Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • nudny nudysta
    20.03.2003
    20.03.2003
    Czy jest jakiś związek etymologiczny pomiędzy wyrazami: nudny i nudysta?
  • witryna
    19.03.2003
    19.03.2003
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie („w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości”, „w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta” itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika
  • luteranów czy luteran?
    19.03.2003
    19.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie pozdrawiam i składam wyrazy wdzięczności za Państwa działalność. Mój problem dotyczy formy DB. lm słowa luteranin, czy może raczej wyboru między formą proponowaną przez Nowy słownik ortograficzny PWN –luteran a formą Nowego słownika poprawnej polszczyzny: przy haśle podano tam „DB. luteranów (nie: luteran)”. Osobiście skłaniam się ku odmianie analogicznej do odmiany słowa franciszkanin (DB. lm --ów), ale proszę o wsparcie.
    Z wyrazami szacunku
    Maria Derwich
  • wyczyścić
    19.03.2003
    19.03.2003
    Czy słowo wyczyść użyte w informatycznym znaczeniu jako antonim słowa zaznacz lub zaznacz wszystko jest poprawne? Czy może trafniejsze byłoby jakieś inne określenie tej funkcji?
    Agata Bugiel
  • logo
    19.03.2003
    19.03.2003
    Dzień dobry,
    zastanawiam się, jaka jest liczba mnoga od słowa logo (znak graficzny). Będę wdzięczna za wskazówkę.
    Pozdrawiam,
    Magda Charytończyk
  • nowo
    19.03.2003
    19.03.2003
    Jak napisać prawidłowo: nowo mianowany dyrektor czy nowomianowany dyrektor?
    Z poważaniem
    Krystyna Majewska
  • pw. i ww.
    19.03.2003
    19.03.2003
    Jak się pisze poprawnie skrót słów pod wezwaniem? Czy można napisać p.w., czy też PW.? Czy skrót ww. pisze się małymi, czy też dużymi literami?
  • sir
    19.03.2003
    19.03.2003
    Proszę odpowiedzieć na pytanie, czy ang. słowo sir powinniśmy pisać dużą, czy małą literą. Czy jest dwojaka pisownia? Na określenie tyłułu np. dużą, a jako słowo grzecznościowe małą. Np Sir Michael Pealt czy sir Michael Pealt. Sprawę poruszył tłumacz jęz. ang., który uważa, że powinno być rozróżnienie na dużą i małą literę. Dziękuję bardzo za pomoc.
  • wybić
    19.03.2003
    19.03.2003
    Jakie jest archaiczne, siedemnastowieczne znaczenie wyrazu wybić? Jak należy go rozumieć w zdaniu, pochodzącym z dokumentu datowanego XVII wiekiem: „Wybicie z dóbr albo gruntu…”?
    Dziękuję.
  • sechło
    19.03.2003
    19.03.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, skąd się wzięła forma wysechło, sechło. Kilka razy słyszałam, jak ktoś mówił, że pranie wysechło, albo sechło na słońcu. Czy jest to forma gwarowa, tworzona analogicznie do wiatr, wiater?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • nr
    18.03.2003
    18.03.2003
    Która z form jest poprawna: Szkoła Podstawowa nr1 w Giżycku czy Szkoła Podstawowa Nr1 w Giżycku?
  • AS Roma i in.
    18.03.2003
    18.03.2003
    Czy należy odmieniać nazwy takich klubów sportowych, jak AS Roma, AC Milan, Aston Villa? Np. „Przegraliśmy mecz z AS Roma” czy „…z AS Romą”?
  • Parys i Paryż
    18.03.2003
    18.03.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    zainteresował mnie ostatnio następujący problem. Po angielsku i być może w innych językach także mityczny Parys brzmi tak jak miasto Paryż, czyli Paris, a po polsku istnieją dwa oddzielne słowa. Dlaczego?
    Pozdrawiam,
    MT
  • konwencja brukselska

    18.03.2003
    18.03.2003

    Jak napisać taką nazwę: Konwencja brukselska z 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych? Jak napiszemy całą nazwę? Co napiszemy od dużej, a co od małej litery? Na stronach internetowych znalazłam wszystkie możliwości, tj.

    a) Konwencja Brukselska,

    b) Konwencja brukselska,

    c) konwencja brukselska.

    A jak napiszemy konwencja brukselska bez podawania, o czym ona jest. To samo z nazwą: konwencja lugańska – od dużej czy od małej?

    Dziękuję za odpowiedź.

  • dolinki podkrakowskie
    18.03.2003
    18.03.2003
    W jaki sposób zapisujemy nazwy podkrakowskich dolinek: dolina Aleksandrowicka, dolina Mnikowska itp.? Góra Zborów czy góra Zborów?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Maja Pietrzykowska
  • dom zakonny werbistów
    18.03.2003
    18.03.2003
    Jeżeli piszemy: klasztor Kapucynów, opactwo Benedyktynów, jak zapisać: dom zakonny werbistów. Dużą czy małą literą ostatni wyraz? Przyjmujemy, że dom zakonny wchodzi w skład nazwy, podobnie jak klasztor i opactwo w powyższych przypadkach.
  • Stara Miłosna
    18.03.2003
    18.03.2003
    Witam,
    Która forma odmiany jest poprawna: Starej Miłośnie czy Starej Miłosnej? Dlaczego niektóre słowniki uznają obie formy, a inne tylko tę pierwszą?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
  • płk pil. dr Adam Nowak
    18.03.2003
    18.03.2003
    Czy stopień pil. piszemy przy nazwisku, czy też przed stopniem dr? Jaki jest to stopień: naukowy czy zawodowy?
  • cytaty cyrylicą
    18.03.2003
    18.03.2003
    Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
    Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…
  • dokończyć
    17.03.2003
    17.03.2003
    Czy czasownik dokończyć ma wariantywną łączliwość składniową? Jak zatytułować notatkę opisującą śmierć człowieka, który zmarł z powodu wyziębienia organizmu: „Mróz dokończył zbrodnię” czy „Mróz dokończył zbrodni”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego