Wszystkie

 
Można tu znaleźć wszystko, co dotyczy języka i interesuje Państwa. Od pisowni, odmiany, przez znaczenia, składnię czy frazeologię, po pochodzenie i pragmatykę.
  • wyrazy pospolite od nazwisk
    3.12.2004
    3.12.2004
    1) Dużą literą piszemy nazwisko autora użyte w znaczeniu dzieła, małą – dzieło firmy (malarz Suzuki stworzył Suzuki, a firma Suzuki tworzy suzuki). Czy wśród językoznawców, np. w PWN czy w RJP, są zwolennicy ujednolicenia tej kwestii? Wolałbym pożyczać stachurę niż Stachurę.
    2) Dwie książki Cooka to dwa Cooki. A dwie książki Zoli, Fredry, Witkacego, Hanny Krall, braci Strugackich?
  • Skąd się biorą zapożyczenia
    3.12.2004
    3.12.2004
    Witam!
    Chciałem się dowiedzieć pokrótce, jakie rodzaje zapożyczeń językowych występują we współczesnej polszczyźnie i w jaki sposób te zapożyczenia powstają.
  • odmiana nazwisk zakończonych na samogłoskę
    3.12.2004
    3.12.2004
    Dzień dobry,
    zwracam do Państwa z pytaniem, które dotyczy odmiany nazw własnych. Jak poprawnie odmienić łotewskie nazwiska męskie, kończące się na -a, -e, np. Svabe, Egle? Czy nazwiska męskie, kończące się na samogłoskę, należy zostawić nieodmienione?
    Z góry dziękuję za odpowiedź –
    Ingmara Balode na Łotwie
  • land Nadrenia-Palatynat
    3.12.2004
    3.12.2004
    Szanowni Państwo, czy poprawnie napiszemy: władze landu Nadrenii-Palatynatu czy władze Landu Nadrenii-Palatynatu?
    Z pozdrowieniami – AW
  • wymowa ę i ą przed ś, ź
    3.12.2004
    3.12.2004
    Jak poprawnie należy wymawiać ą i ę przed spółgłoską ś? Wszystkie wydawnictwa poprawnościowe podają, że ą i ę przed wszystkimi szczelinowymi wymawiamy zgodnie z pisownią, a moim zdaniem przed miękką spółgłoską ś wymawiamy raczej oj, ej (z j nosowym).
  • vintage
    3.12.2004
    3.12.2004
    Ostatni bardzo modne jest słówko vintage, i to nie tylko w dziedzinie mody. Co dosłownie oznacza vintage? Z jakiego języka pochodzi to słowo i skąd w ogóle się wzięło (od czego)? Proszę w miarę możliwości o krótką historię tego słówka.
  • adapter, gramofon, patefon
    3.12.2004
    3.12.2004
    Chciałbym prosić o podanie dokładnej różnicy znaczeń między trzema następującymi słowami: adapter, gramofon, patefon.
  • zewnątrz
    2.12.2004
    2.12.2004
    Dzień dobry! Tłumacze obecnie translator komputerowy angielsko-polski i natrafiłam na słowo without, które w angielskim jest rzeczownikiem i oznacza zewnątrz. Według Waszego słownika polski odpowiednik jest formą przestarzałą i rzeczywiście funkcjonuje tylko w złożeniach, np. na zewnątrz. Jednak muszę określić część mowy dla tego odpowiednika: czy jest to przysłówek?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem
    Jagna Zarzeczna
  • orzecznik przymiotnikowy
    2.12.2004
    2.12.2004
    Czy poprawne jest wyrażenie: przyjmować coś (np. życie) takim, jakim ono jest czy raczej takim, jakie ono jest?
  • tyle że
    2.12.2004
    2.12.2004
    Czy w zdaniu: „Tyle że my nie mamy takich warunków do gry jak piłkarze” po tyle stawiamy przecinek?
  • nowy duch
    2.12.2004
    2.12.2004
    Mam problem z zastosowaniem biernika i dopełniacza. Czy zdanie powinno brzmieć: „Tchnął nowego ducha w nasz zespół”? Czy też „Tchnął nowy duch w nasz zespół”? Dopełniacz byłby uzasadniony przy zaprzeczeniu („Nie tchnął nowego ducha”), ale potocznie przeważa w tego typu wypowiedziach. Czym kierować sie w budowaniu tego typu zdań?
  • fałszywe pozory
    30.11.2004
    30.11.2004
    Witam!
    Interesuje mnie poprawność zwrotu fałszywe pozory. Wydaje mi się on co najmniej podejrzany, jednak tutaj, w internecie, czytam w słowniku PWN-u definicję słowa mamić – „zwodzić kogoś fałszywymi pozorami”. Co ciekawe, przy synonimicznym manić jest już tylko „zwodzić kogoś pozorami”.
    Pozdrawiam.
  • dedykowany komputer
    30.11.2004
    30.11.2004
    Chodzi o znaczenie dedykowania nieujęte w Słowniku języka polskiego. Angielskie dedicated line, dedicated IP address, dedicated server itp. to, odpowiednio, łącze, adres IP oraz serwer, które służą wyłącznie do określonego celu. W języku – no dobrze: żargonie – informatycznym zaczęło się już mówić o dedykowanym łączu, adresie IP i serwerze. (…) Pytanie brzmi: czy ma sens takie rozszerzenie znaczenia słowa dedykowany, dedykować? Czy też jest to tylko niepotrzebna kalka z języka angielskiego?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
    Marta Bartnicka
  • lata x-te
    29.11.2004
    29.11.2004
    Szanowni Państwo,
    jak można określić pierwszą i drugą dekadę wieku? Słowniki mówią jedynie o latach 20. i późniejszych. Czy istnieje inny, nieopisowy sposób nazewnictwa i zapisu? W katalogu prezentującym dorobek instutycji artystycznej kolejne działy chcę wyróżnić za pomocą cyfr arabskich, z pominięciem słowa lata – czy mogę napisać:
    00.
    10.
    20.

    i tak dalej? Czy w ogóle można mówić o latach dziesiątych? Bo o pierwszych raczej tak?
    Z pozdrowieniami
    - AW
  • ciężko powiedzieć
    29.11.2004
    29.11.2004
    Czy poprawne jest używanie określenia ciężko zamiast trudno, np. „Ciężko mi to zrozumieć”, „Ciężko powiedzieć” zamiast „Trudno mi to zrozumieć”, „Trudno powiedzieć”? Czy to nie jest zachwaszczający polszczyznę germanizm?
  • skrzydlate słowa
    26.11.2004
    26.11.2004
    Skrzydlate słowa to cytaty z dzieł, tytuły utworów, strzępy przemówień, powiedzonka osób publicznych… Skąd wzięło się określenie skrzydlate słowa? Czy skrzydlate słowa klasyfikujemy jako związki frazeologiczne, czy jest to jakaś odrębna jednostka należąca do frazeologii?
  • zły czy Zły?
    26.11.2004
    26.11.2004
    Często spotykanym synonimem szatana jest ZŁY. Czy należy ten wyraz pisać małą czy dużą literą? Skoro szatan, diabeł, bies piszemy literą małą, to i zły powinno się też tak pisać. Nie jest to przecież imię własne szatana, jak na przykład Lucyfer czy Belzebub.
    Proszę o wyjaśnienie.
    Halina Mastalska
  • dirować?
    26.11.2004
    26.11.2004
    Witam!
    Mimo długich mych bojów znaczenie słowa dirować to wciąż jedynie me domysły, może tu dowiem się czegoś więcej?
    Pozdrawiam.
  • przekład i tłumaczenie
    26.11.2004
    26.11.2004
    Czy istnieje różnica pomiędzy słowami przekład i tłumaczenie w odniesieniu do tekstów literackich i technicznych? Czy może istnieć coś takiego jak dosłowny przekład i literackie tłumaczenie?
  • odmiana nazwisk
    26.11.2004
    26.11.2004
    Zawiejadla Zawiei. Nagminnie spotykam się z Zawieji – mam prawo prosić o wypisanie nowego świadectwa, prawda? Chcę odmieniać nazwisko córki: Zawiejanki (wolę to niż Zawiejówny)? Szpital Fr. Raszei (nie Raszeji)? Czy mam prawo odmieniać nazwiska obcych dzieci na dyplomach?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego