składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • dużo gorzej, niż myślałem
    11.05.2010
    11.05.2010
    Czy użycie liczebnika dużo – w znaczeniu 'o wiele, znacznie' – z przymiotnikiem lub przysłówkiem w stopniu wyższym jest rzeczywiście błędem? Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN uznaje je za błędne (w artykule hasłowym dużo), mimo że w części Hasła problemowe – ANGLICYZMY znajduje się taki oto fragment: „Oddziaływanie języka angielskiego nie ogranicza się (jak dawniej) tylko do klasycznych zapożyczeń leksykalnych (…); obejmuje ono DUŻO WIĘKSZĄ część systemu językowego”.
  • skrót wyrazu czy od wyrazu?
    9.05.2010
    9.05.2010
    Czy wyrażenie skrót od wyrazu X jest równie poprawne co skrót wyrazu X? Jak wygląda rekcja rzeczownika skrótowiec: skrótowiec wyrażenia Y? skrótowiec od wyrażenia Y?
  • skomplikowane zdanie
    27.04.2010
    27.04.2010
    Szanowni Państwo.
    Bardzo proszę o pomoc w podjęciu decyzji, które z przedstawionych poniżej zdań jest poprawne:
    1) Złożenie wyjaśnienia w tej sprawie może pozwolić uniknąć otrzymania ostrzeżenia.
    2) Złożenie wyjaśnienia w tej sprawie może pozwolić na uniknięcie otrzymania ostrzeżenia.
    „(…) pozwolić uniknąć (…)” czy „(…) pozwolić na uniknięcie (…)”?
    Uprzejmie dziękuję za poświęcony czas i odpowiedź.
    Pozdrawiam serdecznie –
    Ewa Piłasiewicz
  • kłopoty z każdym
    27.04.2010
    27.04.2010
    Którego zaimka użyć w zdaniu: „Zamocz każdy paluszek w innej farbie i odciśnij je (go) na kartce”? Proszę o wyjaśnienie.
  • w sensie, że…
    24.04.2010
    24.04.2010
    Dzień dobry,
    zastanawiam się czy zwrot w sensie,że…, użyty dla doprecyzowanie wypowiedzi, np. „Mam już rozdwojone końcówki (w sensie że włosów)” jest błędny? Wydaje mi się, że tak, ale nie wiem, do jakiego typu błędów zakwalifikować tego typu wypowiedź…
    Pozdrawiam!
  • nekrolog
    21.04.2010
    21.04.2010
    Czy poprawny jest tekst:
    Rodzinom
    tragicznie zmarłych w służbie Ojczyźnie
    Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
    Lecha Kaczyńskiego
    i Jego Małżonki Marii
    oraz towarzyszących Im przedstawicieli elit naszego społeczeństwa: polityków, generalicji, duchowieństwa, kombatantów, urzędników państwowych, działaczy społecznych, funkcjonariuszy BOR i lotników, w tym sąsiadów Xxx –
    Stefana Melaka i ppłk Jarosława Florczaka
    w imieniu społeczności miasta X.
    Pozdrawiam
    Leszek Moszczyński
  • doktor medycyny czy nauk medycznych?
    21.04.2010
    21.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie odnośnie zapisu tytułów naukowych. Np. zapis doktor nauk medycznych i doktor medycyny. Czy obie formy sa poprawne? Dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    M.D.
  • dwunasta jeden, dwunasta dwie
    13.04.2010
    13.04.2010
    Jak powiedzieć, że jest godzina 12.02: dwunasta dwa czy dwunasta dwie? Bardzo często spotykam się z drugim wariantem i nie wiem, z czego to wynika, bo przecież raczej nie mówi się dwunasta jedna, tylko dwunasta jeden.
  • te same pięć czy tych samych pięć?
    2.04.2010
    2.04.2010
    Szanowni Państwo,
    mam problem z takim oto zdaniem: „Czyta ciągle TE SAME 5 książek” czy: „Czyta ciągle TYCH SAMYCH 5 książek”. Która wersja jest prawidłowa? Dziękuję!
  • kłopotliwy imiesłów
    2.04.2010
    2.04.2010
    Naszły mnie dzisiaj wątpliwości natury gramatycznej. Zastanawiam się, czy można powiedzieć: „Zostałby pozbawiony swojego samochodu, tym samym zostając usuniętym z pozycji kierowcy”. Martwi mnie głównie druga część zdania, właściwie jedynie kwestia zostąjąc usuniętym.
  • bronić
    31.03.2010
    31.03.2010
    Uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie, czy poprawne jest zdanie: „Jan Kowalski broni wieloryby”, czy też jedyną prawidłową formą w języku polskim jest „… broni wielorybów”.
  • Mnóstwa wyświetleń w internecie!
    31.03.2010
    31.03.2010
    Dzień dobry,
    „Składam najserdeczniejsze życzenia: dużo zdrowia, radości, smacznego jajka, mokrego dyngusa, mnóstwo wiosennego optymizmu” – mnóstwo wyświetleń w internecie. Czy nie powinnam jednak życzyć Państwu mnóstwa wiosennego optymizmu? Czy obie formy w tym kontekście są poprawne?
    Marta
  • na dniach, ale w tygodniu
    25.03.2010
    25.03.2010
    Moje uszanowanie.
    Ostatnimi czasy coraz częściej słyszę tego typu zwroty: na tygodniu, na nowym roku czy na dniach. Jakoś nie mogę się co do tych stwierdzeń przekonać, szczególnie razi mnie na tygodniu. Czy są one w ogóle poprawne? Nie lepiej powiedzieć w tygodniu et caetera?
    Pozdrawiam
  • kąt… stopni
    25.03.2010
    25.03.2010
    Witam serdecznie,
    moje pytanie odnosi się do określania miar kątów. Mówimy np. kąt czterdzieści pięć / dziewięćdziesiąt stopni czy kąt czterdziestu pięciu / dziewięćdziesięciu stopni?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Felicyta
  • dzięki ukończeniu czy dzięki ukończonym?
    22.03.2010
    22.03.2010
    Czy pracę na stanowisku X można wykonywać dzięki ukończeniu studiów geograficznych, czy dzięki ukończonym studiom geograficznym?
  • spójnik na początku zdania
    22.03.2010
    22.03.2010
    Szanowna Redakcjo,
    czy poprawne jest rozpoczęcie drugiego zdania od spójnika również w wypowiedzi: „Nie należy kłamać, ponieważ szczerość jest podstawą dobrych relacji. Również dlatego, że w ten sposób możemy sprawic przykrość drugiemu człowiekowi”?
  • w dzisiejszy wieczór
    22.03.2010
    22.03.2010
    Witam,
    pilnie potrzebuję fachowej opinii na temat, czy zdanie „Mam nadzieję, że w dzisiejszy wieczór wiele sypialni zamieni się w salony masażu…” jest poprawne. Chodzi dokładnie o wyrażenie w dzisiejszy wieczór. Czy jest to dopuszczalna forma, czy musi być dzisiejszego wieczoru? Z góry bardzo dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam,
    Katarzyna Kowalik
    kasia.kowalik@medionart.pl
  • oceany
    22.03.2010
    22.03.2010
    W przykładowym zdaniu napiszemy: „Opłynął wszerz i wzdłuż Oceany (czy oceany?): Indyjski i Spokojny.”?
  • po temu
    19.03.2010
    19.03.2010
    Szanowny Panie Profesorze,
    chciałabym się dowiedzieć, czy sformułowanie po temu jest poprawne? Na przykład we fragmencie zdania: „Nie bez pewnych zresztą po temu racji…”. Wiem, że w staropolszczyźnie („Miło szaleć, kiedy czas po temu”) była taka konstrukcja stosowana, ale czy jest akceptowana we współczesnych tekstach?
    Dziękuję z góry za odpowiedź i pozdrawiam,
    Julia
  • w impecie
    19.03.2010
    19.03.2010
    Witam.
    Czy stwierdzenie, że dana drużyna jest w impecie, jest błędnym określeniem?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego