słownictwo

  • Atmosferyczny film?
    19.06.2019
    19.06.2019
    Dzień dobry,
    Spieram się z kolegą o użycie przymiotnika atmosferyczny. Znajomy użył go w kontekście, atmosferyczny film, mając na myśli nastrój filmu. Uważam, że nie można w takim kontekście użyć tego przymiotnika. Kto ma rację?

    Z góry dziękuję za wyjaśnienie.

    Pozdrawiam
    Magda
  • Datafikacja czy danetyzacja?
    18.06.2019
    18.06.2019
    Szanowni Państwo,
    która forma jest poprawna językowo: datafikacja czy danetyzacja? W literaturze przedmiotu pojawia się jedna i druga.

    Pozdrowienia
  • Kruszonka
    17.06.2019
    17.06.2019
    Dzień dobry, mam pytanie dotyczące słowa kruszonka. Czy oznacza ono tylko typową kruszonkę na cieście, czy też można tego słowa użyć w odniesieniu do np. orzechów? Czyli nazwać kruszonką z orzechów pokruszone orzechy?
  • Załączać
    17.06.2019
    17.06.2019
    W sprawie porady Włącz i wyłącz – słyszałem kiedyś od pewnego starszego pana, z zawodu elektryka, że z opisanym problemem radzono sobie kiedyś stosując czasownik załączać w znaczeniu ‘włączać’. Takie użycie jest niepoprawne w języku ogólnym, ale było (jest?) obecne w żargonie zawodowym.

    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Rychliczka
    11.06.2019
    11.06.2019
    Dobry wieczór,
    w XVII-wiecznym dokumencie napotkałem taki zapis: Elżbieta, córka kusnierza (…) ktora ponieważ pierwszą córką a rychliczką była, dla tego cech kusnierski nie chciał jey nieść ani płachty dać, ani na pogrzeb iść (…) była bez kazania chowana.

    Kim była rychliczka, który to status pociągał za sobą takie odrzucenie w społeczności?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • 8 marca
    6.06.2019
    6.06.2019
    Które zdanie jest poprawne?
    8 marca to święto wszystkich kobiet.
    czy
    Dzień 8 marca to to święto wszystkich kobiet?
  • Pielgrzymka
    5.06.2019
    5.06.2019
    Jest pątnik i pątniczka, ale tylko pielgrzym. Jeśli zatem w pielgrzymce idzie wyłącznie płeć piękna, czy mogę, aby to jednoznacznie wyrazić, napisać: pielgrzymi szły? Pielgrzym, przekształcony w żeńską formę, to – pielgrzymka, ale ten wyraz, niestety jest już zajęty.
  • Rok a rok szkolny
    29.05.2019
    29.05.2019
    Mam takie pytanie. Powiedzieć: Dwa lata więcej chodził do szkoły – dlaczego jest poprawnym, skoro rok szkolny nie trwa 12 miesięcy, a używam określenia 2 lata?
    Serdecznie pozdrawiam
  • Trepki, kapcie i inne
    28.05.2019
    28.05.2019
    Mam pytanie, czy trepek i kapeć są tak samo poprawne na określenie lekkiego obuwia do chodzenia po domu? Czy któraś z tych form jest bardziej ogólnopolska, a któraś bardziej regionalna?

    Z pozdrowieniami,
    Małgorzata Musiał
  • Utworzyć a stworzyć
    28.05.2019
    28.05.2019
    Jaka jest różnica między czasownikami utworzyć i stworzyć? Czy można tych słów używać zamiennie?

    Pozdrawiam,
    Jacek Gołębiewski
  • Naszywka
    28.05.2019
    28.05.2019
    Jestem w trakcie opracowywania prelekcji dotyczącej historii naszywek mundurowych. Praktycznie od początku moich badań na ten temat spotykam się z trudnościami przy nazewnictwie. Mam wrażenie, że specjaliści boją się używać słowa naszywka. Może uważają je za potoczne ? Często używane są terminy: oznaczenie (według mnie mało precyzyjne), emblemat, rzadziej odznaka (raczej błędnie, które bardziej oznacza metalowy element umundurowania) oraz insygnium pewnie od angielskiego SSI.
  • Włącz i wyłącz
    27.05.2019
    27.05.2019
    Dzień dobry!
    W dużym zakładzie przemysłowym podstawowymi poleceniami wydawanymi obsłudze rozdzielni wysokiego napięcia są włącz i wyłącz. Polecenia te wydawane są najczęściej przez telefon, w warunkach hałasu, ograniczonej słyszalności. Prawidłowe rozróżnienie tych poleceń ma nader wysoki priorytet. Błąd w ich interpretacji może doprowadzić do utraty życia bądź poważnej katastrofy. Tymczasem wyrazy te są bardzo zbliżone w brzmieniu. Jakimi zwrotami zatem można zastąpić te dwa wyrazy?
  • Dziwny start
    27.05.2019
    27.05.2019
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w jednym z artykułów przeczytałam takie zdanie: Jednak te dość proste techniki nie mają startu do tego, w co można zaopatrzyć się teraz. Czy sformułowanie nie mają startu jest poprawne? Czy nie powinno być raczej zastąpione zwrotem nie mają szans? Można nie mieć dobrego/złego startu lub mieć dobry/zły start (w znaczeniu ‘początek’). Nie można chyba nie mieć startu w ogóle?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Paulina
  • Zawiłości rodzinne
    24.05.2019
    24.05.2019
    Witam! Mam pytanie… Mąż mojej cioci to rodzony brat mojej dalszej cioci. Kim są w takim razie dla mnie dzieci tej dalszej cioci?
  • Kto może witać?
    23.05.2019
    23.05.2019
    Dzień dobry,
    w kilku ostatnio przeczytanych książkach zetknęłam się z czasownikiem witać w takiej oto postaci Przy wjeździe do miasta wita wieża lub Przy wejściu wita wypchana niedźwiedzica. Okrutnie mnie takie zdania rażą; mam wrażenie, że po czasowniku witać powinien występować rzeczownik w bierniku witać kogoś, coś.
    Czy mam rację? Nie daje mi to spokoju.

    Pozdrawiam.
  • Łączliwość sprawy
    10.05.2019
    10.05.2019
    Szanowni Państwo,
    czy rzeczownik sprawa cywilna może łączyć się z czasownikiem wynikać? Na przykład, czy poprawne jest zdanie: Sprawy cywilne, w odróżnieniu od spraw kryminalnych, wynikają z okoliczności, w których dany podmiot – osoba albo przedsiębiorstwo – uważa, że naruszone zostały jego prawa?

    Z poważaniem
    Anna Pachocka
  • Pomerdało mu się w głowie
    10.05.2019
    10.05.2019
    Co to znaczy, że komuś się pomerdało w głowie?
  • Braterstwo kobiet?

    9.05.2019
    9.05.2019

    Czy słowa braterstwo można użyć w odniesieniu do kobiet? Braterstwo dziewcząt? Jakim innym terminem można by je ewentualnie zastąpić?

  • Jeszcze o targu, rynku, bazarze
    18.04.2019
    18.04.2019
    Odnośnie pytania o rynek, donoszę uprzejmie, że w Poznaniu na małe targowiska mówi się rynek lub ryneczek, a nie bazar czy bazarek, jak w Warszawie i może jeszcze gdzie indziej.

    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Brak odpowiedzi jako uzgodnienie?
    17.04.2019
    17.04.2019
    Szanowni Państwo,
    w pracy otrzymuję do zaopiniowania projekty aktów prawnych. W pismach przewodnich do ww. projektów często spotykam się z formułką Brak odpowiedzi w podanym terminie potraktowany będzie jako uzgodnienie projektu. Zastanawiam się, czy zacytowane przeze mnie zdanie jest poprawnie zbudowane i czy brak uwag do jakiegoś projektu można określać jako jego uzgodnienie.

    Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego