Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.
etymologia
-
ululać19.06.201119.06.2011Dzień dobry,
poznałem ostatnio łacińskie słowo ululare, które znaczy 'wyć/krzyczeć' (od niego angielskie ululate). Czy polskie ululać (w znaczeniu usypiania kogoś) jest spokrewnione z tymi słowami? Jeśli tak – skąd zmiana znaczenia o 180 stopni?
pozdrawiam,
Jarek Hirny -
franca15.06.201115.06.2011Witam serdecznie,
proszę o przybliżenie etymologii potocznego słowa franca. Zastanawia mnie, czy słowo to rzeczywiście pochodzi z czasów, gdy armia napoleońska wędrując na wschód, rozprzestrzeniła kiłę na terenach Polski? Czy to z powodu skojarzenia z narodem francuskim przyjęło się takie określenie tej choroby? Czy też pierwotnie oznaczało ono naprzykrzającą się osobę?
Pozdrawiam,
Agata Radzikowska -
kserokopia14.06.201114.06.2011Szanowni Państwo!
Czy poprawne jest użycie słowa kserokopia? Dosłownie jest to kopia zrobiona za pomocą fotokopiarki firmy Xerox. Jest to więc reklama tej firmy. Jednak słowo weszło już do powszechnego użycia i – gdy używam słowa fotokopia – adresat prosi o wyjaśnienie, o jaką kopię chodzi.
Pozdrawiam serdecznie
Barbara Wilimowska
-
rozgardiasz13.06.201113.06.2011Witam serdecznie,
poszukuję informacji o pochodzeniu słowa rozgardiasz – z jakiego języka i od jakiego słowa dokładnie ono pochodzi.
Będę wdzięczna za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Sylwia Rudnik -
położyć się i lec6.06.20116.06.2011Szanowni Państwo,
w zadaniu szkolnym (3 klasa szk. podst.) dzieci miały zakwalifikować m.in. słowo położyć do kategorii ż wymiennego lub niewymiennego. Moim zdaniem wymienia się na g w słowach typu legnie (od lec), ale może się mylę albo pokrewieństwo etymologiczne jest zbyt dalekie? Proszę o opinię. -
gościec i reumatyzm29.05.201129.05.2011Szanowni!
Co etymologicznie znaczy słowo gościec, a co reumatyzm? Czy słów tych można używać wymiennie?
Artur
-
pomarańczowy29.05.201129.05.2011Intryguje mnie wyraz pomarańczowy. Pochodzi od pomarańczy? Jeśli tak, to dlaczego nie od czegoś bardziej rodzimego? Czy np. za Mieszka I pomarańcze były u nas już tak popularne, czy przeciwnie – ten kolor nie miał jeszcze nazwy?
-
antymon22.05.201122.05.2011Szanowni Państwo,
zastanawiałem się ostatnio nad nazwami pierwiastków chemicznych. Ich nazwy w większości mogę sobie jakoś wyjaśnić. Prócz jednego: antymonu. W większości języków nazwa pierwiastka 51 brzmi podobnie, ale już po łacinie to stibium, a po rosyjsku surma. Co oznacza nazwa antymon i czy ma coś wspólnego znaczeniowo z surmą i stibium?
Pozostaję z poważaniem
K. Pawłowski -
Wartałoby coś zrobić20.05.201120.05.2011Niektórzy mawiają: wartałoby (coś zrobić). Czy to jest zniekształcone w wymowie sformułowanie warto by, czy też istnieje/istniał w języku polskim czasownik wartać? Skądinąd do jakiej kategorii gramatycznej należy wyrażenie warto by?
-
relacja10.05.201110.05.2011Szanowni Państwo!
Interesuje mnie etymologia wyrazu relacje. Wyraz relacje przetłumaczyłam jako stosunki w znaczeniu: 'odniesienie, stosunek jednego podmiotu do drugiego'. Kojarzy mi się również ze stosowaniem miary, z używaniem (np. zastosowanie jakiegoś sprzętu), ze stosownością (w jakiejś sytuacji), no i oczywiście jako stosunek np. pracy. Wyraz ten ma wyjątkowo duże zastosowanie ( :-) ).
Jaka jest etymologia tego wyrazu ?
Z poważaniem
Bożena Lech -
o związku latania z muchą4.05.20114.05.2011Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich? -
dom publiczny2.05.20112.05.2011Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia? -
pięć deka22.04.201122.04.2011Dobry wieczór!
Czy forma 5 deko (np. sera) jest dopuszczalna, czy koniecznie należy mówić (tym bardziej pisać) 5 deka sera?
Pozdrawiam
Marek -
Hindus22.04.201122.04.2011Witam!
Piszę pracę magisterską i poszukuję etymologii słowa Hindus. Wszystkie informacje na ten temat, które do tej pory zebrałam, są zdawkowe i nie zaspokajają mojej ciekawości w tym temacie. Proszę o pomoc. -
utracjusz12.04.201112.04.2011Dzień dobry,
jaka jest etymologia słowa utracjusz? Czy ma ono związek ze słowami tracić/utrata?
Pozdrawiam
Jarek Hirny -
obuwie, onuca i zzuwać20.03.201120.03.2011Jakie znaczenie można przypisać morfemowi -u-, będącemu rdzeniem takich wyrazów, jak obuwie, onuca i zzuwać?
-
chwalipięta18.03.201118.03.2011Witam!
Prosiłabym o wyjaśnienie etymologii słowa chwalipięta.
Pozdrawiam serdecznie -
Dlaczego nie wziąść?6.03.20116.03.2011Dzień dobry.
Sam używam poprawnej formy słowa wziąć i razi mnie, gdy ktoś wypowiada wziąść. Jednak starając się być obiektywnym, nie potrafię znaleźć powodu, dla którego ta druga forma uznawana jest za niepoprawną. Wydaje się bardzo powszechnie stosowana, końcówka -ść występuje także w innych czasownikach, a do tego wziąść można spotkać u takich uznanych pisarzy jak Mickiewicz, Krasiński czy Asnyk. Czemu zatem językoznawcy odmawiają uznania tego słowa jako normy użytkowej? -
niejasne słowa kolędy i Ewangelii27.02.201127.02.2011Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w jednej z kolęd są słowa „Oddajmy za złoto wiarę”. Na lekcjach religii uczą, że jeśli już coś za coś oddawać, to najlepiej życie za wiarę, a przehandlowanie wiary, do tego jeszcze za dobra materialne, to coś nie do pomyślenia.
Podobną konsternację wywołują słowa Ewangelii: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie”. Zawsze była mowa raczej o ubóstwie materialnym, a bogactwie duchowym. -
piorun i Perun22.01.201122.01.2011Witam.
Jaka jest etymologia pospolitego wyrazu piorun? Czy możliwe jest jego pochodzenie, jak to twierdził Bruckner, od imienia słowiańskiego boga Peruna?