inne

To zestaw pytań, które nie poruszają problemów ściśle językowych, np. dlaczego niektóre słowa są w słownikach, a innych nie ma, kiedy nowe słowo pojawia się w słowniku, albo jakie słowo ma najwięcej polskich liter, a które jest najdłuższe.

  • słownictwo specjalistyczne czy ogólne?
    29.05.2003
    29.05.2003
    Witam!
    Moje pytanie: jakie terminy z zakresu informatyki i terminologii komputerowej weszły do różnych innych dziedzin, a nie wyczuwamy już, że przeniosły się one właśnie z języka informatyki. Na pewno świetnym przykładem jest wyraz kompatybilny (powoli w dzisiejszych czasach wszystko robi się kompatybilne, a nie zgodne), ale podejrzewam, że tych wyrazów jest dużo wiecej.
    Pozdrawiam
  • czarny franek
    9.05.2003
    9.05.2003
    Jak nazwać poprawnie przedmiot, za pomocą którego przepycha się klozety: zassawka, przepychacz, a może czarny franek?
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • hybrydy
    17.04.2003
    17.04.2003
    Chciałbym zapytać jak nazywają się w słowotwórstwie takie wyrazy pochodzące z dwóch języków, np. cooltura 'kultura' albo składające się z liczby i liter np. 3maj się 'trzymaj się'.
    Pozdrawiam i życzę wesołych Świąt.
  • wyrazy na -icz
    3.04.2003
    3.04.2003
    Czy mogą Państwo podać mi 30 wyrazów rodzaju męskiego, liczby pojedyńczej, zakończonych na -icz?
  • formy oboczne
    14.03.2003
    14.03.2003
    Serdecznie witam. Moje pytanie jest następujące: co to jest odmiana oboczna i czy istnieją jakieś określone warunki tego rodzaju odmiany?
  • słowa jednoliterowe na końcu wiersza
    16.02.2003
    16.02.2003
    Jednoliterowe spójniki i przyimki jak: i, w, u, a, z, o oraz do, przy, nad, pod itd. czy mogą pozostawać na końcu wiersza w tekście, czy należy je przynieść do nowego wiersza?
  • odwrócony cyrkumfleks
    16.01.2003
    16.01.2003
    Jak nazywać akcent, który wygląda jak odwrócony cyrkumfleks? Litery z takim akcentem można spotkać np. w języku czeskim.
    Z góry dziękuję za pomoc.
    - Robert
  • Kto mówi najczystszą polszczyzną?
    9.01.2003
    9.01.2003
    Mieszkańcy którego regionu Polski posługują się językiem najbardziej zbliżonym do języka ogólnego albo tzw. literackiego?
  • polszczyzna piosenek hip-hopowych
    6.01.2003
    6.01.2003
    Dzień dobry.
    Moje pytanie nie będzie dotyczyć problemu językowego. Chciałbym się dowiedzieć, co językoznawcy sądzą o hip-hopie, a ściślej – o jego języku? Moim zdaniem przerażające jest to, co hip-hop robi z językiem polskim. Co Pan na ten temat myśli?
    Pozdrawiam.
  • Ile słów zna przeciętny Polak?
    3.01.2003
    3.01.2003
    Jakim zasobem słów dysponuje przeciętny Polak? Ile (mniej więcej) zna ich uczony?
  • wymowa polska w Internecie
    5.12.2002
    5.12.2002
    Szanowni Państwo,
    Czy znają Państwo encyklopedyczny serwis w Internecie, który zawierałby nagraną wymowę albo przynajmniej transkrypcję obcych nazw własnych, szczególnie imion i nazwisk, niekoniecznie po polsku? Państwa encyklopedia niestety nie zawiera takich wskazówek, np. szukałem wymowy nazwisk J. Derridy, S. Kierkegaarda, C. Levi-Straussa i innych. Byłbym wdzięczny za pomoc.
    Z poważaniem
    Piotr Wasik
  • stopnie pokrewieństwa
    14.11.2002
    14.11.2002
    Czy istnieje określenie dotyczące córki siostry żony? Dla siostry mojej mamy jestem siostrzenicą, a dla jej męża – kim?
    Mirosława Hajzyk

  • wedrę (się)

    31.10.2002
    31.10.2002

    Graliśmy sobie w scrabble i ktoś ułożył wyraz wedrę. Sprawdzaliśmy w Słowniku języka polskiego PWN, ale nie ma takiego wyrazu jest tylko wedrę się. Więc powstał problem, w którym mam nadzieję pomoże nam pan doktor.

  • akapit
    31.10.2002
    31.10.2002
    Kiedy używamy akapitów?
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • trzeba i należy
    1.10.2002
    1.10.2002
    TRZEBA, NALEŻY – jakie to części mowy?
  • podpis pod pytaniem
    23.09.2002
    23.09.2002
    Szanowni Panowie Eksperci,
    Pragnę jeszcze raz serdecznie podziękować za niezwykle cenne porady. Przy okazji jednak zapytam, dlaczego wśród mnóstwa anonimowych pytań udostępnionych publicznie na stronie WWW jedno – moje właśnie – jest podpisane imieniem i nazwiskiem?
    Pozdrawiam
    Olga Klecel
  • wzory listów
    28.08.2002
    28.08.2002
    Proszę mi podać adres internetowy lub tytuł poradni na temat zasad pisania listów (m.in. w instytucjach rządowych).
    Pozdrawiam.
  • Czym są samogłoski?
    29.07.2002
    29.07.2002
    Czy samogłoski w zdaniu sa wyrazami lub słowami?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego