nazwy własne

W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.

  • wyrazy zakończone na h nieme
    15.12.2004
    15.12.2004
    Czy zasada nieodmieniania imion żeńskich zakończonych na -ah (h nieme) stosuje się też do takich nazw, jak: Jonah (imię męskie!), Tengah (wyspa), dilmah? Kategoryczność tej zasady bywa przecież dyskusyjna, por. „Norah Jones skradziono auto”, „Przyjaciółka Sarah Jessiki Parker…”. O wiele bardziej komunikatywne są: „Norze Jones…”, „Przyjaciółka Sary Jessiki Parker”.
    Pozdrawiam – Michał Gniazdowski
  • dwa Kralle czy dwie Krall?
    15.12.2004
    15.12.2004
    Dowiedziałem się w Poradni, że dwie książki Hanny Krall to dwa Kralle. Trochę mnie to zaskoczyło (spodziewałem się – najbardziej – że się takiej formy nie tworzy, ew. że będą to dwie Krall), więc… drążę temat. Jak się taką formę utworzy od nazwiska Masłowska – dla 1 książki, dla 2 książek? Dwie książki braci Strugackich to dwa Strugackie (tak było w tamtej odpowiedzi), a jedna?
  • Przysucha
    13.12.2004
    13.12.2004
    Witam
    Moje pytanie dotyczy miejscowości Przysucha. Czy prawidłowo powiem: „Urodziłam się w Przysuchej”, czy „Urodziałam się w Przysusze”?
  • zuryski Bahamczyk
    10.12.2004
    10.12.2004
    Mam dwa pytania dotyczące wyrazów tworzonych od nazw własnych.
    1. Zurych – Jezioro Zurychskie – mój szef, rodowity Szwajcar, świetnie mówiący po polsku, typuje – Zuryjskie. Dobrze?
    2. Bahama – mieszkaniec tych wysp to… Bahamczyk?
    Pozdrawiam.
  • Corvette
    10.12.2004
    10.12.2004
    Jak należy prawidłowo odmienić nazwę chevroleta CORVETTE?
  • odmiana nazwisk
    26.11.2004
    26.11.2004
    Zawieja – dla Zawiei. Nagminnie spotykam się z Zawieji – mam prawo prosić o wypisanie nowego świadectwa, prawda? Chcę odmieniać nazwisko córki: Zawiejanki (wolę to niż Zawiejówny)? Szpital Fr. Raszei (nie Raszeji)? Czy mam prawo odmieniać nazwiska obcych dzieci na dyplomach?
  • mieszkańcy Liège i Tours
    22.11.2004
    22.11.2004
    Mieszkając w Paryżu, obłożona słownikami, nie mogę jednak znaleźć odpowiedzi na pytanie: jak utworzyć nazwy mieszkańców miast niepolskich, których nazwy nie zostały spolszczone (np. Liège, Tours itp.), w sytuacji (tłumaczenie literackie) gdy mieszkaniec Liège, Tours … jest nie do przyjęcia (np. „Widać, że to nasza krew, prawdziwy… Mieszkaniec Liege”?!)
    Z góry dziękuję za poradę,
    Jadwiga A.
  • Powałki
    19.11.2004
    19.11.2004
    Nieopodal mojego miasta leży miejscowość Powałki – bliska memu sercu (patrz nazwisko!). I chociaż znam prawidłową odmianę Suwałk, to jednak nie wyobrażam sobie, bym jechał do… Powałk! Jeżdżę do Powałków – podobnie, jak jeżdżę do swej rodziny: rodziny Powałków. Chyba słusznie! A może wkrótce świadomie pojadę jednak do Suwałków?
    Proszę o komentarz…
  • Kościół zjednoczeniowy, świadkowie Jehowy
    19.11.2004
    19.11.2004
    Szanowni Państwo! Proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: 1. Jak należy piasać – Kościół zjednoczeniowy czy Kościół Zjednoczeniowy, 2. świadkowie Jehowy czy Świadkowie Jehowy? Serdecznie dziękuję i pozdrawiam
    M.Ś.
  • Ramallah
    19.11.2004
    19.11.2004
    Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie, czy palestyńską nazwę Ramallah należy odmieniać (i jak), czy nie odmieniać. Część dziennikarzy wymawia tę nazwę zgodnie z zapisem (Ramallah) i nie odmienia jej (np. w Ramallah), inni traktują ją jak nazwę rodzaju żeńskiego (wymawiają Ramalla – w języku arabskim [h] jest prawie niesłyszalne) i odmieniają: w Ramalli, przed Ramallą itp.
    Z poważaniem
  • ujejski i słonimski
    19.11.2004
    19.11.2004
    Witam.
    Nowy słownik poprawnej polszczyzny wydany przez PWN w 1999 roku zawiera tak osobliwe przymiotniki (pisane z małej litery) jak: ujejski i słonimski. Czy są to błędy drukarskie, a jeśli nie, to od jakich słów zostały te derywaty utworzone? Dziękuję za odpowiedź,
    Grzegorz Mazur
  • mieszkaniec Rejkiawiku
    17.11.2004
    17.11.2004
    Witam. Jak nazywa się mieszkaniec stolicy Islandii, Rejkiaviku? Dziękuję.
  • odmiana nazwiska Turnau
    9.11.2004
    9.11.2004
    Bardzo krótkie pytanie: Grzegorz Turnau – jak odmieniać jego nazwisko (w mowie i w piśmie)?
  • twierdzenie Bernoulliego, ciąg Fibonacciego
    8.11.2004
    8.11.2004
    Chciałabym zapytać o odmianę obcojęzycznych nazwisk typu Bernoulli, Fibonacci: twierdzenie Bernoulliego czy Bernoulli’ego? Ciąg Fibonacciego czy Fibonacci’ego? Byłabym też wdzięczna za wskazówki, gdzie (w jakim słowniku) szukać odpowiedzi na podobne pytania.
    Z serdecznymi pozdrowieniami,
    E.T.
  • Géant
    29.10.2004
    29.10.2004
    Witam i bardzo proszę o opinię w sprawie prawidłowej odmiany nazwy hipermarketu Géant. Chodzi mi o wymowę: [do żana] czy [do żanta], [w żanie] czy [w żancie]? A może bardziej po francusku – z wyraźniejszym [e]: [żean, żeana, żeanie] czy też [żeanta, żeancie]? Podsumowując – czy powinno być wyraźne [e] i czy w odmianie wymawiać końcowe [t] lub [ć]. A jak zapisać ewentualne [w żancie]?
  • zróżnicowanie regionalne nazwisk
    28.10.2004
    28.10.2004
    Dzień dobry, piszę pracę magisterską na temat Zróżnicowanie regionalne nazwisk w Polsce. Jestem ciekawa, czy wcześniej ktoś interesował się tym zagadnieniem. Czy istnieją jakieś publikacje na ten temat? Czy w jakimś ośrodku akademickim jest osoba interesująca się tym tematem?
    Dziękuję za każdą informację.
  • marchia graniczna, nowa marchia
    22.10.2004
    22.10.2004
    Zwracałam się już z pytaniem o pisownię marchii. Zgodnie z radą przyjęłam pisownię małą literą (np. marchia brandenburska, marchia saksońska), ale zetknęłam się w literaturze z innymi marchiami (np. Marchia Graniczna, Nowa Marchia), których pisownia małą literą budzi moje wątpliwości (nazwa staje się określeniem i bez szerszego kontekstu może być niejasna).
  • nazwy instytucji mających ośrodki zamiejscowe
    20.10.2004
    20.10.2004
    Moje pytanie dotyczy pisowni nazw instytucji mających ośrodki zamiejscowe, np. izb skarbowych. Czy nazwę piszemy z myślnikiem czy bez myślnika (np. Izba Skarbowa w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Otwocku), a także czy odmieniając przez przypadki nazwę tej instytucji, drugi jej człon także powinno się odmieniać?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Giacomo czy Giacoma Pucciniego?
    20.10.2004
    20.10.2004
    Szanowny Panie Profesorze, Życie Giacomo Pucciniego (czy Giacoma)?
    Dziekuje i pozdrawiam,
    Anna
  • Wrocław, Trzebnica, Ślęża
    6.10.2004
    6.10.2004
    Mam pytanie dotyczące pochodzenia nazw miejscowych. Mianowicie interesuje mnie pochodzenie nazwy Wrocław, Trzebnica, Ślęża.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego