Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
tę i tą
27.04.200527.04.2005Moje pytanie dotyczy poprawności używania tą i tę. W słowniku można znaleźć: B. tę, N. tą. Wielu ludzi mówi np. tą książkę, tą piłkę, choć zgodnie z deklinacją tego zaimka powinno zostać użyte tę. Czy obie te formy są dopuszczalne dla biernika?
-
itp.13.04.200513.04.2005Moje pytanie dotyczy skrótu itp. Można go rozwinąć jako i tym podobne i jako i temu podobne. Czy jest bez różnicy, kiedy którą wersję wybierzemy? Jeżeli jest różnica, to czym się kierować? I druga sprawa – czy skrót ten odmieniamy, czy zawsze powinien występować w jednej z tych dwóch form?
-
outdoor13.04.200513.04.2005Witam serdecznie
i bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, czy poprawne jest użycie słowa outdoor. Jeżeli tak, to czy należy je odmieniać (i w jaki sposób)? Jeżeli nie, to czy znany jest polski odpowiednik krótszy i poręczniejszy niż wypoczynek na świeżym powietrzu?
Z wyrazami szacunku i wielką nadzieją na uzyskanie odpowiedzi,
Jolanta Kubiak
-
light12.04.200512.04.2005Witam!
W Nowym słowniku wyrazów obcych (wyd. Zielona Sowa) mamy słowo light o znaczeniu ‘określenie produktów spożywczych o zredukowanej liczbie kalorii lub papierosów o mniejszej ilości nikotyny’. Czy to słowo – zapożyczone z angielskiego – należy odmieniać, a jeśli tak, to jak poprawnie należałoby odmieniać light w dopełniaczu i miejscowniku liczby pojedynczej?
Dziękuję. -
odmiana nazw liter6.04.20056.04.2005Nazwy liter greckich mają różne rodzaje i niektóre są odmienne, a przy wszystkich nazwach liter polskich słowniki podają, że są rodzaju nijakiego i nieodmienne. Choć nie tak do końca – proszę porównać zet w USJP (ndm) i w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (zeta, zecie, zetów a. ndm). Stąd moje pytanie ס czy można pisać o esach? Czy można pisać: dwa ery z trzema efami i bez żeta?
-
apostrof i terminy artystyczne5.04.20055.04.2005Dzień dobry! Mam problem z odmianą nazwiska belgijskiego artysty, które brzmi: Guy Peelaert. Z apostrofem czy bez? Znajomi artysty upierają się przy pisowni z apostrofem…
Ponieważ tak rzadko udaje mi się zadać pytanie, proszę wybaczyć, że zadam jeszcze jedno. Jaka zdaniem Państwa powinna być pisownia i odmiana następujących wyrażeń związanych ze współczesną sztuką: net-art (net art), light box (lajtboks, lightbox, light box'u), dark room.
Bardzo dziękuję i pozdrawiam.
Anna Blum Anna Blum
-
ód5.04.20055.04.2005W jednym z teleturniejów padło pytanie o prawidłowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczownika oda. Poprawną odpowiedzią okazało się ód. Wasz słownik języka polskiego dostępny na stronie internetowej podaje od, a słownik ortograficzny – ód. Czy chodzi tutaj o jakąś rozbieżność, czy też jest to zwykła literówka?
-
o wujostwu i stryjostwu4.04.20054.04.2005Witam!
SJP W. Doroszewskiego podaje końcówkę miejscownika -stwie dla rzeczowników ‘wujostwo’ i ‘stryjostwo’, zaś np. dla rzeczownika ‘ambasadorostwo’: -stwu. Wszelkie aktualne słowniki języka polskiego nie zawierają takich rozbieżności fleksyjnych i wszystkie nazwy małżeństw zakończone na -stwo przyjmują tam w miejscowniku liczby pojedynczej końcówkę -stwu. Czyżby u Doroszewskiego były błędy, czy jedynie jakieś archaiczne formy fleksyjne?
Dziękuję. -
deprecjatywne formy nazwisk2.04.20052.04.2005Witam!
Interesuje mnie liczba mnoga od nazwisk typu Szołochow, Mickiewicz albo Szopen. Czy mamy na równi: Szopeny – Szopenowie, Szołochowy – Szołochowowie, Mickiewicze – Mickiewiczowie, czy też może niektóre z tych odmian są deprecjatywne?
Pozdrawiam. -
niektóre23.03.200523.03.2005Czy istnieją w języku polskim słowa: niektóry, niektóra i niektóre (to ostatnie w liczbie pojedynczej rodzaju nijakiego)? Jeżeli tak, to kiedy poprawnie ich użyjemy?
-
ber18.03.200518.03.2005Panie profesorze!
Mam pytanie, jak należy poprawnie odmieniać słowa ber i czumiza. Skąd wzięła się odmiana: bru, brze, bry? Czy to jest ta bera (włośnica ber – trawa), ten ber (chwast), to ber (swoista odmiana prosa)? Sprawdziłam te słowa w różnych, dostępnych słownikach. Słowa te określają roślinę z rodziny traw, która w naszym kraju jest raczej rzadka.
Z poważaniem
Krystyna Skiba -
cynaderki17.03.200517.03.2005Witam. W słownikach języka polskiego spostrzec można pewną rozbieżność w odmianie słowa cynaderki (potrawa):
1. Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny (J. Podracki) => cynaderek.
2. Nowy słownik ortograficzny (E. Polański) => cynaderek.
3. Uniwersalny słownik języka polskiego (S. Dubisz) => cynaderków.
Jak więc prawidłowo odmieniać cynaderki w dopełniaczu? Dziękuję i pozdrawiam. -
stanięcie15.03.200515.03.2005Jakiś czas temu z telewizora padły słowa: „Prezydent odmówił stanięcia przed komisją”. Moi rodzice są pewni, że forma stanięcie jest błędna, i wydaje im się kuriozalna. Ja z kolei, prawdę mówiąc, nie wiem, o co im chodzi. :) Dla mnie to taki sam rzeczownik odczasownikowy, jak każdy inny. Kto ma rację?
-
kakao, o…15.03.200515.03.2005NSPP i WSPP pozwalają odmieniać rzeczownik kakao w języku potocznym. Niestety brak informacji o formie miejscownika. Oczekiwalibyśmy formy (o) kakau, jednakże w mojej ocenie używa się wyłącznie formy (o) kakale. Byłaby to więc forma niezgodna z wzorem odmiany. Jakie jest zdanie poradni na ten temat?
Pozdrawiam -
kamkorder7.03.20057.03.2005Witam. Jak odmieniać w dopełniaczu liczby pojedynczej słowo kamkorder? Jest to synonimem słowa kamwid, od którego w dopełniaczu mamy kamwidu; zaś kamkorder brzmieniowo zbliżony jest do dekodera.
Byłbym bardzo wdzięczny za rozwianie moich wątpliwości. Pozdrawiam. -
iminy7.03.20057.03.2005Witam!
Jak to jest z liczbą pojedynczą od iminy (jakiego jest rodzaju)? Niektóre słowniki, również tutejszy Państwa słownik ortograficzny, podają końcówki: -in lub -inów. Zaś w informacji o OSPS-ie [Oficjalnym słowniku polskiego scrabblisty – Red.] czytam: „odrzucono, jako oczywiście błędne, następujące formy wyrazowe, podane w różnych słownikach źródłowych: (…) IMINÓW od iminy (tylko IMIN).
Pozdrawiam. -
z tatą czy z tatem?28.02.200528.02.2005Witam! Chciałabym się dowiedzieć, czy używanie formy z tatem zamiast z tatą jest poprawne. Pozdrawiam!
-
dom22.02.200522.02.2005Witam. Czy poprawna jest forma domie utworzona od słowa dom w wołaczu liczby pojedynczej? Niektóre słowniki zdecydowanie przeczą istnieniu formy domie, zaś inne – notują ją jako prawidłową.
Pozdrawiam. -
fleksja w słownikach ortograficznych22.02.200522.02.2005Witam!
Jeżeli słowniki ortograficzne dla pewnych rzeczowników rodzaju męskiego, np. etyl, nie podają żadnych objaśnień fleksji dla dopełniacza liczby mnogiej (etyli czy etylów), to oznacza to, że obie formy są a priori prawidłowe? Dodam jeszcze, że takich sytuacji jest o wiele więcej w słownikach ortograficznych.
Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam. -
intuicja8.02.20058.02.2005Bardzo proszę powiedzieć, czy się mylę, sądząc, że słowo intuicja nie ma liczby mnogiej. Myślę, że oznacza cechę ludzkiej psychiki, pozwalającą wnioskować nie na podstawie faktów, lecz przeczuć. Spotykam się z takimi np. zdaniami: „Obala to nasze intuicje na temat…” albo: „Zgodnie z naszymi intuicjami, sprawa nie jest..”. Moim zdaniem, obala to raczej nasze intuicyjne przekonania, a sprawa nie jest prosta – jak mówi nam intuicja.
