Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • podziękowanie
    5.06.2003
    5.06.2003
    Szanowni Państwo
    Mam w podręczniku polecenie: „Napisz podziękowanie dla kogoś, kto pomógł ci w podjęciu ważnej decyzji”. Powinno być: podziękowania dla kogoś czy podziękowania komuś?
    Będę wdzięczna za pomoc,
    Jolanta Stecewicz
  • mimo to czy mimo tego?
    5.06.2003
    5.06.2003
    Kiedy pisać MIMO TO, a kiedy MIMO TEGO?
  • przymiotnik od eutanazja
    5.06.2003
    5.06.2003
    Dzień dobry!
    Jaka jest poprawna forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika eutanazja: eutanatyczny (np. zabieg) czy eutanazyjny? SPP milczy na ten temat.
  • stosownie i mniej stosownie
    5.06.2003
    5.06.2003
    Dzień dobry!
    Mam dwa pytania:
    1. Jak brzmi neutralne stylistycznie określenie czynności, która polega na oczyszczaniu nosa przez wydmuchiwanie jego zawartości (zazwyczaj w specjalną chustkę)? Potoczny czasownik smarkać jest uważany za nieelegancki.
    2. Czy powinno się mówić lekarz medycyny i lekarz weterynarii (względnie lekarz weterynarz) czy też odpowiednio lekarz i weterynarz albo lekarz ludzi i lekarz zwierząt?
  • szekspirowski czy Szekspirowski?
    3.06.2003
    3.06.2003
    Drukarnia Skoryny, drukarnia Mamoniczów, czy zatem druki Skorynowskie czy skorynowskie; druki Mamoniczowskie czy mamoniczowskie?
    Dziękuję i serdecznie pozdrawiam.
  • boży czy Boży?
    3.06.2003
    3.06.2003
    Czy porównując prawo naturalne z prawem bożym, boże piszemy małą czy wielką literą?
  • X czy Y?
    3.06.2003
    3.06.2003
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w zdaniu „Prezes to czy nie Prezes?” nie ma przecinka przed czy. Zdanie to pochodzi z trzeciego odcinka konkursu Klasycy od kropki do kropki i wydawało mi się, że należy tutaj postawić przecinek. Dziękuję za wyjaśnienie.
    Jolanta Kurowska
  • aukcjoner
    2.06.2003
    2.06.2003
    Czy uzasadnione jest używanie neologizmu aukcjoner na uczestnika aukcji?
  • znajdować czy znajdywać?
    2.06.2003
    2.06.2003
    Jak się powinno mówić: znajdowanie czy znajdywanie???? Chodzi mi o sytuację, w której mówię: „Opcja znajdywanie nie działa” albo „Procedura znajdywania nie działa”. Może jednak znajdowania? Pytam, bo natknąłem się na poważne materiały różniące się w tej kwestii!!!
  • przyczyny obiektywne
    2.06.2003
    2.06.2003
    Coraz częściej słyszę wyrażenie przyczyna obiektywna, mające oznaczać przyczynę niezależną. Czy jest to poprawne zastosowanie przymiotnika obiektywny?
  • odnośniki do przypisów
    2.06.2003
    2.06.2003
    Witam, moje pytanie brzmi: w którym miejscu stawiać gwiazdkę, do której wyjaśnienie znajdzie się na dole strony – przed czy po znaku interpunkcyjnym oznaczającym koniec zdania? Ja uważam, że gwiazdka znajduje się przy słowie, którego dotyczy, i dopiero po niej jest kropka, wykrzyknik lub znak zapytania:
    1. Jeśli masz jakiekolwiek problemy w aktywowaniu usługi, zadzwoń na infolinię 0 800 000 000*.
    * koszt jednego impulsu
    (Gwiazdka przy numerze telefonu, którego dotyczy informacja o kosztach połączenia).
    2. Tylko teraz: 1 godzina gratis*!
    * równowartość jednej godziny rozmów lokalnych
    (Gwiazdka przy słowie gratis, bo wyjaśnienie precyzuje, co się na to gratis składa).
    Czy mam rację? Z góry dziękuję za poświęcony mi czas, przesyłam pozdrowienia,
    Anna Cmakowska
  • Felice i Salvatore
    2.06.2003
    2.06.2003
    Nie wiem, jak odmienić dwa włoskie imiona: Felice i Salvatore. Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny A. Markowskiego każe zostawiać je nieodmienione. Duży zielony słownik tego samego autora w ogóle o tym nie wspomina (albo nie umiałem znaleźć). Intuicja podpowiada mi, żeby odmieniać Salvatora, Salvatorowi…, ale Felicego, Felicemu… W książce, o którą chodzi, nieodmienianie prowadziłoby do wielkiej liczby niejasności: Ojciec Salvatore, Fiat 127 Felice itp. Być może chęć odmiany Salvatore według deklinacji rzeczownikowej bierze się stąd, że istnieje polska wersja tego imienia: Salvador.
    Co mogliby Państwo poradzić (zarówno poparłszy to argumentami naukowymi, jak i na podstawie intuicji językowej)?
    Wojciech Górnas
  • mianownik My, dopełniacz Mych?
    2.06.2003
    2.06.2003
    Zamiatin napisał książkę pt. My. Taka konstrukcja jest najbezpieczniejsza. Ale skoro możemy powiedzieć, że Hugo napisał Nędzników (a niekoniecznie, że książkę pt. Nędznicy), to przez analogię – Zamiatin napisał My czy Nas?
  • Ottomanowie czy Ottomani
    2.06.2003
    2.06.2003
    Przedstawiciele tureckiej dynastii Osmanów zwani są tez Ottomanami. Jak brzmi mianownik l.mn. tej nazwy? Ottomanowie (analogicznie do: Osmanowie)?
  • w górę czy do góry?
    30.05.2003
    30.05.2003
    Która forma jest poprawna: rzucać w górę czy rzucać do góry?
    Dziękuję
    P.
  • Al Capone
    30.05.2003
    30.05.2003
    Drodzy Państwo,
    jak należy odmieniać imię i nazwisko Al Capone? Ponieważ nazwisko ma rodowód włoski, więc końcowe e chyba nie jest nieme, a więc nie można stosować odmiany takiej, jak przy nazwisku Capote. A może się mylę? No i co robić z imieniem? Moim zdaniem odmieniać – Ala, Alem, Alowi, Alu… a może inaczej?
    Pozdrawiam
    Bogna Widła
  • Kto mieszka na Plutonie?
    30.05.2003
    30.05.2003
    Jak sie nazywa mieszkaniec Plutona?
  • kiedyś nawidzieć, teraz nienawidzić
    30.05.2003
    30.05.2003
    Witam!
    Chciałabym się dowiedzieć, co się stało ze słowem nawidzić? Istnieje słowo nienawidzić, więc logiczne byłoby, gdyby było także słowo nawidzić.
    Pozdrawiam :)
  • słownictwo specjalistyczne czy ogólne?
    29.05.2003
    29.05.2003
    Witam!
    Moje pytanie: jakie terminy z zakresu informatyki i terminologii komputerowej weszły do różnych innych dziedzin, a nie wyczuwamy już, że przeniosły się one właśnie z języka informatyki. Na pewno świetnym przykładem jest wyraz kompatybilny (powoli w dzisiejszych czasach wszystko robi się kompatybilne, a nie zgodne), ale podejrzewam, że tych wyrazów jest dużo wiecej.
    Pozdrawiam
  • dotykać – czego czy co?
    29.05.2003
    29.05.2003
    Dotykał jej czy ? Będąc w kinie na filmie, spotkałam się z tłumaczeniem: „Dotykał jej”. Pomyślałam, że to błąd tłumacza, gdyż wydawało mi się, że to zdanie powinno brzmieć „Dotykał ją”. Jednak po powrocie do domu sprawdziłam w Słowniku poprawnej polszczyzny i okazało się, że „ktoś, coś dotyka czegoś (nie: coś)”. Przypuszczam, że w przypadku zdania z rzeczownikiem, np. „Dotykał piłki”, nie zastanawiałabym się nad tym, jednak w przypadku zaimka osobowego nie mam pewności, czy taka forma jest poprawna, bo jednak cały czas mnie razi i wydaje trochę nienaturalną. Przy konstrukcji „Dotykał jej” mam wrażenie, jakby brakowało jeszcze jednego wyrazu, np. „Dotykał jej włosów”. Może moje wątpliwości są spowodowane tym, że w większości przypadków taka forma występuje w zdaniach przeczących, np. „Nie drażnił jej”, ale „Drażnił ją”. Dziękuję za odpowiedź,
    Pozdrawiam
    Beata Janczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego