składnia

Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.

  • składnia polska dla anglisty
    14.04.2013
    14.04.2013
    Szanowna Poradnio!
    Często sprawdzam teksty tłumaczone z jęz. angielskiego i najczęstszym błędem, z jakim się spotykam, jest składnia. Czy mogą Państwo polecić jakąś dobrą publikację na temat składni w jęz. polskim? Jakiś podręcznik? Poradnik? Chciałbym móc sprawdzać, potwierdzać i argumentować swoje wątpliwości w rzeczowy sposób.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Michał Głowacki
  • 130 000 kropli na sekundę
    13.04.2013
    13.04.2013
    Szanowni językoznawcy,
    w pewnym serwisie internetowym pojawił się artykuł pt. „Zjawisko kropli księcia Ruperta w 130 000 klatkach na sekundę”. Czytelnik w liście do redakcji napisał, że powinno być „Zjawisko kropli księcia Ruperta w 130 000 klatek na sekundę”. Ma rację czy użyta przez redaktora forma również jest poprawna?
    Pozdrawiam serdecznie, licząc na treściwą odpowiedź
    Anna
  • IEiAK
    13.04.2013
    13.04.2013
    Szanowni Państwo,
    ostatnio pokłóciliśmy się z kolegami-studentami o odmianę skrótu nazwy naszego Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej (IEiAK, który wymawiamy zwykle jako [jejak]). Idziemy na IEiAK (jak na Pawiak) czy może do IEiAK-u (jak do instytutu)? Robimy coś w IEiAK-u czy na IEiAK-u? Proszę o podpowiedź.
  • cztery zwroty
    9.04.2013
    9.04.2013
    Czy wyrażenia: do wewnątrz, od wewnątrz, do zewnątrz i od zewnątrz są poprawne?
  • Wielu nie jest…
    8.04.2013
    8.04.2013
    Czy poprawne jest wyrażenie: „Wielu użytkowników korzystających z oprogramowania nie jest programistami”?
  • Co tu pisze?
    6.04.2013
    6.04.2013
    Dobry wieczór,
    chciałabym upewnić się, jak jest poprawnie: „Tu jest napisane” czy „Tu pisze”.
    Z poważaniem
    B. Rewers
  • Są wiatr, cisza
    6.04.2013
    6.04.2013
    Jest milczenie. I cisza. Słowa niepotrzebne,
    gdy w twych włosach zanurzę dłonie tak jak w wodzie.
    W sowich oczach jak w chmurach cały się rozepnę.
    Są wiatr, cisza… Muzyką są chwile przy tobie.

    Czy ostatni wers jest poprawny?
  • mniej niż trzy
    5.04.2013
    5.04.2013
    Uszanowanie. Spotyka się zapis: „…czynnych jest mniej niż trzy tory…”. Moim skromnym [zdaniem] jest to forma niepoprawna, choć pewności nie mam, stąd moje pytanie. „Czynne są mniej niż trzy tory” – tak, jak dla mnie, brzmi lepiej.
  • zdanie z odległą negacją
    3.04.2013
    3.04.2013
    Szanowni Językoznawcy!
    Jak powinno poprawnie brzmieć poniższe zdanie?
    1) Nie przyszłoby mi do głowy kwestionować ten fakt.
    2) Nie przyszłoby mi do głowy kwestionować tego faktu.

    Spotkałam się z opinią, że przeczenie jest już na tyle odległe, iż prawidłowa jest tylko wersja nr 1.
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
    Anna
  • zeszyt
    3.04.2013
    3.04.2013
    Droga Poradnio!
    Niedawno kolega zapytał mnie, czy mógłbym pożyczyć mu zeszyt z polskiego. Jestem pewien, że podręcznik, z którego korzystam podczas lekcji języka polskiego, jest podręcznikiem do polskiego. Czy w związku z tym zeszyt, w którym notuję podczas tych zajęć, nie jest zeszytem do polskiego?
    Dziękuję za poświęconą chwilkę
    – Igor Kamiński
  • Tomasz jest pijanym
    1.04.2013
    1.04.2013
    Dzień dobry,
    nurtuje mnie pewna wątpliwość – weźmy pod uwagę takie przykładowe zdania:
    1. Wszedłem do pokoju i zobaczyłem, że Tomasz jest pijany.
    2. Wszedłem do pokoju i zobaczyłem, że Tomasz jest pijanym.

    Czy zdanie 2 jest poprawne (zalecane) z punktu widzenia współczesnej polszczyzny? Czy jest to raczej forma archaiczna, będąca wyrazem określonej stylizacji?
    Bardzo dziękuję i pozdrawiam,
    Kazimierz
  • niebo i zawilce
    31.03.2013
    31.03.2013
    Czy w poniższej zwrotce jest błąd gramatyczny?
    Już zawilcom na polanie
    niebo wiosną zbłękitniało;
    nową szansą roześmiane,
    patrzą biało.

    Skoro podmiotem jest niebo, czy nie powinno być:
    Już zawilcom na polanie
    niebo wiosną zbłękitniało;
    nową szansą roześmiane,
    patrzy biało.
  • Wnioskujemy…, uzasadniając…
    27.03.2013
    27.03.2013
    Dzień dobry.
    Chciałabym zapytać, czy można uznać za poprawne następujące zdanie: „Wnioskujemy o zlikwidowanie komina znajdującego się na dobudowanej części budynku, uzasadniając, że jego lokalizacja powoduje zanieczyszczenie posesji”. Zdanie jest dość skomplikowane, dlatego nie znajduję podpowiedzi w słownikach. Będę ogromnie wdzięczna za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
    Ewelina Trzaskowska
  • wycieczka w góry
    23.03.2013
    23.03.2013
    Czy poprawnie są napisane zdania: „Ten dzień zapowiadał się na pochmurny i deszczowy. Od samego rana bardzo mocno wiało, jednak i tak odważyłam się iść na wycieczkę w góry”.
  • imiesłowowy równoważnik zdania
    23.03.2013
    23.03.2013
    Czy poprawne są zdania typu: „Idąc do szkoły, przypomniało mi się…” albo „Idąc do szkoły, wydawało mi się…”. Czy takie konstrukcje (przypomniało mi się, wydawało mi się itp.) mają swoją nazwę? Mam z nimi kłopot z gramatycznego punktu widzenia, ponieważ czasownik jest formalnie w trzeciej osobie, ale wiemy, że przypomniało mi się znaczy tyle co 'przypomniałem sobie', więc w zasadzie wykonawcą czynności jestem ja.
  • w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej
    21.03.2013
    21.03.2013
    Dzień dobry,
    mam wątpliwość językową. Nie wiem, które sformułowanie jest poprawne: „Studiuję w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej” czy „Studiuję na Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej”? Wiadomo wszak, że studiuje się na uniwersytecie i na wyższej uczelni, a licealiści uczą się w szkole, a nie na szkole. Jednak PWSZ-ety to przecież uczelnie wyższe.
    Proszę o pomoc w rozwiązaniu dylematu. Z góry dziękuję,
    Mateusz.
  • problem lat
    18.03.2013
    18.03.2013
    Proszę o pomoc w ustaleniu odpowiedniej formy rzeczownika lata w wyrażeniach typu: grupa wiekowa 45–54 lata. Czy w domyśle dodajemy od… do… – wtedy mielibyśmy: 45–54 lat (od 45 do 54 lat), czy jednak liczebniki pozostają w mianowniku i forma: 45–54 lata jest właściwa. A co w sytuacji, gdy mamy np. grupę badanych w wieku 35–44 lat/lata? Mam często do czynienia z tekstami prezentującymi wyniki różnego rodzaju badań i widzę, że problem lat dotyka nie tylko mnie.
    Gabriela Niemiec
  • miliony ludności
    15.03.2013
    15.03.2013
    Czy wyrażenia 10 tys. ludności, 2 mln ludności są poprawne?
  • Nie uszło jego uwadze…
    12.03.2013
    12.03.2013
    Szanowna Poradnio!
    Wiem, że ten temat był już poruszany, ale nie do końca mam jasność. Można powiedzieć ujść czyjejś uwadze albo ujść czyjejś uwagi, ale w przeczeniu tylko dopełniacz jest poprawny, prawda: „Nie uszło jego uwagi, że…”?
    Z poważaniem
    AP, Lublin
  • grupy liczebnikowe w narzędniku
    9.03.2013
    9.03.2013
    Czy formy: z czterystoma dwudziestoma, z czterystu dwudziestu, z czterystu dwudziestoma i czterystoma dwudziestu są jednakowo poprawne? Czy odpowiedź będzie taka sama dla analogicznych liczebników?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego