Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
pourywane -śmy29.10.200729.10.2007Dzień dobry, mam pytanie.
W popularnej niegdyś serii westernów Wiesława Wernica o przygodach Karola Gordona i doktora Jana autor konsekwentnie stosował taką pisownię: „Zgasiliśmy ognisko, zalali je wodą, po czym wskoczyli na konie i pocwałowali w prerię”. Nigdzie indziej nie spotkałem tak zbudowanych zdań, z „pourywanymi” -śmy. Czy to aby na pewno poprawne? Wydaje mi się, że to jakaś nieco archaiczna pisownia.
Andrzej Nowakowski -
Legutko jak Kościuszko29.10.200729.10.2007Witam,
od pewnej nauczycielki języka polskiego dowiedziałem się, że nazwisk kończących się samogłoską o (Legutko, Ziobro) nie odmienia się. Przeczytałem już odpowiedź na pytanie o nazwisko Ziobro, ale wciąż mam wątpliwości – czy mogę bez obawy o zbytnią potoczność (lub niepoprawność) odmieniać te nazwiska?
Pozdrawiam!
Jakub N. -
krzyż29.10.200729.10.2007Dzień dobry,
bardzo proszę o informację, czy poprawną formą rzeczownika krzyże (l. mn. od krzyż) w dopełniaczu jest wyraz krzyżów, czy krzyży.
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
Maciej Szczepański
-
poszłem?25.10.200725.10.2007Witam!
Doszła mnie informacja, że obok formy wyszedłem poprawna jest również od niedawna forma wyszłem, poszłem itp. Czy to możliwe? Jeśli tak, to na jakiej podstawie? Gdzie można sprawdzać takie „nowinki”?
Pozdrawiam Urszula T. -
dane10.10.200710.10.2007Dane mają kwalifikator blp i klika znaczeń opisanych w słownikach. Jest też znaczenie, którego nie znalazłem. Przy porządkowaniu problemu w zadaniach, np. z fizyki, wypisuje się dane i szukane. Znaczeniowo odpowiada to rzeczownikom wiadome i niewiadome, posiadającym liczbę pojedynczą (USJP). Czy w tym znaczeniu można mówić o pojedynczej danej (np. „W tym zadaniu przyśpieszenie jest daną”)?
-
Eli jak Marceli9.10.20079.10.2007Tak się składa, że tym razem będę prosił szanowną Poradnię o… poradę sensu stricto. :-) Poradźcie mi Państwo, jak mam przekonać swojego kolegę używającego w Internecie (internecie) nicku Eli, że powinno się go odmieniać: Elego, Elemu, a nie: Eliego, Eliemu. Na razie nie udało mi się to (w zasadzie jestem pewien, że mam rację, zresztą chyba mocnym argumentem jest analogia do Marcelego), a zanim zacznę zagłębiać się w szczegóły gramatyczne, wolę zasięgnąć rady specjalistów.
-
-anse i -ansy9.10.20079.10.2007Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
-
czasy i tryby1.10.20071.10.2007Dzień dobry!
Mam pytanie odnośnie trybu przypuszczającego: czy można w nim określić czas? Drugie pytanie również dotyczy czasów: czy tryb rozkazujący występuje tylko w czasie teraźniejszym („Piszcie!”)? Czy może też być w czasie przyszłym prostym („Napiszcie!”).
Dziękuję i pozdrawiam -
neoplan20.09.200720.09.2007Wielki słownik ortograficzny PWN notuje wyraz neoplan. Jakie jest znaczenie tego słowa? Podejrzewam, że chodzi o 'autobus marki Neoplan', choć w WSO nie występuje hasło Neoplan (jak to jest np. w przypadku pary Ikarus, ikarus). Jeśli moje podejrzenie jest słuszne, to czy dopełniacz -a (przynajmniej oboczny) nie jest zasadny?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
Jakub Szymczak -
wieczór13.09.200713.09.2007Witam serdecznie i proszę o udzielenie mi porady. Jak powinno się prawidłowo powiedzieć: „Przyszedł tego samego wieczoru” czy „…wieczora”? Mam w ręku książkę szanującego się wydawnictwa, w której zawarte są obie formy, stąd mój niepokój.
Dziękuję za odpowiedź. -
palcyma?5.09.20075.09.2007Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie częstego występowania w mowie (rzadziej w piśmie) słowa palcyma.
Pozdrawiam, Arek -
PR3.09.20073.09.2007Witam,
pracuję obecnie nad tłumaczeniem z języka angielskiego, w którym bardzo często pojawia się skrót PR (public relations).
1. Czy dopuszczalna jest już w języku polskim odmiana tego skrótu przez przypadki, np. PR-u, PR-owi itd.?
2. Czy można mówić o praktyku PR i profesjonaliście PR?
Pozdrawiam! -
ze wzorami czy z wzorami?4.07.20074.07.2007Książka ze wzorami dokumentów czy książka z wzorami dokumentów?
-
oczów?3.07.20073.07.2007Czy jest wyraz oczów w języku polskim?
-
mi czy mnie?29.06.200729.06.2007Witam!
Mam wątpliwości związane z użyciem krótszych lub dłuższych form zaimków osobowych. Zawsze byłam uczona, że mnie używa się na początku, zaś mi – w środku i na końcu zdania. Tymczasem moja koleżanka trafiła na artykuł, w którym było napisane, że na końcu wypowiedzenia używa się również form dłuższych. Nie pasuje mi to do tej pory (jak to – „Kocham ciebie”?!), jednak postanowiłam się upewnić. Oczywiście pomijam sprawy związane z akcentem, pytam jedynie o zasadę.
Pozdrawiam,
Jr. -
TeX i LateX18.06.200718.06.2007Witam!
Mam kłopot z odmianą przez przypadki słów LaTeX i TeX (komputerowe systemy składu tekstu). W przypadku słowa TeX, który jest skrótem od greckiego technika, odmiana powinna przebiegać jak w przypadku skrótów (D. TeXa, C. TeXowi). Natomiast LaTeX jest skrótowcem od Lamport TeX i odmiana powinna być jak w przypadku skrótowców (D. LaTeX-a, C. LaTeX-owi). Rodzi to problemy, gdyż niby podobne wyrazy inaczej się odmieniają. Więc jak odmieniać te dwa wyrazy? -
poszłem?8.06.20078.06.2007Mam pytanie dotyczące odmiany słowa pójść. Z form poszłem i poszedłem absolutnie niepoprawną jest dla mnie pierwsza. Znajomy przekonywał mnie jednak, że została niedawno zaakceptowana ze względu na częste użycie. Czy to prawda?
-
odmiana nazwisk w formularzach8.06.20078.06.2007Szanowni Państwo,
buduję system informatyczny generujący dokumenty urzędowe na podstawie treści zawartych w bazie danych. Problemem, którego nie jestem w stanie rozwiązać, jest konieczność odmieniania rzeczowników, w tym imion i nazwisk przez przypadki. Proszę o informację, czy możliwa jest następująca struktura gramatyczna:
Udzielam pozwolenia na budowę inwestorowi:
– Radosław Łobodziński
Pozdrawiam
Piotr o. -
odczytywanie dat23.05.200723.05.2007Witam. Czy wyrażenie w nocy z piętnastego na szesnastego (np. maja) jest błędne? Usłyszałem ostatnio, że powinno to być w nocy z piętnastego na szesnasty (maja), dlatego że w domyśle jest tam dzień (z piętnastego dnia na szesnasty dzień).
Pozdrawiam. -
cudzysłów22.05.200722.05.2007Szanowni Państwo,
ostatnio słyszymy, jak różni mówcy swobodnie odmieniają cudzysłów na w cudzysłowiu. Coraz częściej dotyczy to również oficjalnych wypowiedzi w radiu i tv. Czyżby zapadły jakieś nowe ustalenia i teraz tak też można?
B. Sz.
