etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • Bambaryłka
    14.05.2012
    14.05.2012
    Szanowna Redakcjo.
    Jaka jest etymologia wyrazu bambaryłka, skoro znajomy pieszczotliwie zwraca się tak do swojego psiaka, który ani nie jest niemądry, ani pulchny, z czego to wynika?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Paweł M. a.k.a. Personidas
  • chińczyk
    14.05.2012
    14.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Nurtuje mnie pochodzenie nazwy popularnej gry planszowej chińczyk. Dlaczego tę wywodzącą się z Indii grę nazywamy „na cześć” Kraju Środka? W żadnym z dostępnych mi źródeł nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie, może Państwo są w stanie pomóc?
    Z poważaniem,
    B.A.Lato
  • pijacki bas
    6.05.2012
    6.05.2012
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w slangu pijackim na litr wódki mówi się bas?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • fory
    5.05.2012
    5.05.2012
    Dzień dobry.
    pytanie, jakie chciałam zadać dotyczy słowa fory. Zastanawiałam się nad etymologią tego wyrazu i związku dać komuś fory. Czy jest to frazeologizm nowy, czy też ma jakieś zakorzenienie w dawnej szlacheckiej kulturze?
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • Skąd się wzięły ciuchy?
    20.04.2012
    20.04.2012
    Jaka jest etymologia słowa ciuch? Czy to prawda (jak chce Wikipedia), że to jidyszyzm?
  • zaczym
    18.04.2012
    18.04.2012
    Dzień dobry.
    Mam problem ze znaczeniem słowa zaczym, które w słowniku języka polskiego nie występuje, ale znaleźć je można w literaturze i dokumentach (np. w Quidam Cypriana Kamila Norwida czy w Traktacie wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą z 1768 r.). Czy w tym wypadku jest to wyłącznie regionalne znaczenie? Czy jest to poprawne użycie tego słowa?
    Z poważaniem
    Marek Bor
  • szwajcar
    15.04.2012
    15.04.2012
    Szanowni Państwo,
    skąd w polszczyźnie wzięła się nazwa szwajcar (portier, odźwierny) i jakie ma ona powiązania z mieszkańcem Szwajcarii?
    Łączę pozdrowienia
  • Kuliczki
    6.04.2012
    6.04.2012
    Jaka jest geneza wyrażenia u diabła na kuliczkach, oznaczającego mniej więcej tyle co 'na wygwizdowie'? Czym są owe kuliczki?
  • Dłużej klasztora…
    6.04.2012
    6.04.2012
    „Dłużej klasztora niż przeora” – każdy wie, co to powiedzenie znaczy i kiedy się je stosuje. Ale skąd taka składnia – czy coś zostało tam opuszczone, czy to jakieś archaiczne wyrażenie dłużej czegoś? Proszę o objaśnienie.
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • księgi i książka
    1.04.2012
    1.04.2012
    Dzień dobry,
    czy księgi (komora żołądka) mają coś wspólnego z księgami (dużymi książkami)? Uniwersalny słownik języka polskiego podaje w dopełniaczu liczby mnogiej księg, natomiast Ortograficzny słownik języka polskiego pod red. T. Karpowicza ksiąg. Która wersja jest poprawna?
    Pozdrawiam.
  • Bieruń i Lędziny
    24.03.2012
    24.03.2012
    Jaka jest etymologia nazwy miejscowej Bieruń Stary oraz Bieruń Nowy? Zastanawiam sie też, jaka jest różnica miedzy członami Nowy a Stary, jak pojawiło się takie rozróżnienie w jednej miejscowości? Jakie jest źródło utworzenia nazwy miejscowej Lędziny?
  • banda i bandyta
    6.03.2012
    6.03.2012
    Skąd się wzięły słowa banda i bandyta? Czy wszystkie znaczenia słowa banda mają ten sam rodowód?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • wyzuć z obieży
    19.02.2012
    19.02.2012
    Zaintrygował mnie ostatnio tekst popularnej pieśni religijnej: „Kto się w opiekę odda Panu swemu”, a konkretnie fragment: „Ciebie on z łowczych obieży wyzuje”. Pojmuję sens ogólny, niestety nie jestem w stanie przełożyć sobie tego na język współczesny.
    Z poważaniem
    Katarzyna
  • o mękach i włóczęgach
    19.02.2012
    19.02.2012
    Jak uzasadnić fakt, że dopełniacz liczby mnogiej od słowa włóczęga brzmi włóczęg (bez alternacji), a od podobnych męka, ręka i gęba – mąk, rąk i gąb (z alternacją)?
  • słowa bardzo dwuznaczne
    17.02.2012
    17.02.2012
    Witam!
    Będąc za granicą na spacerze podczas wietrznej pogody, wyrwało mi się popularne określenie panujących w tamtej chwili warunków atmosferycznych zawierające czasownik piździć. Tłumacząc nieznającemu języka polskiego towarzyszowi genezę tej frazy, uwagę mą zwrócił ten czasownik i jego znaczenie, dość odległe od rzeczownika, od którego – jak przypuszczam – pochodzi. Jaka jest etymologia słowa piździć i czy wiadomo, dlaczego ma takie, a nie inne znaczenie?
    Pozdrawiam
    Gerwazy
  • naczynie
    16.02.2012
    16.02.2012
    Zauważyłem, że moja babcia, która pochodzi z okolic Stalowej Woli, używa słowa naczynie w znaczeniu zbiorowym. Chcąc na przykład oznajmić konieczność umycia kilku garnków i talerzy, zawsze powie „Muszę umyć naczynie”, nigdy zaś: „Muszę umyć naczynia”. Zastanawia mnie, skąd się to bierze – czy jest to jakaś swoistość dialektyczna?
  • krzesło
    7.02.2012
    7.02.2012
    Interesuje mnie źródłosłów wyrazu krzesło. Przypomina mi on takie słowa, jak masło czy wiosło, które pochodzą od czasówników mazać oraz wieźć. Czy dla krzesła można znaleźć analogiczną podstawę czasownikową?
  • mędrały i mendy
    6.02.2012
    6.02.2012
    Szanowni Eksperci,
    Słownik gwar polskich pod redakcją Jana Karłowicza wymienia słowo męderały jako synonim jąder. Jaka jest jego etymologia?
    Z poważaniem,
    Piotr
  • rodzina i ród
    29.01.2012
    29.01.2012
    Dzień Dobry Poradnio!
    Bardzo proszę o objaśnienie etymologii słowa rodzina (a więc i ród).Czy ma to coś wspólnego z angielskim root korzeń?
  • mimry z mamarami
    25.01.2012
    25.01.2012
    Szanowni Państwo,
    Skąd się wzięło i co oznacza wyrażenie mimry z mamarami?
    Z pozdrowieniami,
    Justyna Radoń
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego