Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
w Ursusie czy na Ursusie?18.03.201118.03.2011Dzień dobry.
Jedną z dzielnic Warszawy jest Ursus. Gdy chcemy tam dotrzeć mówimy: „Jadę na Ursus” czy „Jadę do Ursusa”? W przypadku Śródmieścia użycie sformułowania „Jadę na Śródmieście” oznaczałoby, że jadę w jego kierunku. A co w przypadku np. Ursusa, Mokotowa? „Jestem na Mokotowie, na Ursusie” jest powszechnie stosowane, ale czy poprawne? -
dopełniacz partytywny17.03.201117.03.2011Witam,
jakim przypadkiem rządzą czasowniki wrzuć lub dodaj. Byłam pewna, że przynależy im dopełniacz – „Wrzuć piłkę do kosza”, „Dodaj sumę składników do…”, a tu w słowniku języka polskiego (PWN) widzę „Dodaj cukru/soli do zupy”? Dlaczego miejscownik i kiedy go stosować – w zaprzeczeniu jest oczywisty – „Nie dodawaj sumy”, „Nie wrzucaj piłki', ale w twierdzeniu? Od kiedy i dlaczego? Nie znalazłam nic na ten temat w uchwałach Rady Języka Polskiego – więc skąd ta zmiana?
Tatiana Kwaśniewska -
odgrywać czy pełnić rolę?14.03.201114.03.2011Dzień dobry!
Jak należy traktować wyrażenia pełnić rolę i spełniać rolę? Czy można to zaakceptować? W Poradni jest jednak kilka odpowiedzi ekspertów, w których taki zwrot się pojawia. Spotkałem się jednak z opinią, że pełni się funkcję, a rolę się odgrywa.
Pozdrawiam,
Stały czytelnik Poradni
-
Gdzie postawić przymiotnik?12.03.201112.03.2011Witam,
chciałbym dowiedzieć się, który zapis jest poprawny: Szkoła Podstawowa im. Noblistów Polskich czy Szkoła Podstawowa im. Polskich Noblistów? -
lata dwutysięczne10.03.201110.03.2011Coraz częściej spotykam się w odniesieniu do minionej dekady z określeniem lata dwutysięczne. Czy formacja ta może, mimo pewnej nielogiczności, liczyć na choćby tymczasową aprobatę normatywną? W grę wchodzą tu kwestie ekonomii językowej. Wygodniej przecież powiedzieć lata dziewięćdziesiąte i dwutysięczne niż lata dziewięćdziesiąte i pierwsza dekada dwudziestego pierwszego wieku. Poza tym, odkąd jest to okres zamknięty, frekwencja formy krótszej zdaje się rosnąć.
-
inicjalne spójniki10.03.201110.03.2011Dzień dobry,
dawno temu uczono mnie w szkole, że nie stawia się ale i aby na początku zdania. Ostatnio jednak zauważyłam, że bardzo popularne stało się rozpoczynanie wypowiedzi właśnie w ten sposób – nierzadko w całkiem poważnych publikacjach. Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy w jakichś określonych sytuacjach dopuszczalne jest aby i ale na początku zdania, czy też to redaktorzy stali się wyjątkowo niedbali.
Dziękuję i pozdrawiam
Olga
-
konstrukcje z liczebnikami10.03.201110.03.2011Dzień dobry!
Mam problem z dopasowaniem formy czasownika do liczebników. Czy poprawnie jest:
1) „Rozdzieli ich 3000 mil” czy „Rozdzielą ich 3000 mil”?
2) „To roztańczone 37 kilogramów pląsa” czy „Te roztańczone 37 kilogramów pląsa”, a może „Tych roztańczonych 37 kilogramów pląsa” (o dziecku)?
Jaka jest reguła?
Pozdrawiam
MK -
porównać – ale jak?5.03.20115.03.2011Która forma jest prawidłowa: porównać coś/kogoś z czymś czy coś/kogoś do czegoś?
-
na ochronie czy w ochronie?5.03.20115.03.2011Witam,
od ponad dwóch lat pracuję… i tu właśnie jest problem. Czy pracuję na, czy w ochronie? Wszyscy moi koledzy używają formy na ochronie dla pracy ochroniarza, natomiast w ochronie pracują np. panie z administracji firmowej, koordynatorzy etc. Chciałbym wiedzieć, czy taki rozdział jest dopuszczalny? Czy jest poprawny językowo?
Pozdrawiam,
Michał Piaskowski -
latem, czyli w lecie2.03.20112.03.2011Witam,
jakiś czas temu, rozmawiając z koleżanką, zwróciła mi uwagę, gdy powiedziałam w lato. Jaka jest poprawna forma? W lecie? Latem? W Lato? Na jesieni? Na jesień? Na wiosnę? We wiośnie?
Pozdrawiam -
Jestem samochodem2.03.20112.03.2011Witam.
Chciałbym zapytać, czy poprawne jest sformułowanie „Jestem samochodem”. Często się słyszy to stwierdzenie w sytuacji, gdy ktoś przyjechał samochodem. Na początku uważałem to sformułowanie za wysoce niepoprawne, ironicznie odpowiadając: kim? Niemniej, po głębszym namyśle stwierdziłem, ze można być dostarczonym, przywiezionym samochodem. Czyli „Jestem samochodem”, w domyśle: „Jestem przywieziony samochodem”, powinno być poprawne. Proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
Pozdrawiam
Jakub -
wyliczenie nazw ulic28.02.201128.02.2011Szanowni Państwo!
Uprzejmie proszę o radę, w jaki sposób zapisać nazwy ulic w zdaniu: „Badania prowadzono we wschodniej części kwartału ulic Długich Ogrodów, Szafarni, Angielskiej Grobli i Św. Barbary w Gdańsku”. Czy nazwy te należy odmienić, czy też lepiej pozostawić je w formie: „…we wschodniej części kwartału ulic: Długie Ogrody, Szafarnia, Angielska Grobla i Św. Barbary”?
Dziękuję i pozdrawiam. -
sąsiedztwo przyimków23.02.201123.02.2011Szanowni Państwo,
w publikacji, którą obecnie czytam, znajduje się zdanie: „Naskórek składa się z od 3 do 5 warstw”. Czy poprawna jest konstrukcja z od 3 do 5?
Z poważaniem
Patrycja Bukowska -
pozostawiać do życzenia23.02.201123.02.2011Dzień dobry!
Proszę o pomoc: czy można powiedzieć, że coś „ma wiele do życzenia”? Zastanawia mnie także wyrażenie „Dobrej tradycji stało się zadość” – czy przymiotnik nie zaburza poprawnej konstrukcji?
Pozdrawiam serdecznie,
K. -
imiesłów przysłówkowy a strona bierna18.02.201118.02.2011Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące używania imiesłowów. Czy zdanie „Skończywszy studia, został zatrudniony w jednym z wzdawnictw” jest poprawne? Jeżeli nie, dlaczego?
Dziękuję bardzo! -
a nawet, nie a wręcz11.02.201111.02.2011Szanowny Panie Profesorze,
proszę o pomoc w rozwianiu moich wątpliwości. „Czyny kompromitują go jako specjalistę, a wręcz wskazują na jego niezgodną z prawem działalność” – czy to zdanie jest poprawne? Być może spójnik a zaburza tę konstrukcję?
Co więcej, nie-specjalista ukazany jest na jednej płaszczyźnie z „niezgodną z prawem działalnością”, czy są one faktycznie wystarczająco równoważne?
Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie ewentualnych błędów w powyższym sformułowaniu.
Pozdrawiam,
K. -
odnośnie (do) czegoś11.02.201111.02.2011Witam.
Moje pytanie dotyczy zwrotu odnośnie. Spotykam się zarówno z formą odnośnie, jak i odnośnie do i mam pytanie o poprawność tej drugiej wersji. W moim odczuciu jest to pewnego rodzaju powtórzenie, gdyż samo odnośnie zawiera w sobie zwrot odnoszący się DO czegoś. Ponieważ nie umiem znaleźć w słownikach jednoznacznej odpowiedzi językoznawców, tą drogą proszę o opinię.
Pozdrawiam
Winicjusz -
oparty na9.02.20119.02.2011Czy określenie oparty na w takich kontekstach, jak system oparty na procesorze, funkcja oparta na technologii, jest poprawne i mieści się w granicach normy językowej?
-
pod potrzeby?4.02.20114.02.2011Dzień dobry,
czy poprawną formą jest wyrażenie stworzyć coś POD POTRZEBY kogoś? Moim zdaniem wyjątkowo to nie brzmi.
Pozdrawiam serdecznie,
A.K. -
ryzykować29.01.201129.01.2011Witam,
moje pytanie dotyczy czasownika ryzykować. Słownik poprawnej polszczyzny PWN wyraźnie wprawdzie podaje, że ryzykuje się coś, nie zaś czymś. Czy jest to jednak żelazna zasada? Czy koniecznie muszę powiedzieć: „Ryzykował moje życie”? Sformułowanie „Ryzykował moim życiem” sugerowałoby, że grał moim życiem, bawił się moim życiem; takiego wydźwięku nie odnajduję zaś w wersji pierwszej. Czy można dopuścić takie rozwiązanie językowe?
Z góry dziękuję za odpowiedź –
Felicyta
