składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • czas przeszły czasownika w rodzaju nijakim
    17.05.2011
    17.05.2011
    Dzień dobry,
    czy jeśli w tekście literackim podmiotem w zdaniu jest miasto, np. Betlejem, które się wypowiada w tym zdaniu, to czy powinno ono powiedzieć poczułem, czy poczułom, stopiłem się, czy stopiłom się itd.?
    Pozdrawiam serdecznie,
    jrepeć
  • opozycja – do czy dla?
    15.05.2011
    15.05.2011
    Witam!
    Zastanawiam się, który zwrot jest poprawny: opozycja do czy opozycja dla, czy też można stosować je zamiennie?
  • orzeczenie przed podmiotem
    15.05.2011
    15.05.2011
    Witam
    Szukałem dużo informacji na ten temat. Wiem, że w niektórych przypadkach (w j. polskim) orzeczenie może występować przed przedmiotem. Jakie to przypadki? Często spotykane zdania: „Lepsza okazała się Wisła”, „Listy musi zatwierdzić rada krajowa” (a nie „Wisła okazała się lepsza” itd.).
    Dziękuję
  • te dziesięć minut i tych dziesięć minut
    14.05.2011
    14.05.2011
    Dzień dobry!
    Piszę, by zapytać, który z poniższych wariantów jest poprawny i dlaczego: „Te dziesięć minut…” czy „Tych dziesięć minut przyprawiło mnie o zawrót głowy”. Dotychczas używałem formy podanej tu jako druga, lecz coraz częściej spotykam się z zapisem pierwszym, co odbiera mi trochę pewności. Dotyczy to, oczywiście, nie tylko podanego w przykładzie czasu.
  • ze smakiem
    11.05.2011
    11.05.2011
    Szanowni Państwo!
    Zastanawiam się nad poprawnym zapisem faktu, jaki ma miejsce na koniec słodkiego posiłku mojego dziecka:
    Oblizywała ze smakiem palce z czekolady.
    Oblizywała ze smakiem czekoladę z palców.

    Serdecznie proszę o odpowiedź, która wersja jest poprawna/poprawniejsza.
    Z poważaniem
    Iza Kętrzyńska
  • na drodze czy w drodze?
    2.05.2011
    2.05.2011
    Pytanie dotyczy sformułowania na drodze. Czy można powiedzieć: „Materiały zostały zakupione na drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano na drodze polowań”? Jest to prawidłowe? Czy może powinno być „Materiały zostaną zakupione w drodze przetargu”, „Ptaki pozyskano w drodze polowań”?
    Dziękuję.
  • trzy zdania
    30.04.2011
    30.04.2011
    Witam!
    Które zdanie będzie poprawne i zgodne z zasadami języka polskiego
    a) W zorganizowanym na stanowisko komendanta konkursie – pokonał sześciu innych kandydatów.

    b) W zorganizowanym konkursie na stanowisko komendanta – pokonał sześciu innych kandydatów.

    c) W konkursie zorganizowanym na stanowisko komendanta – pokonał sześciu innych kandydatów.

    Dziękuję
  • salon z antykami
    23.04.2011
    23.04.2011
    Dzień dobry,
    czy mieszkanie urządzamy antykami, czy przy pomocy antyków? A może oba sposoby są tak samo dobre?
    Pozdrawiam serdecznie
  • nazbierać
    22.04.2011
    22.04.2011
    Która konstrukcja jest poprawna: kosze grzybów, których nazbieraliśmy czy kosze grzybów, które nazbieraliśmy?
  • nie sposób
    22.04.2011
    22.04.2011
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniach, gdzie występuje nie sposób, również powinno się zmieniać rząd na dopełniaczowy? „Nie sposób zadać to pytanie” czy „Nie sposób zadać tego pytania”? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • miejsce partykuły
    21.04.2011
    21.04.2011
    Czy oba zdania będą poprawne. Chodzi mi o ich szyk.
    1. Interesujące znaki drogowe znajdują się również w naszym mieście.
    2. Interesujące znaki drogowe również znajdują się w naszym mieście.
    Z góry dziękuje za odpowiedź
  • próby sprzątnięcia
    21.04.2011
    21.04.2011
    Dobry wieczór!
    Która wersja jest poprawna:
    - podjęto próbę sprzątnięcia
    - podjęto się próby sprzątnięcia
    - podjęto próby (l.poj.) sprzątnięcia
    Pozdrawiam
    Marek
  • p.o.
    9.04.2011
    9.04.2011
    Moje pytanie dotyczy sformułowania pełniący obowiązki. Słowniki zalecają, by po skrócie p.o. użyć rzeczownika połączonego ze skrótem związkiem zgody (np. „Rozmawiał o tym z p.o. dyrektorem szkoły”). Czy zasada używania związku zgody dotyczy również nieskrótu (np. „Rozmawiał o tym z pełniącym obowiązki dyrektorem szkoły”)? Zdrowy rozsądek każe użyć związku rządu („Rozmawiał o tym z pełniącym obowiązki dyrektora…”).
  • polszczyzna i rodzina
    5.04.2011
    5.04.2011
    Witam,
    chciałabym zapytać, czy warto zmieniać gramatycznie poprawne moi rodzice na moje rodzice, jeżeli o rodzicach mówi osoba, która urodziła się i rośnie w rodzinie składającej się z dwu kobiet?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • Air Force
    3.04.2011
    3.04.2011
    W jednej z gazet przeczytałem: „Brytyjska Royal Air Force ogłosiła (…)”. Skąd oni znają rodzaj brytyjskiej Royal Air Force? To trochę sarkazm, ale bardziej ciekawość – już nie raz porady Poradni poszerzały mój horyzont.
    Grzesiek Korusiewicz
  • No więc…
    3.04.2011
    3.04.2011
    W szkole zawsze powtarzają, że nie zaczyna się zdania od a więc i no więc – jaka jest tego podstawa gramatyczna?
  • jeszcze raz Google
    1.04.2011
    1.04.2011
    Jaki rodzaj ma rzeczownik Google?
  • porównania poetyckie
    27.03.2011
    27.03.2011
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na pytanie, czy w porównaniu poetyckim, oprócz najczęściej spotykanych jak, jakoby, na kształt, niby, niczym – wystąpił kiedykolwiek jako wyraz porównawczy na wzór.
    Proszę o odpowiedź.
  • uznać i traktować
    27.03.2011
    27.03.2011
    Która forma jest poprawna: uznać za czy uznać jako? Słyszałem, że druga jest kalką (chyba z rosyjskiego) i nie jest akceptowana. Czy coś się zmieniło?
  • gros
    26.03.2011
    26.03.2011
    Witam,
    mam problem ze słowem gros – używanym w znaczeniu 'większa część' – np. w zdaniu „Gros mieszkańców Berlina zapewne nie widział(a) w tym dowcipie nic śmiesznego”. Czyli – czy powinno być „gros… nie widziała” czy też „…nie widział”? Czasownik żeńsko-osobowy czy męsko-osobowy? Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
    Z poważaniem
    Małgorzata Mietkowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego