To zestaw pytań, które nie poruszają problemów ściśle językowych, np. dlaczego niektóre słowa są w słownikach, a innych nie ma, kiedy nowe słowo pojawia się w słowniku, albo jakie słowo ma najwięcej polskich liter, a które jest najdłuższe.
inne
-
wsiąście? obejdziona?25.06.200225.06.2002Witam,
Bardzo dziękuję za poprzednie odpowiedzi. Kolejne pytanie, w zasadzie dwa: po pierwsze, jak utworzyć rzeczownik od czasownika wsiąść? Wsiąście?
Natomiast w drugim pytaniu chciałbym zapytać o wyjątki od strony biernej, o braki niektórych form, jak to ma miejsce w przypadku obchodzenia: „Jaś obszedł górę, góra została… przez Jasia”. Czy w j. polskim istnieje dużo takich wyjątków? Jak je zastępować? -
pewnie19.06.200219.06.2002Czy pewnie w zdaniu: „Musiała pewnie dopiero teraz wstać z łóżka” to jest partykuła?
-
rozbieżności między słownikami17.06.200217.06.2002Szanowni Państwo,
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
Pozdrawiamy.
Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego
-
św. Franciszek11.06.200211.06.2002Czyim patronem jest święty Franciszek?
-
strony poprawnościowe w Internecie
5.06.20025.06.2002Dzień dobry!
Czy znają może Państwo stronę w Internecie (no właśnie, a ten wyraz z wielkiej?) poświęconą kryteriom poprawności językowej, czy kryteria to to samo, co zasady ortograficzne?
Dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie!
Agnieszka K.
-
geo+logia15.05.200215.05.2002Czy słowo geologia jest wyrazem złożonym?
-
z grubsza po polsku15.05.200215.05.2002„Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
1. po angielsku, z angielska
Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję. -
publikacje nt. eufemizmów17.04.200217.04.2002Proszę o poradę dotyczącą publikacji na temat eufemizmów we współczesnej polskiej propagandzie politycznej.
-
Gdzie mówią najczystszą polszczyzną?9.04.20029.04.2002Chciałbym zadać kolejne pytanie: w którym regionie Polski ludzie mówią najbardziej poprawnie po polsku? Chodzi mi o unikanie naleciałości, gwary, itp. Czy da się tak w ogóle skategoryzować region? Mam swoje typy, ale być może jestem w błędzie.
Dziękuję i pozdrawiam. -
kultura osobista9.04.20029.04.2002Poproszę o definicję pojecia „kultura osobista”. Niestety nie mogę takiej definicji znaleźć w Internecie.
K.S. -
styl publicystyczny3.04.20023.04.2002Jakie są charakterystyczne cechy stylu publicystycznego?
-
Errare humanum est3.04.20023.04.2002Witam. Co Państwo sądzą o poprawności takiej konstrukcji: „Rezygnować jest rzeczą ludzką. Przezwyciężać rezygnację jest umiejętnością mistrzów"? Czy prawidłowo wykorzystano konstrukcję znaną z powiedzenia: „Błądzić jest rzeczą ludzką"?
Pozdrawiam. -
Byłem na Papieżu…8.03.20028.03.2002Szanowni i Ukochani Profesorowie!
Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.
Marek Przepiórka -
program do odmiany imion1.03.20021.03.2002Chciałbym napisać program do odmiany imion przez przypadki. Gdzie mógłbym znaleźć algorytm do tego celu?
Pozdrawiam
Andrzej -
najlepszy słownik ortograficzny22.02.200222.02.2002Chciałabym uaktualnić swoją biblioteczkę o nowy słownik ortograficzny. Jaki i czyjego autorstwa najlepiej wybrać?
-
jeszcze raz o transkrypcji z rosyjskiego15.02.200215.02.2002Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jerzy Buczek
-
jednoliterowe słowa na końcu wiersza15.02.200215.02.2002Czy jednoliterowy przyimek należy przenosić z końca jednego wiersza do następnego?
-
transkrypcja alfabetu rosyjskiego14.02.200214.02.2002W „Nowym słowniku ortograficznym PWN”, w punkcie dotyczącym transkrypcji i transliteracji alfabetu rosyjskiego, można przeczytać, że rosyjską literę e w słowie [Czewiengur] powinniśmy oddać przez polskie e po [cz] oraz przez ie po [w]. To tytuł ksiażki Andrieja Platonowa, a jej polskie tłumaczenie ukazało sie w wydaniu białostockiego Luku. I tu zaczyna się problem, bo w polskim wydaniu jest to Czewengur, a nie Czewiengur. Której formy powinniśmy więc użyć, pisząc o tej książce?
Serdecznie pozdrawiam,
Jerzy Buczek -
dawne nazwy pokrewieństwa i powinowactwa5.02.20025.02.2002Co znaczy słowo świekra? Jakie są jeszcze inne określenia pokrewieństwa i powinowactwa używane w dawnej polszczyźnie?
Pozdrawiam,
U. Radło -
Co to jest wyraz?15.01.200215.01.2002Czy 14 dni to dwa wyrazy?
