inne

To zestaw pytań, które nie poruszają problemów ściśle językowych, np. dlaczego niektóre słowa są w słownikach, a innych nie ma, kiedy nowe słowo pojawia się w słowniku, albo jakie słowo ma najwięcej polskich liter, a które jest najdłuższe.

  • Zasady grzeczności językowej

    20.03.2023
    20.03.2023

    Szanowni Państwo,

    czy konstrukcje w rodzaju "Czcigodny książę pozwoli, że się z nim rozstanę?" ("Hamlet" w przekładzie Stanisława Barańczaka) lub "Pozwoli pan że mu pomogę" (Zbigniew Herbert) są poprawne w dzisiejszej polszczyźnie?


    Z wyrazami szacunku

    Piotr Michałowski

  • Dzielimy na sylaby wyraz genealogia

    12.03.2023
    12.03.2023

    Dzień dobry,

    dlaczego słowo „genealogia” ma cztery, a nie pięć sylab? Słowniki zalecają nie rozdzielać sylaby „alo” zamiast a-lo jak myślałem.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Sebastian

  • Apostrofa

    16.02.2023
    16.02.2023

    Czy fragment „Nim twe szczęście cię minie” („Trzeba marzyć” Jonasz Kofta) jest apostrofą?

  • Ocena poprawności zdań

    15.02.2023
    15.02.2023

    Dzień dobry,

    czy w tych zdaniach są błędy:

    „Sądzę, że gdybym została prezydentką, to potrafiłabym zaprowadzić ład i porządek”,

    „Fakt nagłego zniknięcia żony bardzo go zaniepokoił”?

  • Skróty w słowniku

    7.02.2023
    7.02.2023

    Skąd mam wiedzieć co znaczą te skróty w słowniku?

  • Jedno zdanie, wiele błędów

    29.01.2023
    29.01.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie na temat zasadności postawienia przecinka w zdaniu w artykule opublikowanym na portalu Trojmiasto.pl, który traktuje o dawcach szpiku kostnego.

    Zdanie brzmi: „Już prawie 1 tys. osób w regionie podzieliło się cząstką siebie, ratując życie drugiej osobie walczącej z nowotworem krwi”.

    Czy zdanie tak sformułowane nie sugeruje, że obydwie osoby – dawca i biorca – walczą z nowotworem krwi? Czy nie powinniśmy postawić przecinka pomiędzy „osobie” a „walczącej”?

  • Jak zwracamy się do doktora zatrudnionego na stanowisku profesora uczelni?

    24.01.2023
    24.01.2023

    Jak poprawnie zwracać się do wykładowcy akademickiego w sytuacji, gdy jest to np. Dr Jan Kowalski prof. UW? Czy „Szanowny Panie Doktorze” będzie poprawną formułą, czy w tej sytuacji zwracamy się „Szanowny Panie Profesorze”? Czy tytuł profesora uczelni należy traktować tak samo jak tytuł profesora akademickiego?

  • Hardy, czyli kiedy nowe znaczenie staje się poprawne

    18.01.2023
    18.01.2023

    Dzień dobry.

    Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.

    Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?

  • rzeczownik konkretny

    17.01.2023
    17.01.2023

    Mam pytanie dotyczące rzeczowników konkretnych i abstrakcyjnych. Czy rzeczownik słońce jest rzeczownikiem konkretnym czy abstrakcyjnym?

  • Dzielenie wyrazów na sylaby

    27.10.2022
    27.10.2022

    Dzień dobry,

    czy istnieją różnice w podziale wyrazów na sylaby ze względu na CEL takiego podziału? Doprecyzuję. Czy inaczej wygląda podział wyrazów celem przeniesienia ich fragmentu do kolejnego wersu w porównaniu z podziałem sylabowym istotnym w czasie nauki czytania? Kilka wątpliwych słów: czosnek, bakłażan, papryka, pasternak, pietruszka.

    Czo-snek czy czos-nek? Ba-kła-żan czy bak-ła-żan?

    Proszę o wskazówki, jak dzielić podobne wyrazy, w materiałach edukacyjnych dla DZIECI?

    Pozdrawiam

  • Skrócona nazwa firmy

    18.10.2022
    18.10.2022

    Dzień dobry, jaki jest poprawny skrót w przypadku kilku tych samych nazwisk w spółce. Nie chodzi o dokumentację tylko nazwę użytkową, np. do folderu, reklamy

    Cała nazwa: Wodnik Wytwórnia Wód s.c. Jan Kowalski, Marian Kowalski, Zofia Kowalska

    Czy z uwagi np. na brak miejsca dopuszczalne będzie:

    Wodnik Wytwórnia Wód s.c. J.M.Z Kowalscy czy lepiej Wodnik Wytwórnia Wód s.c. Kowalscy, czy jeszcze jest możliwa jakaś inna opcja?

  • Wróżenie z fusów

    9.10.2022
    9.10.2022

    Jak można interpretować zdanie: Sprawa jest zasadna, biorąc pod uwagę długość pobytu i związek z tym krajem?

  • Ilość czy liczba?

    26.07.2022
    26.07.2022

    Szanowni Państwo,

    która forma jest poprawna: „ilość danych empirycznych” czy „liczba danych empirycznych”?

    Wg mnie w zdaniu: „Ilość danych empirycznych jest ograniczona” zastosowanie pierwszej formy („ilość”) jest poprawne ze względu na to, że „dane empiryczne” są rzeczownikiem niepoliczalnym (brak liczby poj.).

  • Użycie wielkiej litery ze względów grzecznościowych

    24.07.2022
    24.07.2022

    Zastanawia mnie kwestia pisowni zwrotów grzecznościowych w transkrypcjach nagrań oraz napisach w nagraniach, np. podcastów, wywiadów, videoblogów na portalach społecznościowych. W tekstach pisanych, jak e-mail, list zwroty grzecznościowe piszemy wielką literą, a jak jest w przypadku napisów do nagrań? Czy w takich rozmowach, dialogach, monologach nagranych i publikowanych w sieci jest podobnie, czy zgoła odmiennie?

  • Się czy siebie?

    24.07.2022
    24.07.2022

    Które wyrażenie jest poprawne: potrzebować się nawzajem czy potrzebować siebie nawzajem?

  • Żywią y bronią

    19.06.2022
    19.06.2022

    Szanowni Państwo,

    będę ogromnie wdzięczny za wyjaśnienie faktycznego znaczenia hasła widniejącego na sztandarze kościuszkowskich kosynierów: „ŻYWIĄ Y BRONIĄ”.

    Czy są to:

    1. dwa czasowniki „oni nas żywią i bronią”

    2. dwa rzeczowniki w narzędniku (?) „oni za nas walczą żywią (życiem) i bronią”


    Z serdecznymi pozdrowieniami

    SW

  • Homonimy

    30.05.2022
    30.05.2022

    Dzień dobry!

    Zdaję sobie sprawę z faktu, że zagadnienie homonimii jest różnie ujmowane w opracowaniach.

    Czy wskazywanie konkretnych wyrazów (przez autorów podręcznika dla danej klasy) jako wyrazów wieloznacznych, a w kolejnej (przez tych samych autorów) jako homonimów to błąd? Wyrazy te to m.in. korek, mysz, pilotka, wiersz.

    Wytłumaczenie uczniom, że istnieją różnice ujęcia systemowego nie jest trudne, jednak w testach zewnętrznych muszą oni wskazywać konkretną odpowiedzi.

  • Slawistyczny alfabet fonetyczny
    18.05.2022
    29.01.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie poprawna forma zapisu fonetycznego (slawistyczny alfabet fonetyczny AS) następujących wyrazów: kształtować, krzesło, łapka, torebka, kózka, opaska, zamiast, pojazd, różdżka, płaszczka, chodźże, Kluczbork, kośba, groźba . Na ich podstawie trzeba opisać jednorodność grup spółgłoskowych pod względem dźwięczności, wskazując przykłady grup jednorodnie dźwięcznych i bezdźwięcznych.
    Czytelnik
  • Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu

    17.05.2022
    17.05.2022

    Czy zdanie: Wypłynąłem na suchego przestwór oceanu z punktu widzenia gramatyki jest poprawne? Zastanawiam się, dlaczego Mickiewicz nie napisał: Wypłynąłem na suchy przestwór oceanu?

  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego