odmiana

Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.

  • aktywa
    2.09.2008
    2.09.2008
    Aktywo – taki twór jako l. poj. rzeczownika aktywa pojawia się w pewnych opracowaniach z dziedziny rachunkowości. Częstotliwość występowania lekko się jakby nasila z biegiem czasu. Czy ten nurt uzusu (póki co, składnik aktywów jeszcze trzyma się nieźle, ale kto wie) ma szanse na przebicie się na pozycję wiodącą, czy choćby uznanie przez językoznawców? Czy są jakieś przesłanki, dla których aktywo byłoby ze swej natury niepoprawne? Dlaczego nie ma go w słownikach?
  • zoo
    1.09.2008
    1.09.2008
    Ostatnio przeczytałem gdzieś, że niegdyś w słownikach ortograficznych słowo zoo było w liczbie mnogiej odmienne: te zoa, tych zoów. To dość zdumiewające formy, ale… podobają mi się. Czy sądzą Państwo, że warto spróbować je upowszechnić? „Największe zoa świata”, „W żadnym z tych zoów nie ma lwów”, „Byłem we wszystkich polskich zoach”, „Nie przepadam za zoami” – brzmi to nieco ekstrawagancko, ale chyba da się coś takiego zaakceptować?
  • w mszy czy we mszy?
    8.07.2008
    8.07.2008
    Jaka forma jest poprawna – uczestniczyć w mszy czy uczestniczyć we mszy?
  • neutrofile
    2.07.2008
    2.07.2008
    Neutrofile to jeden z rodzajów białych krwinek. Pytając o znaczenie tych komórek krwi zapytamy: „Jaka jest funkcja neutrofili?” czy może „Jaka jest funkcja neutrofilów?”?
    Z góry dziekuję za odpowiedź.
    Barbara Dziedzic
  • przejść grę
    25.06.2008
    25.06.2008
    Ostatnio bardzo popularne są gry komputerowe. Często mówi się, że ktoś ukończył (przeszedł) grę. Jak w takim wypadku powiedzieć o ukończonej grze, używając czasownika przejść?
  • pscyholodzy czy psychologowie?

    15.06.2008
    15.06.2008

    Czy dla wszystkich rzeczowników kończących się na -og i określających osoby M. lm. może przybierać zarówno formę -odzy, jak i -ogowie i czy formy te są równorzędne? Czasem w słownikach pomijana jest któraś forma, a w tekstach internetowych nieraz jedna forma ma znaczną przewagę nad drugą. Czy błędem redakcyjnym będzie, jeśli w jednym tekście pojawią się np. pedagogowie i psycholodzy?

  • grafik
    29.05.2008
    29.05.2008
    Nie ruszać GRAFIKU!
    Czy wyraz grafiku jest dobrze odmieniony?
  • rzec
    12.05.2008
    12.05.2008
    Bardzo proszę o podanie odmiany czasownika rzec przez osoby w czasie teraźniejszym. Problem mam głównie z pierwszą osobą liczby pojedynczej (rzeczę czy rzekę?) oraz trzecią osobą liczby mnogiej (rzeczą czy rzeką?).
  • jego czy niego, jej czy niej?
    26.04.2008
    26.04.2008
    Witam!

    Jaka jest różnica między zaimkami jego/niego, jej/niej? Kiedy używa się którego?
    Pozdrawiam
    Jarek
  • Komu nie udzielono pomocy?
    26.04.2008
    26.04.2008
    Witam. W mediach pojawiaja sie zwroty typu „Ofierze wypadku nie udzielono pomocy” oraz „Ofiarze wypadku nie udzielono pomocy”. Prosze o wskazanie poprawnej formy. Pozdrawiam.
  • Mówi słoneczko
    22.04.2008
    22.04.2008
    Witam.
    opracowując z kolegami z pracy opowieść o Słoneczku, dotarliśmy do pewnego problemu i nie bardzo wiemy, jak sobie z nim poradzić. Mianowicie, kiedy chcielibyśmy zapytać Słoneczko o to, co robiło dziś rano, nie bardzo wiemy, jakiej formy użyć. Czy forma: „Co dziś robiłoś, Słoneczko?” jest poprawna? Czy Słoneczko może odpowiedzieć: „Najpierw wzeszłom, potem zaszłom”? Czy takie formy w polskim języku istnieją?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • mi czy mnie?
    14.04.2008
    14.04.2008
    Bardzo chciałbym uzyskać odpowiedź na [pytanie o] zastosowanie i poprawność zwrotu mi się oraz mnie się (np. „Mi się nie chce” czy „Mnie się nie chce”?). Gdzie używać jednego, a gdzie drugiego?
    Pozdrawiam.
  • Lisp

    27.03.2008
    27.03.2008

    Witam!

    Od jakiegoś czasu toczy się w kręgach programistów dyskusja na temat odmiany słowa Lisp (https://sjp.pwn.pl/szukaj/lisp.html). Czy w dopełniaczu jest -u czy -a? Jakie są pozostałe formy?

    Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Żeśmy przyszli wziąść!
    18.03.2008
    18.03.2008
    Szanowni Eksperci!
    Jedną z tendencji każdego języka, także przecież polskiego, jest ekonomia i upraszczanie. Czemu w takim razie tak popularne są błędne formy typu: żeśmy przyszli (dwa wyrazy, cztery sylaby zamiast trzech w przyszliśmy) albo wziąść (z trudną do wymówieni zbitką ść zamiast wziąć)?
    Łączę ukłony
  • wrzeć
    14.03.2008
    14.03.2008
    W słowniku ortograficznym w haśle wrzeć nie ma podanej formy tego czasownika dla 3 os. l. poj. Czy powinna ona brzmieć on wre (bo ja wrę i oni wrą) czy on wrze (bo ty wrzesz)?
  • zapis skrótowców
    12.03.2008
    12.03.2008
    Jaka forma jest poprawna przy odmianie skrótów nazw związków chemicznych: THF czy THF-ie, PDMS czy PDMS-ie? Dziękuję.
  • jakiś i jakichś
    9.03.2008
    9.03.2008
    Od pewnego czasu intryguje mnie poprawność słowa jakiś i jakichś. Która forma jest poprawna i w jakim przypadku? Jaka występuje między nimi różnica? Które z poniższych zdań jest poprawne?
    1. Spotkałam jakichś znajomych.
    2. Spotkałam jakiś znajomych.
  • tę i tamtą
    27.02.2008
    27.02.2008
    Jak należy odmieniać zaimek ta? Chodzi mi o biernik. „Biorę tą książkę” czy „Biorę tę książkę”? Słyszałam swego czasu, że końcówki obu wyrazów w rodzaju żeńskim powinny być takie same, ale w przypadku wyrazu tamta to się w ogóle nie sprawdza („Biorę tamtę książkę” nie ma sensu).
  • oglądać i obejrzeć
    23.02.2008
    23.02.2008
    Czy oglądać i obejrzeć to te same czasowniki(w formie niedokonanej i dokonanej)?
  • oda – ód
    23.02.2008
    23.02.2008
    Jak brzmi dopełniacz liczby mnogiej wyrazu oda? W Mitologii Parandowskiego znalazłam formę ód. Czy jest ona nadal poprawna?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego