To zestaw pytań, które nie poruszają problemów ściśle językowych, np. dlaczego niektóre słowa są w słownikach, a innych nie ma, kiedy nowe słowo pojawia się w słowniku, albo jakie słowo ma najwięcej polskich liter, a które jest najdłuższe.
inne
-
wymowa polska w Internecie5.12.20025.12.2002Szanowni Państwo,
Czy znają Państwo encyklopedyczny serwis w Internecie, który zawierałby nagraną wymowę albo przynajmniej transkrypcję obcych nazw własnych, szczególnie imion i nazwisk, niekoniecznie po polsku? Państwa encyklopedia niestety nie zawiera takich wskazówek, np. szukałem wymowy nazwisk J. Derridy, S. Kierkegaarda, C. Levi-Straussa i innych. Byłbym wdzięczny za pomoc.
Z poważaniem
Piotr Wasik -
stopnie pokrewieństwa14.11.200214.11.2002Czy istnieje określenie dotyczące córki siostry żony? Dla siostry mojej mamy jestem siostrzenicą, a dla jej męża – kim?
Mirosława Hajzyk -
wedrę (się)
31.10.200231.10.2002Graliśmy sobie w scrabble i ktoś ułożył wyraz wedrę. Sprawdzaliśmy w Słowniku języka polskiego PWN, ale nie ma takiego wyrazu jest tylko wedrę się. Więc powstał problem, w którym mam nadzieję pomoże nam pan doktor.
-
akapit31.10.200231.10.2002Kiedy używamy akapitów?
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję. -
trzeba i należy1.10.20021.10.2002TRZEBA, NALEŻY – jakie to części mowy?
-
podpis pod pytaniem23.09.200223.09.2002Szanowni Panowie Eksperci,
Pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować za niezwykle cenne porady. Przy okazji jednak zapytam, dlaczego wśród mnóstwa anonimowych pytań udostępnionych publicznie na stronie WWW jedno – moje właśnie – jest podpisane imieniem i nazwiskiem?
Pozdrawiam
Olga Klecel -
wzory listów28.08.200228.08.2002Proszę mi podać adres internetowy lub tytuł poradni na temat zasad pisania listów (m.in. w instytucjach rządowych).
Pozdrawiam. -
Czym są samogłoski?29.07.200229.07.2002Czy samogłoski w zdaniu sa wyrazami lub słowami?
-
wsiąście? obejdziona?25.06.200225.06.2002Witam,
Bardzo dziękuję za poprzednie odpowiedzi. Kolejne pytanie, w zasadzie dwa: po pierwsze, jak utworzyć rzeczownik od czasownika wsiąść? Wsiąście?
Natomiast w drugim pytaniu chciałbym zapytać o wyjątki od strony biernej, o braki niektórych form, jak to ma miejsce w przypadku obchodzenia: „Jaś obszedł górę, góra została… przez Jasia”. Czy w j. polskim istnieje dużo takich wyjątków? Jak je zastępować? -
pewnie19.06.200219.06.2002Czy pewnie w zdaniu: „Musiała pewnie dopiero teraz wstać z łóżka” to jest partykuła?
-
rozbieżności między słownikami17.06.200217.06.2002Szanowni Państwo,
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy istnieje hierarchia norm podawanych przez różne słowniki. Jako przykład niech posłuży wyraz satysfakcja.
Słownik języka polskiego pod red. Mieczysława Szymczaka (Warszawa 1999, t. 3, s. 171) podaje, że wyraz ten nie ma liczby mnogiej (blm). Nowy słownik ortograficzny oprac. przez Edwarda Polańskiego (Warszawa 2002, s. 698) nie odnotowuje liczby mnogiej. Z kolei Inny słownik języka polskiego pod red. Mirosława Bańko (Warszawa 2000, t. 2, s. 551) podaje wprost: lm: M -cje, D -cji. Wątpliwości nie rozwiewa Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (Warszawa 2002, s. 900), który pod hasłem satysfakcja zamieszcza skrót zwykle blm. Nadmienimy tylko, że wszystkie słownik zostały wydane przez PWN. Któremu więc słownikowi należy zaufać? I czy satysfakcja ma liczbę mnogą? Usatysfakcjonuje nas tylko pełna i jednoznaczna odpowiedź.
Pozdrawiamy.
Redakcja historii Gdańskiego Wydawnictwa Oświatowego -
św. Franciszek11.06.200211.06.2002Czyim patronem jest święty Franciszek?
-
strony poprawnościowe w Internecie
5.06.20025.06.2002Dzień dobry!
Czy znają może Państwo stronę w Internecie (no właśnie, a ten wyraz z wielkiej?) poświęconą kryteriom poprawności językowej, czy kryteria to to samo, co zasady ortograficzne?
Dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie!
Agnieszka K.
-
geo+logia15.05.200215.05.2002Czy słowo geologia jest wyrazem złożonym?
-
z grubsza po polsku15.05.200215.05.2002„Nowy słownik ortograficzny PWN” podaje regułę dotyczącą pisowni wyrażeń przyimkowych. M.in. jest tam napisane tak: „wyrażenia przyimkowe to połączenia przyimków z rzeczownikami lub przysłówkami, liczebnikami i zaimkami”. Przyjąłem, że to, co występuje po przyimku, jest którąś z wymienionych części mowy (przynajmniej w sensie historycznym), i… mam spore trudności, kiedy próbuję domyślić się, jakimi częściami mowy są (w oderwaniu od przyimka):
1. po angielsku, z angielska
Angielski mógłby być rzeczownikiem lub przymiotnikiem, ale w żadnym z przypadków nie występują formy angielsku, angielska. Nie wiem też na pewno, czy po słowie po występuje celownik (pytanie brzmiałoby: po JAKIEMU mówisz?, więc chyba jednak celownik).
2. z wysoka, z wyższa, bez mała, z grubsza, z wolna, po prostu, po staremu
Jeśli wysoko czy wolno to przysłówki, to skąd forma dopełniacza? Czy zatem są to przysłówki, czy coś innego? Jaka będzie forma podstawowa? Wysoko? Grubszo? Myślę, że nie grubszo, ale jeśli nie grubszo, to co? Gdyby to był przymiotnik gruby i jego stopień wyższy grubszy, to mielibyśmy z grubszego.
Proszę o wytłumaczenie tych zawiłości.
Serdecznie pozdrawiam i dziękuję. -
publikacje nt. eufemizmów17.04.200217.04.2002Proszę o poradę dotyczącą publikacji na temat eufemizmów we współczesnej polskiej propagandzie politycznej.
-
Gdzie mówią najczystszą polszczyzną?9.04.20029.04.2002Chciałbym zadać kolejne pytanie: w którym regionie Polski ludzie mówią najbardziej poprawnie po polsku? Chodzi mi o unikanie naleciałości, gwary, itp. Czy da się tak w ogóle skategoryzować region? Mam swoje typy, ale być może jestem w błędzie.
Dziękuję i pozdrawiam. -
kultura osobista9.04.20029.04.2002Poproszę o definicję pojecia „kultura osobista”. Niestety nie mogę takiej definicji znaleźć w Internecie.
K.S. -
styl publicystyczny3.04.20023.04.2002Jakie są charakterystyczne cechy stylu publicystycznego?
