Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
Wszystkie
-
lub i albo24.06.200324.06.2003Lub/i – czy ta forma jest poprawna? Spotkałem się w Wiedzy i Życiu z opinią, że spójnik lub zawiera w sobie jednocześnie albo oraz i. Tzn. (lub = albo + i). Przykładowo, mówiąc: „Do sklepu pójdę ja albo ty”, mogę mieć na myśli następujące możliwości:
1. Do sklepu pójdę tylko ja,
2. Do sklepu pójdziesz tylko ty.
Natomiast mówiąc: „Do sklepu pójdę ja lub ty”, biorę pod uwagę, że:
1. Do sklepu pójdę tylko ja,
2. Do sklepu pójdziesz tylko ty,
3. Do sklepu pójdziemy obaj, ty i ja.
W tym świetle używanie formy lub/i byłoby błędne, gdyż wystarczy samo lub zawierające już w sobie i.
Jeśli mam rację, to nie mogę też powiedzieć: „Przeżyję lub umrę”, bo to wyrażenie zawiera, zgodnie z proponowanym przeze mnie znaczeniem lub, możliwość przeżycia i śmierci jednocześnie, a to niemożliwe. Czy mam rację? Czy myślę poprawnie?
Jeśli zaś się mylę, to proszę mi wyjaśnić, czym różni się słowo lub od albo? Czy jest różnica semantyczna? -
Co jest w słownikach?23.06.200323.06.2003Moje pytanie jest w zasadzie uwagą. Nie rozumiem, dlaczego w słowniku znajdują się takie wyrazy jak: etan, propan, butan itd., a nie zamieszczono takich wyrazów jak: eten, propen, propin. Co ciekawe, w słowniku znajduje się słowo buten (zasłużyło sobie na to jakoś szczególnie?) i słowo propinacja (a po propinie ślad zaginął). Wyżej wspomniane, a nie pojawiające się w słowniku wyrazy można natomiast znaleźć w podręcznikach do chemii dla gimnazjum/liceum.
Pozdrawiam. -
język literacki23.06.200323.06.2003Otrzymałem następujące pytanie: czym się różni język literacki od języka literatury? Korzystając ze słowników, znalazłem wyłącznie określenie, iż „język literacki – język ludzi wykształconych”, co jest moim zdaniem dość bałamutne.
Co Państwo na to?
-
Nowy Świat w Warszawie18.06.200318.06.2003Dzień dobry!
Od pewnego czasu nurtuje mnie następujące pytanie: dlaczego mówimy na rogu Nowego Światu (nazwa ulicy), podczas gdy poprawna forma dopełaniacza rzeczownika świat brzmi świata?
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Ewa Tomasiewicz -
żyć na kartę rowerową18.06.200318.06.2003Czy znana jest etymologia związku frazeologicznego żyć na kartę rowerową? Pozdrawiam!
-
Śmieci czy śmiecie? – Nic o tym nie wiem!18.06.200318.06.2003Szanowny Panie Profesorze!
Jesteśmy uczniami liceum i dobrze znamy Pana program. Nurtują nas pewne wątpliwości… Otóż, czy powinniśmy mówić śmieci czy śmiecie i kiedy można mówić w dany sposób. Drugie pytanie dotyczy pewnego niuansu językowego – czy powiedzieć nie wiem nic czy nie wiem niczego. Wydaje się nam, że druga możliwość jest poprawna. Nie mamy pewności.
P.S. Mamy nadzieję, iż znajdzie Pan trochę czasu na poświęcenie uwagi i odpisanie nam. Serdecznie pozdrawiamy. Życzymy zdrowia.
Z wyrazami szacunku,
Dominika i Michał.
-
Beskidy i Bieszczady17.06.200317.06.2003Dzień Dobry,
bardzo proszę o podanie etymologii nazw pasm górskich – Bieszczady i Beskidy. Z góry dziękuję,
Elżbieta -
banner czy baner?17.06.200317.06.2003Zapomniałam zapytać o pisownię następującego wyrazu – banner czy baner? Czy istnieje jakaś zasada, jeśli chodzi o grupy podwojonych spółgłosek, gdy dane słowo ulega spolszczeniu?
Jeszcze raz pozdrawiam,
Joanna Ruszczak -
Czy mięso z osła to produkt niszowy?16.06.200316.06.2003Uprzejmie proszę o odpowiedź, czy poprawne jest wyrażenie oślina lub oślizna na określenie mięsa oślego. Oraz drugie pytanie: czy poprawne językowo jest wyrażenie produkt niszowy bądz też działalność niszowa?
Dziękuję. -
Rusek16.06.200316.06.2003Szanowni Państwo!
Nie mogę znaleść w internecie ani na Państwa stronach www wyjaśnienia słowa rusek określającego Rosjanina. Rusek jest to słowo b. często używane w j. polskim, ale pominięte w słownikach. W jakich sytuacjach wyraz ten jest używany? Czy jest to określenie obraźliwe i czy użycie go ma na celu obrazę innej osoby? Czy może jest to potoczne określenie osoby z pochodzenia Rosjanina?
Mam nadzieję, że będziecie Państwo w stanie udzielić mi odpowiedzi na to pytanie. Za co z góry jestem ogromnie Państwu wdzięczny.
Z poważaniem
Fiodor Griniewicz -
wielką (dużą) literą czy z wielkiej (dużej) litery?16.06.200316.06.2003Witam!
Chciałbym zapytać, czy mówi się, że dany wyraz pisze się z wielkiej czy dużej litery. -
za zaliczeniem16.06.200316.06.2003Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach. Wiem, że ono jest w częstym użyciu, ale czy tylko dlatego jest poprawne?
Dziękuję. -
Kiedy używać inicjałów?16.06.200316.06.2003Szanowni Państwo,
czy istnieje jakaś norma odnośnie używania przed nazwiskami inicjałów bądź pełnych imion w tekstach naukowych (tudzież tekstach „bardziej eleganckich”). Czy lepiej jest pisać „A. Kowalska odkryła Amerykę” czy też „Anna Kowalska odkryła…”? Czy używanie samego nazwiska („Kowalska odkryła…”) jest uznawane za nieeleganckie? -
przypisy do cytatów13.06.200313.06.2003Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie, w którym miejscu stawiam znak przypisu: przed cudzysłowem czy po cudzysłowie zamykającym cytowany fragment. Czy właściwa jest kolejność: cytowany tekst, cyfra przypisu, cudzysłów, kropka? A może znak przypisu powinnam umieścić po zamknięciu cudzysłowu? Chodzi mi o długie, kilkuzdaniowe cytaty.
-
Trzebież13.06.200313.06.2003Jaką formą: męską czy żeńską jest Trzebież? Dla wyjaśnienia dodam, że jest to miejscowość położona niedaleko Szczecina. Pytam, bo np. na budynku dworca PKP widnieje napis Trzebież Szczeciński, zaś np. na stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Szczecinie użyto formy: Trzebież Szczecińska. Jaka forma jest więc poprawna?
-
Borne-Sulinowo13.06.200313.06.2003Według jakiej zasady tworzenia form deklinacyjnych funkcjonuje postać w Bornem Sulinowie? Dlaczego nie można zastosować odmiany przymiotnika Borne zgodnie z ogólnymi zasadami (w Bornym Sulinowie)? Czy Borne Sulinowo to nie jest nazwa miejscowa składająca się z przymiotnika (Borne) i rzeczownika (Sulinowo) mającego odmianę rzeczownikową?
-
mieszkańcy Rovereto13.06.200313.06.2003Dzień dobry!
Jak powinno się nazywać mężczyznę zamieszkałego w Rovereto (miasteczko w północnych Włoszech): Roveretańczyk czy Roveretanin? Jak brzmi analogiczne określenie osoby płci żeńskiej? -
kropka dziesiętna czy przecinek dziesiętny?13.06.200313.06.2003Czy w liczbach rzeczywistych jest dozwolone (w teksćie drukowanym) stosowanie kropki do oddzielenia części dziesiętnej od całkowitej? Szczególnie interesuje mnie ta kwestia w stosunku do publikacji naukowo-technicznych. A zatem 12,987 czy 12.987?
-
na obszarze czy w obszarze?12.06.200312.06.2003Czy można mówić w obszarze zamiast na obszarze? Od kilku lat słyszę, że „Sprawa leży w obszarze gospodarki”, „W tym obszarze rząd nie odnosi sukcesów”, a mnie się wydaje, że coś się dzieje na obszarze albo w przestrzeni. Ale może niepotrzebnie się tym przejmuję.
-
intymistyczny12.06.200312.06.2003Chciałam prosić o wyjaśnienie słowa intymistyczny – np. intymistyczna koncepcja.
