składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • zawitać
    10.01.2013
    10.01.2013
    Szanowni Językoznawcy,
    proszę o rozwianie moich wątpliwości odnośnie czasownika zawitać. A konkretnie – z jakim przypadkiem się on łączy? Zawitać gdzie (miejscownik) – np. w naszych niskich progach. Czy zawitać dokąd (biernik) – w nasze niskie progi? Zawitać na ekranach kin czy na ekrany kin?
    Dziękuję serdecznie.
    Anna
  • wspólne/wspólnych 20 lat
    9.01.2013
    9.01.2013
    Witam,
    mam wątpliwości, jak zapisać zdanie: „Dziękujemy za wspólne 20 lat” czy „Dziękujemy za wspólnych 20 lat”?
    Będę wdzięczna, pozdrawiam
  • sto samolotów
    8.01.2013
    8.01.2013
    Szanowna Redakcjo,
    mam problem z następującym sformułowaniem: „dostępnych jest sto samolotów” czy „dostępne jest sto samolotów”? Poprawne są obie formy czy tylko jedna z nich i która? Zawsze w takich przypadkach zastanawiam się nad związkiem zgody między podmiotem a orzeczeniem i jak to się ma do pierwszej wersji?
    Pozdrawiam serdecznie
    Anna
  • pytania dwa
    4.01.2013
    4.01.2013
    Szanowni Państwo,
    mam kłopoty ze składnią w dwóch konstrukcjach. Czy można powiedzieć, że coś jest przynależne czemuś czy tylko że coś jest przynależne do czegoś? Czy poprawne jest sformułowanie śnić coś, np. w zdaniu „Śnił swoją zmarłą córkę”?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Dominik
  • piasku ziarnko
    1.01.2013
    1.01.2013
    Czy poprawne jest piasku ziarnko w tym czterowierszu?
    Czy dla kilku tylko osób warto
    dyskutować, szukać argumentów
    i przekonać, aby piasku ziarnko
    nie pomylić z okruszkiem diamentu?

  • wybuch butli z gazem
    30.12.2012
    30.12.2012
    Wybuch butli z gazem czy wybuch gazu z butli – które sformułowanie jest poprawne?
    Dziękuję
  • we środku?
    29.12.2012
    29.12.2012
    Czy forma we środku jest poprawna i kiedy ewentualnie się ją stosuje?
  • Trzech było i trzej byli
    29.12.2012
    29.12.2012
    Szanowna Poradnio,
    czemu nie tylko „są trzej autorzy”, ale też „jest trzech autorów”?
    Z najlepszymi życzeniami
    Kacper
  • ani…, ani…
    28.12.2012
    28.12.2012
    „Nie pamięta ani jak wstał, czy już jadł i jak się ubrał” – to zdanie z zapowiedzianych na przyszły rok Xiąg Jakubowych Olgi Tokarczuk. Brakuje mi w nim przecinka, ale mam kłopot: czy powinien on stać przed czy po ani?
  • orbitować
    27.12.2012
    27.12.2012
    Czy wyrażenia w rodzaju planeta orbituje gwiazdę, satelita orbituje planetę są poprawne? Znacznie częściej spotyka się tego typu wyrażenia ze słowem wokół, np. planeta orbituje wokół gwiazdy itp.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Michał
  • w Austro-Węgrzech
    25.12.2012
    25.12.2012
    Jak brzmi nazwa Austro-Węgry w miejscowniku? Którego przyimka: na czy w powinniśmy tu użyć?
  • skarmiać
    23.12.2012
    23.12.2012
    Mam kłopot z czasownikiem skarmiać. Dotąd znałem znaczenie 'przeznaczać na paszę' (np. skarmiać ziemniaki końmi). Skarmiać pojawia się na str. 53 książki Doroty Masłowskiej Kochanie, zabiłam nasze koty. Autorka pisze: „Winne temu są małżeństwa skarmiające te aroganckie stworzenia resztkami sandwiczów” – tu jest to synonim karmić. Czy przytoczone przeze mnie znaczenie słowa jest aktualne? Czy było gwarowe, błędne, wyszło z obiegu? Czy słowo funkcjonuje w znaczeniu użytym przez pisarkę?
  • jeszcze o imiesłowowym równoważniku zdania
    13.12.2012
    13.12.2012
    Czy poprawne jest zdanie: „Wierząc, nie poddałem się nigdy”?
  • stosunkowo
    11.12.2012
    11.12.2012
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie łączliwość przysłówka stosunkowo z przymiotnikami i przysłówkami. Czy można go łączyć ze stopniem wyższym i najwyższym, np. stosunkowo najmniej, stosunkowo rzadziej, czy lepiej zestawiać ze stopniem równym (stosunkowo mało, stosunkowo rzadko)?
    Z wyrazami szacunku
    Paulina
  • żaden…, jaki…
    7.12.2012
    7.12.2012
    Czy słowo żaden może tworzyć parę (skorelowany wskaźnik zespolenia?) ze słowem jaki? Przykład: „Nie musiał sprostać żadnej próbie, jakie stawiano przed innymi kandydatami”.
  • dwudziesta pięćdziesiąt dwie
    5.12.2012
    5.12.2012
    Powinno się mówić dwudziesta pięćdziesiąt dwa czy dwudziesta pięćdziesiąt dwie?
  • zleksykalizowane użycia imiesłowu przysłówkowego
    3.12.2012
    3.12.2012
    Moje pytanie dotyczy imiesłowu podsumowując. Zastanawiam się, czy błędem jest użycie go w zdaniach typu: „Podsumowując, ten debiut był wyjątkowo udany”, „Podsumowując, X stworzył dzieło wyjątkowe”. Spotkałam się z zarzutem, że jest to niepoprawne, gdyż łamie zasadę jednego podmiotu. Według mnie podsumowując w tym wypadku ma inną funkcję – jak np. zwrot krótko mówiąc – zatracił pierwotne znaczenie. Jeśli mam rację i jest to poprawne, jakich znaków przestankowych mogę użyć po imiesłowie?
  • Ponieważ więc…
    3.12.2012
    3.12.2012
    Czy zdanie: „Ponieważ więc na wielkanocnym stole królować będzie szynka, niech nie zabraknie i chrzanu” można uznać za prawidłowe przy założeniu, że więc jest tutaj partykułą ekspresywną (WSPP), a nie spójnikiem?
  • Siedzieliśmy, czekali…
    2.12.2012
    2.12.2012
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Siedzieliśmy, czekali i nie upadali na duchu”, czy też wszystkie trzy czasowniki muszą mieć końcówkę -śmy?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Siła Większa
    1.12.2012
    1.12.2012
    Szanowni Państwo!
    Dwa zdania: „Wierzę, że Siła Większa mi pomoże” i „Wierzę, że Siła większa mi pomoże”. Jaką częścią mowy i zdania jest Siła Większa (określenie rozumiane jako całość) oraz Siła i większa z drugiego zdania (przydawka przymiotna?)? Co jest podmiotem w tych zdaniach: domyślne ja czy ta Siła?
    Z poważaniem
    Deckard
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego