Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
laptop23.09.200523.09.2005W sjp.pwn.pl laptop ma wyraźnie dopełniacz laptopa. Logika podpowiada coś odwrotnego (rzeczownik nieżywotny), ale oprócz niej mam przykład audycji Lato z radiem w 1. programie PR. Słuchałem jej wielokrotnie tego lata i nagrodą w codziennym konkursie był m. in. laptop. Kilka razy dziennie zapowiedzi mówiły, że w konkursie można „wygrać laptop, kamerę cyfrową lub kino domowe”. Tak samo mówił spiker podczas wyboru nagród, używając w bierniku formy laptop, jak mianownik. Kto ma rację?
-
Ale z ciebie numer!17.09.200517.09.2005Zastanowiła mnie kwestia pisowni słowa numer w D lp. Słownik PWN podaję jedynie formę numeru, co nie budzi moich zastrzeżeń przy przyjęciu znaczenia numer jako liczby czy przedmiotu opatrzonego jakąś liczbą. Jednak numer potocznie oznacza również łobuziaka. Wydaje mi się, że w tym znaczeniu powinno brzmieć numera. Dostrzegam analogię ze słowem fenomen, gdzie stosujemy formy fenomenu (zjawisko zadziwiające) lub fenomena (człowiek uzdolniony). Czy mam rację?
-
epson – epsonu czy epsona?13.09.200513.09.2005Witam. Wielki słownik ortograficzny PWN notuje hasło epson (produkt firmy Epson) wraz z odmianą w dopełniaczu: epsonu. Czy jest to błąd? Wg mnie wszelkie nazwy produktów danej firmy mają końcówkę - a (a więc: epsona, podobnie nikona itp.). Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
-
świat12.09.200512.09.2005Witam. Czy poprawna jest forma światowi w celowniku liczby pojedynczej od rzeczownika świat, czy możliwa jest jedynie forma światu (taką podają słowniki języka polskiego)?
Dziękuję i kłaniam się kapeluszem. -
mięs czy miąs?7.09.20057.09.2005Witam po przerwie wakacyjnej. Moje pytanie dotyczy dopełniacza liczby mnogiej rzeczownika mięso; w szkole uczono mnie formy mięs, pojawia się ona we współczesnych książkach, odnotowują ją jako jedyną nowe słowniki języka polskiego. Ja natomiast zdecydowanie bardziej przekonany jestem do formy miąs, którą zamieszcza jeszcze Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego. Czy mogę zatem w XXI wieku pisać i mówić miąs bez narażania się na zarzut archaizacji języka?
-
odmiana wieloczłonowych nazw biblijnych6.09.20056.09.2005Witam,
przeglądam słowniki oraz zaglądam do różnych poradni języka polskiego, ale wciąż nie jestem pewien, jak odmieniać wieloczłonowe biblijne nazwy własne. Czy powinno się odmieniać wszystkie człony, czy tylko ostatni człon nazwy?
Poniżej zapisałem kilka nazw, co do których mam wątpliwości: miasta: Migdal-Gad, Emek-Kesis, Aram-Naharaim; miejsca: Eglat-Szliszijja, Atrot Bet-Joab; imiona męskie: Maher-Szalal-Chasz-Baz, Nergal-sar-eser, Obed-Edom; kamień pamiątkowy: Eben-Haezer.
-
woda5.09.20055.09.2005Czy wraz woda ma liczbę mnoga?
-
jeszcze o czasownikach na -ną-1.09.20051.09.2005Nawiązuję do odpowiedzi „czasowniki z przyrostkiem -ną-” (kwitł, kwitnął). Czy istnieją przypadki, kiedy forma z cząską -ną- jest dopuszczalna tylko dla jednego rodzaju? Chodzi o czasowniki blaknąć i gęstnąć. Spotkałem się z twierdzeniem, że blaknął i gęstnął są poprawne, a blaknęła, blaknęło, gęstnęła, gęstnęło – już nie.
-
token30.06.200530.06.2005Dzień dobry!
Chciałbym poprosić o podanie odmiany słowa token – urządzenia do elektronicznego uwierzytelniania – w dopełniaczu. Czy mamy uwierzytelnianie za pomocą tokenu, czy tokena? W internecie spotkałem się z obiema wersjami.
Dziękuję z góry za odpowiedź. -
Płukasz? – Płuczę!29.06.200529.06.2005Często słyszę (i sam ich nieraz używam) formy, których nie ma w słownikach: łaskotam, łaskotasz, płukam, płukasz, dygotam, łomotam, mamrotasz, jazgotasz. Są za to: głaskam, gęgotam…
Jak oceniają taką odmianę językoznawcy? -
Artetta25.06.200525.06.2005Jaka jest poprawna forma odmiany imienia Arletta?
1. Arlettcie.
2. Arletcie.
3. Arlecie.
Prosze o odpowiedź. -
warianty fleksyjne w słownikach i korpusie20.06.200520.06.2005Witam!
Po dociekaniach i wypowiedziach językoznawców wydaje się, że nie ma reguły dla odmiany w dopełniaczu liczby mnogiej: buź a. buzi, a dla bazi tylko bazi (nienotowane w słownikach baź). Domysły kierują się więc na frekwencję formy bazi. I tu zapewne przyda się Korpus Języka Polskiego PWN.
Pozdrawiam. -
stromiej16.06.200516.06.2005Jak brzmi stopień wyższy przysłówka stromo? Stromiej?
-
ze wsi i z WSI16.06.200516.06.2005Bardzo proszę o odpowiedź, która forma jest poprawna: mieć związek ze wsią czy mieć związek z wsią.
Pozdrawiam
Barbara Baranowska -
wykipiałe mleko8.06.20058.06.2005Czy zwrot wykipione mleko jest poprawny?? Jeśli nie, jakiego zwrotu należy użyć, aby powiedzieć, że mleko wykipiało?
-
prezydent miasta Katowice czy Katowic?1.06.20051.06.2005Witam. Jak poprawnie zaadresować pismo do prezydenta miasta Katowice? Czy właśnie tak: Prezydent miasta Katowice czy też Prezydent miasta Katowic? Dziekuję serdecznie i pozdrawiam
-
dlań19.05.200519.05.2005W przekładzie Romea i Julii dokonanym przez Paszkowskiego znalazłem zdanie: „I teraz, gdym znalazł dlań oblubieńca ksiażęcego rodu’’, gdzie dlań odnosi się do Julii. Dziś, o ile mi wiadomo, tego typu skrócone zaimki mogą się odnosić tylko do rodzaju męskiego. Czy chodzi więc tutaj o archaizm czy też błąd?
-
utyty?11.05.200511.05.2005Witam!
Czy istnieje słowo utyty jako imiesłów przymiotnikowy bierny powstały od czasownika utyć? I dalej – roztyty, przytyty, podtyty, powstałe od innych czasowników pochodzących od słowa tyć? Jeśli tak, to proszę o przykład w zdaniu.
Dziękuję i pozdrawiam. -
nazwiska zakończone na spółgłoskę nie wymawianą9.05.20059.05.2005Zgodnie z zasadą pisowni [243] (WSO PWN) nazwiska z niemym - t odmieniamy: Diderota, Clouzocie. Ale wśród haseł są:
1. Louis Renault, Jan Jakub Goriot – opcjonalnie ndm,
2. Nagroda Renaudot (a nie Renaudota),
3. François Truffaut – wyłącznie ndm; z błędnym (?) odnośnikiem do zasady [249] – ta dotyczy nieodmienności, ale jedynie nazwisk z niemym -s i niemym -x, jako stanowiących wyjątek od wspomnianej zasady [243].
Bardzo proszę o komentarz. -
poszłem?6.05.20056.05.2005Witam!!
czy prawdą jest, że forma poszłem jest od roku, może dwóch uznawana za tak samo poprawną jak poszedłem? Pozdrawiam :)
Kasia
