 1999 roku zawiera tak osobliwe przymiotniki (pisane z małej litery) jak: ujejski i słonimski. Czy są to błędy drukarskie, a jeśli nie, to od jakich słów zostały te derywaty utworzone? Dziękuję za odpowiedź,
    Grzegorz Mazur
  • mieszkaniec Rejkiawiku
    17.11.2004
    17.11.2004
    Witam. Jak nazywa się mieszkaniec stolicy Islandii, Rejkiaviku? Dziękuję.
  • odmiana nazwiska Turnau
    9.11.2004
    9.11.2004
    Bardzo krótkie pytanie: Grzegorz Turnau – jak odmieniać jego nazwisko (w mowie i w piśmie)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego