Podajemy rozstrzygnięcia wszelkich problemów związanych z odmianą słów: czy dane słowo w ogóle się odmienia, jak je odmieniać, czy ma liczbę mnogą, czy dopełniacz ma końcówkę -u czy -a, jak brzmi w czasie przyszłym, jaki jest jego wołacz.
odmiana
-
odmiana skrótowców12.01.200612.01.2006W Elblągu są Elbląskie Zakłady Naprawy Samochodów, w skrócie EZNS. Gdybyśmy chcieli odmieniać ten skrót, to pracujemy w EZNS-ie czy EZNS-ach? Dodam tylko, że zwyczajowo używa się tej drugiej wersji.
-
przycupnięty4.01.20064.01.2006Witam!
Czy przycupnięty to imiesłów przymiotnikowy bierny? Jest wymieniana odpowiednia końcówka pod czasownikiem przycupnąć w ortografach PWN-u. Inaczej niż np. przyczajony, notowany osobno jako przymiotnik. Czy imiesłów bierny może wynikać nie tylko z łączności biernikowej (jeść coś – jedzony), czy dopełniaczowej (dochodzić roszczeń – dochodzony), ale z czegoś jeszcze?
Pozdrawiam. -
Dlaczego poszedłem, a nie poszłem?3.01.20063.01.2006Dlaczego jedynie poprawną formą męską jest poszedłem?
Dziękuję, Maria
-
gram27.12.200527.12.2005Witam,
słowniki podają, że jedyna dopuszczalna forma w dopełniaczu lm. słowa gram to gramów. Czy zatem takie zdanie: „Wypił sto gram” jest zupełnie niedopuszczalne? Powiem, że w uzusie słyszę zawsze w tym kontekscie gram, nigdy gramów. Sto gramów mąki czy mleka brzmią OK. Ale już sto gramów wódki zupełnie nie…
Z góry dziękuję za odpowiedź. -
cza-cza23.12.200523.12.2005Cza-cza, jak podaje słownik, jest „blm a. ndm”. Singularia tantum mogą jednak tworzyć formy liczby mnogiej, jeśli wiąże się to ze zmianą znaczenia podstawowego (za Praktycznym SPP nie tylko dla młodzieży, str. 456) – np. „Program występu obejmuje fokstrota i dwie cza-cze”, „Kompozytor dostarczył na czas trzy cza-cze”. A pięć? Przez analogię do tęcz i dacz byłożby… cza-cz?
-
kluska i klusek23.12.200523.12.2005Czy poprawne jest zdanie: „Nie lubię klusków”? Czy raczej: „Nie lubię klusek”? Pozdrawiam i czekam na odpowiedź.
Grażyna
-
nazwy klawiszy komputerowych20.12.200520.12.2005Dla dopełniacza liczby pojedynczej w odmianie nazw klawiszy komputerowych słowniki podają końcówkę -u. Z własnego doświadczenia wiem jednak, że o wiele częściej spotyka się w mowie potocznej końcówkę -a (po wciśnięciu caps locka, shifta itp.). Czy jest to błąd, czy raczej słowniki powinny uwzględniać tę drugą odmianę? Czy odmienna powinna być nazwa klawisza tab (tabulator)?
Z góry dziękuję i pozdrawiam. -
efektowne supletywizmy20.12.200520.12.2005Dzień dobry,
podobno w języku polskim istnieją 3 rzeczowniki, których liczba mnoga brzmi całkiem inaczej niż pojedyncza. Znam dwa (rok i człowiek). Jaki jest trzeci rzeczownik? Z góry dziękuję za odpowiedź. -
Ełk16.12.200516.12.2005Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawnie mówi się z Ełku, czy z Ełka. Pochodzę z tego miasta i znana mi była tylko ta pierwsza forma, ale znam osoby, które upierają się przy tej drugiej. Dziekuję!
-
ort13.12.200513.12.2005Dlaczego dopełniacz liczby pojedynczej słowa ort brzmi ortu, podczas gdy chyba wszystkie inne monety mają w doełniaczu końcówkę -a? Naturalniejsza wydaje się odmiana orta. Czy jest to jakiś wyjątek, czy słownikowy błąd?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam. -
zapis słowny wyrażeń z procentem8.12.20058.12.2005Jak zapisać słownie 3,0578%?
-
czasowniki na -nąć7.12.20057.12.2005Od czego zależy odmiana takich czasowników, jak: zawisnąć – zawisł czy zawisnął, zawisła czy zawisnęła; odprysnąć – odprysła czy odprysnęła?
Czy jest na to jakaś reguła?
Dziękuję, Maria -
psubrat6.12.20056.12.2005Witam!
Czasem słowniki podają formy oczywiste, a niby przypadkiem omijają te sprawiające kłopot… Jaki jest celownik od psubrat, a jeśli -owi, to skąd ta róźnica w stosunku do brat i współbrat?
Pozdrawiam. -
lubić3.12.20053.12.2005Witam!
Często słysze jak ludzie zamiast lubiłem, lubiłam mówią lubiałem, lubiałam. Czy te formy są poprawne? Wg mnie nie są poprawne, ale nie mogę tego znaleźć.
Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam,
Daniel -
pysio28.11.200528.11.2005Witam!
Pysio ma w słowniku Szymczaka przypisaną grupę nI, czy nie powinna jednak być mI? Przecież forma pysie (mianownik liczby mnogiej) wydaje się oczywista :-)
Pozdrawiam. -
preferans28.11.200528.11.2005Witam!
Czy liczba mnoga od preferans to tylko preferanse czy też preferansy?
Pozdrawiam. -
rzepień24.11.200524.11.2005Witam!
NSO PWN prof. Polańskiego podaje: „rzepień -pienia a. -p·nia”. Czy w dopełniaczu liczby mnogiej jednakowo poprawne są formy rzepieni (rzepni) i rzepieniów (rzepniów)?
Pozdrawiam. -
runy23.11.200523.11.2005Witam serdecznie,
słowo runy według internetowego słownika oraz książkowego USJP nie posiada liczby mnogiej. Jak wobec tego można nazwać pojedynczą „literę” używaną w alfabecie runicznym? W archiwum jest jedno pytanie dotyczące tego słowa, ale zostało zadane w innym kontekście i nie odpowiada na moją wątpliwość.
Pozdrawiam,
Jarek Hirny -
mokrzejszy?9.11.20059.11.2005Szanowni Państwo, interesuje mnie odmiana przymiotnika mokry. Czy jedynym dostępnym stopniowaniem jest bardziej mokry, czy można powiedzieć mokrzejszy?
Pozdrawiam. -
wyjść za mąż2.11.20052.11.2005„Wyszła za mąż, za Kowalskiego”. No właśnie – dlaczego w pierwszym wypadku mamy mianownik? Przecież wg Słownika języka polskiego, przyimek za łączy się z rzeczownikami głównie w bierniku (tak np. w podobnych wyrażeniach: wyjść za drzwi, wyjść za próg), narzędniku (człowiek za burtą) oraz w dopełniaczu (za mojej młodości). Skąd więc ów mąż w mianowniku? A może to jest jakaś stara forma biernika?
Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Sławomir Mazur
