Lista odpowiedzi

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • krzywa Nelsona-Siegela, praca Böhma-Bawerka
    1.03.2005
    1.03.2005
    Dzień dobry, w literaturze spotkałem krzywą, której autorami są Nelson i Siegel. Czy poprawna odmiana to krzywa Nelsona-Siegla, czy krzywa Nelsona-Siegela? Drugie z moich pytań dotyczy odmiany nazwiska Böhm-Bawerk. Poprawna odmiana to praca Böhma-Bawerke, czy praca Böhma-Bawerka?
    Z pozdrowieniami
    Witold Szczepaniak
  • Turkiestan, Turkmenia, Turkmenistan
    1.03.2005
    1.03.2005
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o wskazanie, która nazwa państwa jest poprawna: czy Turkmenistan, czy Turkmenia, czy Turkiestan? W słowniku ortograficznym z 2000 r. znalazłem hasła Turkmenia i Turkiestan; w encyklopedii z 1996 r. znalazłem Turkmenistan. Sprawdziłem to również na Państwa stronach internetowych: w słowniku ortograficznym jest Turkmenia, w encyklopedii – Turkmenistan. Prosiłbym o odpowiedź, która forma jest poprawna i skąd ta rozbieżność.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam!
    Maciej Wink
  • tu jest napisane
    28.02.2005
    28.02.2005
    Witam! Mam takie pytanko: jak się poprawnie mówi – „tu pisze” czy „tu jest napisane"? Dużo ludzi używa tej pierwszej formy. Bardzo dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam!
  • z tatą czy z tatem?
    28.02.2005
    28.02.2005
    Witam! Chciałabym się dowiedzieć, czy używanie formy z tatem zamiast z tatą jest poprawne. Pozdrawiam!
  • lubić a podobać się
    28.02.2005
    28.02.2005
    Witam i od razu przechodzę do rzeczy. Moje pytanie jest następujące: jaka jest różnica w użyciu słów lubić oraz podobać się? Np. dlaczego o obejrzanym przed chwilą filmie nie można powiedzieć „Lubiłem go” tylko „Podobał mi się”? Nie wiem, jak to wyjaśnić cudzoziemcowi, stąd prośba o pomoc.
    Dziękuję uprzejmie za odpowiedź.
  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • kanar
    27.02.2005
    27.02.2005
    Witam. Skąd się wzięło potoczne określenie na kontrolera: kanar?
    Dziękuję, pozdrawiam.
  • fonoideogram
    25.02.2005
    25.02.2005
    Witam.
    Czym jest fonoideogram?
    Dziękuję.
  • pseudoantybohaterszczyzna
    25.02.2005
    25.02.2005
    Witam.
    Jak poprawnie zapisać neologizm, w którym występowałyby po sobie człony pseudo oraz anty, np. pseudoantybohaterszczyzna?
    Dziękuję.
  • system trzydziestkoszóstkowy
    25.02.2005
    25.02.2005
    Pytanie bardzo matematyczno-informatyczne. System liczenia o podstawie dwa to system dwójkowy, o podstawie szesnaście – szesnastkowy. A o podstawie 36? Trzydziestoszóstkowy? Czy trzydziestkoszóstkowy? A może jeszcze inaczej?…
  • krótki
    24.02.2005
    24.02.2005
    Wyraz krótki piszemy przez ó bez żadnej reguły. Takie jest moje zdanie. Kolega wmawia mi, że jest wymienne na skracać. Dzwoniłem nawet do dwóch polonistek i nawet one nie były pewne. Proszę o wypowiedź.
  • babkarstwo
    24.02.2005
    24.02.2005
    Witam!
    Nie chcąc wpaść w pułapkę etymologii ludowej, zapytuję o znaczenie słowa babkarstwo, które zawarte jest w Wielkim słowniku ortograficzno-fleksyjnym J. Podrackiego.
    Pozdrawiam
  • Węgry i Włochy
    24.02.2005
    24.02.2005
    Skąd wywodzą się nazwy Węgry i Włochy?
  • jeździć za czymś
    24.02.2005
    24.02.2005
    Czy użyte w poniższym fragmencie wywiadu wyrażenie za czym jest poprawne? Jeśli nie, to jak należałoby spytać, żeby otrzymać taką odpowiedź?
    – Proszę opowiedzieć Czytelnikom, gdzie i za czym Pan Prezes peregrynował w styczniu?
    – Za chlebem, Panie redaktorze, za chlebem!
  • bmw
    23.02.2005
    23.02.2005
    Witam!
    Czy słowo bmw (samochód marki BMW) należy traktować jak skrót? Czy są jakieś jasne reguły dotyczące tworzenia akronimów? Ten bowiem zapisem odbiega od takich literowców jak pekaes czy erkaem. Czy nie powinien więc zostać, mimo zwyczaju językowego, potraktowany jako błędny?
    Pozdrawiam, dziękuję za odpowiedź.
  • wtóry
    23.02.2005
    23.02.2005
    Dzień dobry!
    W Wojewódzkim Konkursie Języka Polskiego dla Młodzieży Gimnazjalnej (część I etapu rejonowego) dzieci miały do słowa wtóry dopisać trzy wyrazy pokrewne. Polecenie sprawiło kłopot uczniom i ich nauczycielom. Czy wtórować, zawtórować, wtór (?) zaliczyć można do rodziny słowa wtóry? Przyznam, że byłabym skłonna tak uczynić. A wtórność? Zastanawiający jest fakt, dlaczego tak wymyślny (przestarzały) wyraz podano. A może przesadzam?
    Z poważaniem
    Hanna
  • dom
    22.02.2005
    22.02.2005
    Witam. Czy poprawna jest forma domie utworzona od słowa dom w wołaczu liczby pojedynczej? Niektóre słowniki zdecydowanie przeczą istnieniu formy domie, zaś inne – notują ją jako prawidłową.
    Pozdrawiam.
  • Czy bohater może mówić niepoprawnie?
    22.02.2005
    22.02.2005
    Włączywszy telewizor, usłyszałem „Proszę panią…” oraz „Wsadź klucz w tą stacyjkę”. Był to serial komediowy o milionowej oglądalności. Aktorzy z pewnością potrafią prawidłowo zwrócić się do kobiety bądź odróżnić biernik od narzędnika! Z drugiej strony, grają oni ludzi nie zwracających uwagi na podstawową poprawność językową. Czy aktor powinien operować piękną polszczyzną, mimo że grana przezeń postać nigdy by tak nie mówiła? Czy osoba pisząca scenariusz może wkładać bohaterom błędy w usta?
  • rysować czy malować?
    22.02.2005
    22.02.2005
    Pamiętam ze szkoły podstawowej, a nawet z liceum, jak nauczyciele prosili o namalowanie w zeszycie jakiejś linii, tabelki, wykresu, rysunku itp., kiedy naturalnie chodziło o narysowanie tego. Również mamy, rysując z dziećmi, bardzo często używają tego zwrotu. Czy jest to poprawne? Mnie się zawsze wydawało, że malować można farbą, ewentualnie tuszem itp.
  • się
    22.02.2005
    22.02.2005
    Witam serdecznie,
    chciałabym dowiedzieć się, czy pytanie: „Jak pan / pani nazywa się?”, z zaimkiem zwrotnym się na końcu, jest niepoprawne. Czy dopuszczalny jest tylko szyk „Jak się pan / pani nazywa?”? Jeżeli tak, to czy są jakieś reguły, które określają pozycję tego zaimka przed czy za czasownikiem.
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego