Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • Phenian
    1.07.2003
    1.07.2003
    Jak należy wymawiać nazwę Phenian? Moim zdaniem zgodnie z pisownią, tzn. z silnie aspirowanym [p] na początku (co sugeruje także pisownia ang. Pyongyang), tymczasem coraz częściej słyszę w telewizji wymowę [fenian].
    Z poważaniem
    Marek Biernacki
  • prospekt
    30.06.2003
    30.06.2003
    Witam!
    Mam pytanie dotyczące odmiany słowa prospekt. W tradycyjnym rozumieniu znaczenia tego słowa prospekt 'publikacja reklamowa (np. katalog firmy)' ma odmianę: prospekt, prospektu. Dziś słowo prospekt, zwłaszcza w działaniach marketingowych firm, nabrało innego znaczenia. Rozumiane jest jako 'konkretna firma' bądź jako 'temat aktualnie prowadzonych działań'. Stosowana odmiana tego słowa to zazwyczaj: prospekt, prospekta (również w mediach). Proszę o wyjaśnienie, czy jest to prawidłowe (bo „razi”, to oczywiste) oraz gdzie można znaleźć zasadę takiej odmiany?
    Dziękuję!
  • Memfis
    30.06.2003
    30.06.2003
    Czy nazwa Memfis powinna być odmieniana? Według Słownika ortograficznego i Słownika poprawnej polszczyzny można tę nazwę odmieniać albo pozostawić bez odmieniania (choć ten wariant jest opatrzony kwalifikatorem rzadziej). W wielu polskich opracowaniach historycznych, a także encyklopediach (w tym także NEP i najnowsza WEP) najwyraźniej dominuje zwyczaj nieodmieniania nazwy Memfis. Jakie podejście jest poprawniejsze? Czym wytłumaczyć powszechność nieodmieniania tej nazwy?
    Z poważaniem
    Andrzej Szymczak
  • jeszcze raz na Litwę
    30.06.2003
    30.06.2003
    Od dawna nurtuje mnie pytanie, jak powinno się poprawnie wyrazić zamiar wyjazdu: do Litwy, Łotwy, Słowacji, Ukrainy czy też – jak to się powszechnie używa – na Litwę, Łotwę itd. Podobnie w wyrażeniach „Byłam w Litwie (Ukrainie)” czy też „…na Litwie (Ukrainie)”? Podejrzewam, że te drugie formy, najczęściej używane, biorą się jeszcze z czasów, kiedy nie były to samodzielne państwa i jechało się na Ukrainę tak jak na Mazury.
    Proszę o wskazanie mi poprawnych form. Pozdrawiam.
  • powinien czy musi?
    30.06.2003
    30.06.2003
    Proszę o wyjaśnienie mi znaczenia słów dotyczących pewnych zawiłości prawnych zamieszczonych w przepisach w sprawie warunków tehnicznych samochodów. Mam problem ze znaczeniem zdania „Pojazd powinien być wyposażony…”. Czy to oznacza, że może, ale nie musi, czy musi bezwzględnie posiadać daną rzecz? Oraz znaczenie słowa wyposaża się – czy jest to tożsame z obowiązkiem posiadania?
    Z góry dziękuję za udzieloną pomoc. Serdecznie pozdrawiam,
    Marta Urbaniak
  • Milenium czy Millennium?
    30.06.2003
    30.06.2003
    W jednej z podwarszawskich wsi główną ulicę nazwano na cześć tysiąclecia państwa polskiego. W trzech różnych miejscach tej ulicy umieszczone są trzy różne tabliczki z jej nazwą: Millennium, Millenium oraz Milennium. Jak widać, osoby, które je tam umieściły, miały wątpliwości co do pisowni tego wyrazu. Najczęściej spotykam dwie formy – Millennium (np. nazwa banku) oraz Millenium. Jaką zatem pisownię powinien mieć ten wyraz?
    Pozdrawiam,
    Michał
  • jeżeli czy jeśli?
    27.06.2003
    27.06.2003
    Która z form: jeżeli czy jeśli jest częściej używana i polecana przez Państwa.
    Iza
  • dowód wyższej kompetencji językowej
    27.06.2003
    27.06.2003
    Szanowni Państwo!
    Czy obecnie jest błędem stosowanie starej (łącznej lub rozdzielnej) pisowni nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Czy muszę gwałcić swoje poczucie ortografii i koniecznie pisać np. niebędący? Bardzo proszę o jednoznaczne potwierdzenie bądź zaprzeczenie.
    Serdecznie pozdrawiam.
    Ewelina
  • opresyjny i opresywny
    27.06.2003
    27.06.2003
    Szanowni Panstwo!
    Jakie jest Pańtwa zdanie o przymiotniku opresyjny – nienotowanym raczej przez słowniki, a jednak często pojawiającym się w publikacjach socjologiczno-historycznych. Równie często zresztą jak opresywny, używany wymiennie z tym pierwszym. Która forma lepsza?
  • potrzebować
    27.06.2003
    27.06.2003
    Jak powinno się mówic: „Potrzebuję słownika” czy „Potrzebuję słownik”?
  • tytuły filmów
    27.06.2003
    27.06.2003
    Czy można odmieniać tytuły filmów?, np. „Następny film będzie zaraz po Bodyguardzie” albo „(…) zaraz po Szybszym niż śmierć”? Wiem, że lepsza jest forma zaraz po filmie, ale nie zawsze można jej użyć.
  • bronić
    26.06.2003
    26.06.2003
    Broni ją czy broni jej prawnik? Dopełniacz czy biernik? Czy też obie formy są prawidłowe?
  • skróty
    26.06.2003
    26.06.2003
    Witam!
    Ostatnio spotkałem się z zapisem tysięcy i godzin jako tyś. i godź. Czy jest to prawidłowa pisownia, a jeśli tak, to jaka jest interpretacja gramatyczna takiej formy pisania tych skrótów?
    Pozdrawiam
    Janusz Bebek
  • z polecenia czy na polecenie?
    26.06.2003
    26.06.2003
    Z polecenia dyżurnego czy na polecenie dyżurnego – która pisowania jest poprawna?
  • skrótowce
    26.06.2003
    26.06.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, czy np. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe powinno się pisać w skrócie z kropkami czy bez, czyli PPH czy P.P.H. I czy jest to błąd ortograficzny?
  • kwota
    26.06.2003
    26.06.2003
    Zastanawia mnie znaczenie słowa kwota. W słowniku języka polskiego zapisane jest tylko znaczenie „pewna suma pieniędzy”. Ale mamy przecież kwoty zbożowe, kwoty paliwowe, kwoty importu bezcłowego i inne. Wszędzie oznaczają to samo – ograniczoną ilość czegoś. Słownik wyrazów obcych podaje, że dawniej był to synonim słów ilość, liczba („część daniny należna od jednego podatnika za określony czas”). A jak to jest teraz? To słowo na teraz chyba dodatkowo znaczenie słowa angielskiego quota, czyli 'przydział'.
    Pozdrawiam
    Piotr Kresak
  • Mircea Eliade
    26.06.2003
    26.06.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, jak należy odmieniać imię i nazwisko Mircea Eliade. W książkach znaleźć można i odmienioną i pozostawioną bez odmiany formę. Problemów nastręcza również wymowa imienia, które podobno powinno wymawiać się [mircza], ale przy odmianie tego słowa w zapisie (czyli np. Mircei Eliadego) zupełnie nie można się domyślić, jak je wymawiać.
    Z poważaniem
    Agata Krajewska
  • Wydawał się być…
    26.06.2003
    26.06.2003
    „Wydawał się kontynuatorem…” czy „Wydawał się być kontynuatorem…”? Czasownik wydawać się w połączeniu z przymiotnikiem (np. „Wydawał się gruby”) nie potrzebuje być, ale co z rzeczownikiem? Tu jest chyba konieczne być – inaczej brzmi dziwnie. Proszę rozstrzygnąć tę kwestię. Słownik poprawnej polszczyzny PWN odnosi się tylko do użycia tego czasownika z przymiotnikmami, nie mówiąc nic o rzeczownikach i przez to sugerując, iż tak samo powinno być z rzeczownikami – tj. bez być. Mnie się jednak nie chce wierzyć, iżby miało to być błędne, gdyż wyczucie językowe większości osób, które o to pytałem, jednogłośnie wskazuje na być. Będę wdzięczny za pomoc.
  • Kryzys polszczyzny?
    26.06.2003
    26.06.2003
    Gdzie szukać najczystszej polszczyzny? Często mam wrażenie, że język polski to jeden wielki śmietnik, szczególnie w ostatnich czasach, kiedy rozwój technologii nabrał takiego tempa. Wydaje się, że ludzie nie nadążają z humanizowaniem zjawisk ze świata techniki, co skutkuje jakąś kompletną degradacją ducha, kurczowym rozglądaniem się za jakmiś jakościami, które dałyby poczucie panowania nad wytworami ludzkiego umysłu.
    Serdecznie pozdrawiam
    Jacek Serafin
  • homo sapiens
    25.06.2003
    25.06.2003
    Szanowni Państwo,
    słowniki: ortograficzny pod red. Polańskiego i języka polskiego pod red. Dubisza podają jedną pisownię homo sapiens, natomiast Leksykon PWN rozróżnia Homo sapiens jako łac. nazwa gatunku i homo sapiens jako 'człowiek rozumny'. Czy dopuszczalna jest pisownia wyrażenia małą literą, czy też należy stosować semantyczne rozróżnienie w pisowni?
    Serdecznie dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego