słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • mieszkaniec Tesalii
    22.01.2020
    22.01.2020
    Dzień dobry,
    zastanawiam się, jak nazwać mieszkańców Tesalii. Dziękuję za pomoc.
    Z pozdrowieniami
    Patrycja Maj-Palicka
  • nauka o gryzoniach
    21.01.2020
    21.01.2020
    Szanowni Państwo, uprzejmie proszę o pomoc w ustaleniu nazwy nauki zajmującej się gryzoniami. Do tej pory odnalazłem jedynie nazwę w języku angielskim 'rodentology', jednak nie figuruje ona w żadnym słowniku. Nie wspominając już o źródłach polskich. Czy po polsku będzie to rodentologia? Z poważaniem, BD
  • Przymiotnik od Arendelle
    17.01.2020
    17.01.2020
    Szanowni Państwo,
    mam kłopot z utworzeniem przymiotnika od baśniowej nazwy krainy – Arendelle. Czy powinniśmy jedno z „l” usunąć? Przymiotnik z podwojonym „l” – arendellski – wygląda nietypowo. A może należałoby użyć innego wzorca odmiany: arendelliański?
    Pozdrawiam
    Czytelniczka
  • Wyszukiwalny, odnajdywalny
    10.12.2019
    10.12.2019
    Dzień dobry,
    czy słowa wyszukiwalny, odnajdywalny są poprawne? Np. w kontekście „Stosujemy taki standard, aby praca była wyszukiwalna” (jej zawartość dała się w ogóle wyszukać, odnaleźć).
  • Allah
    27.11.2019
    27.11.2019
    Czy słowo Allah utworzone z dwóch leksemów Al oraz ilah możemy zaliczyć do zrostów, skoro podczas procesu słowotwórstwa ze słowa ilah usunięto literkę „i”?
  • Poślica
    18.11.2019
    18.11.2019
    Szanowni Państwo!
    W trakcie wywiadu profesor Bralczyk stwierdził, że prawidłową formą żeńską od słowa poseł jest poślica (analogicznie do karzełkarlica lub diabełdiablica). Biorąc pod uwagę, że słowniki zawierają inne formy (pani poseł i posłanka), czy stwierdzenie profesora należy potraktować jak żart?
  • Przedszkolny
    18.11.2019
    18.11.2019
    Zastanawia mnie, co jest wyrazem podstawowym wyrazu przedszkolny. Czy jest to:
    1. przymiotnik szkolny (szkołaszkolnyprzedszkolny),
    2. rzeczownik przedszkole (szkołaprzed szkoł – ą => przedszkol – e → przedszkolny)?

    Szukając odpowiedzi, zauważyłem, że wyraz ten ma dwie definicje:
    1. poprzedzający okres szkolny,
    2. dotyczący przedszkola.

    Które odpowiednio pasują do obu wyżej podanych przeze mnie derywacji. Czy wszystko zależy od znaczenia wyrazu?
  • Gozończycy
    15.11.2019
    15.11.2019
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, jak nazwiemy mieszkańców wyspy Gozo? Gozytańczycy?
    Pozdrawiam
    Berenika
  • Aztatycki
    12.11.2019
    12.11.2019
    Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
  • Przymiotnik od nazwy Studzieniczna
    31.10.2019
    31.10.2019
    Szanowni Państwo,
    w Studzienicznej koło Augustowa znajduje się sanktuarium Matki Bożej. Czy Matka Boża ze Studzienicznej jest Matką Bożą Studzieniczną czy Studzieniczańską?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Teresa
  • Przymiotnik od Andriej (Andrzej) Markow
    19.09.2019
    19.09.2019
    Szanowni Państwo,
    w matematyce pewną klasę procesów stochastycznych tworzą tzw. procesy Markowa (od Andrzeja Markowa). Chciałbym zapytać, jak należy skonstruować formę przymiotnikową tej nazwy, tj. czy powinniśmy mówić o procesach markowskich czy też markowowskich?
    Obie formy występują w literaturze matematycznej. Pierwsza jest chyba popularniejsza, choć w moim odczuciu to druga wydaje się poprawna (być może przez analogię do konstrukcji Newtonnewtonowski).

    Z pozdrowieniami,
    DJ
  • Wegekucharz (?)
    17.09.2019
    17.09.2019
    Czy neologizm wegekucharz (w zamyśle: ktoś, kto gotuje wyłącznie dania bezmięsne) jest fortunny i poprawnie zapisany?
  • Zdrobnienia i spieszczenia córki
    19.06.2019
    19.06.2019
    Czy córunia jest bardziej dosadnym zdrobnieniem niż córeczka? A jeśli tak, to gdzie na tym wykresie znajdą się córusia, córuńcia, córuchna i córcia? Czy istnieje zależność siły zdrobnienia od użytego formantu?
  • Detekcja

    23.05.2019
    23.05.2019

    Jaka będzie forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika detekcja? W domu mam detektor czadu, zjawiskiem niepożądanym w gospodarstwie domowym jest, kiedy czad zostanie… zdetektowany? Można użyć polskiego wykryty, aczkolwiek zamiana: detekcja na wykrycie w niektórych zastosowaniach jest niewskazana.


    Z poważaniem,

    Jakub Jodłowski

  • Lodowy a lodziarski
    23.05.2019
    23.05.2019
    Proszę powiedzieć: czy lodowy i lodziarski są synonimami? Niedawno natknąłem się na artykuł o rynku lodów naturalnych, w którym autor stosuje na przemian oba te przymiotniki. Tak więc lodowe są: rzemiosło, biznes, branża, pasta, rzemieślnik, świat i firmy, natomiast lodziarskie: półprodukty i mistrz. Z kolei koncern jest w tym tekście zarówno lodowy, jak i lodziarski. Czy można obu tych słów używać wymiennie, czy jednak każde z nich ma swoją „specjalizację”?
  • Antarktydzianie?

    8.05.2019
    27.02.2017

    Szanowni Państwo,

    zachodzę w głowę, jak poprawnie nazwać hipotetycznych mieszkańców Antarktydy (np. w utworze z gatunku fantastyki) – Antarktyjczycy, Antarktydzi (przez analogię do Atlantydów) czy też może Antarktyd(i)anie? Czy miejscem ich zamieszkania byłby zatem kontynent antarktyczny, czy też może antarktydzki?


    Z poważaniem

    „Zocha”

  • Co powstało od czego?

    8.05.2019
    24.05.2018

    Szanowni Państwo,

    od jakiegoś czasu nurtuje mnie pewne zagadnienie, a mianowicie co jest wyrazem podstawowym, a co pochodnym w parach takich jak np. książka – księga, biel – biały.

    Z góry dziękuję

    Czytelnik

  • Szeryfowski, szeryfowstwo
    25.04.2019
    25.04.2019
    Chciałbym spytać: czy przymiotnik od szeryf (osoba) powinien brzmieć szeryfoski czy szeryfowski? W słownikach nie znajduję takiego słowa (jest tylko szeryfowy od szeryf w znaczeniu ‘element pisma’), a pytam, bo czytałem niedawno książkę, w której występowało na zmianę szeryfoski (np. o pracy) i szeryfowski (np. o areszcie), jakby autor bądź korektor nie mógł się zdecydować, na którą wersję postawić. I czy w takim razie szeryf z żoną to będą szeryfostwo czy szeryfowstwo?
  • Facylitacja, ale czy też facylitować?
    17.04.2019
    17.04.2019
    Szanowni Państwo.
    Według PWN termin facylitacja to proces, w którym osoba określana jako facylitator wpływa na członków grupy, powodując wzrost zachowań określonego rodzaju oraz zwiększenie efektywności pracy grupy w realizacji zamierzonych celów poprzez definiowanie problemów itp.
    Zatem jaka będzie poprawna odmiana tego terminu jako czasownik? Czy można powiedzieć że ktoś facylituje, facylitowuje ?
    Czy Państwa zdaniem najlepiej będzie nie odmieniać i powiedzieć że robi facylitację?
  • Po einsteinowsku czy po einsteinowemu
    2.04.2019
    2.04.2019
    Dzień dobry,
    dość drobna kwestia, niemniej bardzo dla mnie ciekawa. Czy w wypowiedzi: Trzeba do sprawy podejść po einsteinowemu/einsteinowsku mamy możliwość wariacji, czy może jest tylko jedna, prawidłowo (lub też częściej) ukierunkowana forma? Z czego ona wynika?

    Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź. G.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego