wyrazy obce

Znajdziesz tu informacje o pisowni, wymowie, znaczeniu lub pochodzeniu słów, które zostały zapożyczone do polszczyzny. Dowiesz się, czy dane słowo weszło już do naszego języka, albo dlaczego wejść do niego nie może. Poznasz kalki językowe i sposoby zapożyczeń.

  • pizzeria
    21.05.2003
    21.05.2003
    Czy oprócz formy pizzeria, pochodzącej wprost z włoskiego, jest dopuszczalna w języku polskim także forma pizzernia, tak często słyszana?
    Dziękuję z góry za odpowiedź.
  • per-pikselowy?
    20.05.2003
    20.05.2003
    Mam problem z terminem informatycznym. „Oświetlenie per pixel” niestety bywa nazywane „oświetleniem per-pikselowym” (a nawet „per-pixelowym”!!!), co w moim odczuciu w takiej formie zostać nie może. Niestety, ten nieszczęsny przymiotnik jest trudny do wyplewienia, może dałoby się jakiś neologizm utworzyć, ale jakoś nie mam pomysłu… Mogę prosić o jakąś wskazówkę?
  • Gutta fortunae…
    19.05.2003
    19.05.2003
    Mam takie małe pytanie. Mianowicie chciałabym sią dowiedzieć znaczenia tego oto wyrażenia: „guttafortunae prae dolio sapietiae”. Co prawda, dziwnie brzmi, ale nawet nie wiem w jakim jest to języku napisane. Jeżeli mógłby pan mi chociaż podpowiedzieć, gdzie mam znaleźć wytłumaczenie tego zadania.
    Dziękuję i proszę o szybką odpowiedź.
  • pidżyn naukowy
    19.05.2003
    19.05.2003
    Infinitezymalnie – co to znaczy?
    Potrzebuję na cito!
  • Tu jest pies pogrzebany
    7.05.2003
    7.05.2003
    Moja polonistka twierdziła,że frazeologizm „Tu lezy pies pogrzebany” stanowi błędną kalkę z języka niemieckiego, jest niepoprawny, bo inaczej niż w oryginale stosowany. Na dowód podawała fakt, iż słownik frazeologiczny nie notuje takiego związku. Popularnośc i zakres używania udowadnia jednak co innego. Proszę o informacje, czy rzeczywiście jego stosowanie stanowi nadużycie.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • lody zabaione
    30.04.2003
    30.04.2003
    Spotkałam się z różną pisownią nazwy smaku lodów zabaione, zabajone, zabalione i jeszcze innymi wersjami. Jakiej poprawnej formy powinno się używać?
  • inicjacja
    30.04.2003
    30.04.2003
    Tłumacze tekstów informatycznych z godną podziwu konsekwencją angielski termin initialization tłumaczą jako inicjalizacja zamiast np. inicjowanie (chyba lepiej) lub inicjacja. Będę wdzięczna za opinię na ten temat.
    Anna Mazik
  • skan
    30.04.2003
    30.04.2003
    Czy jest w języku polskim lepsze słowo niż skan na określenie rezultatu skanowania (dygitalizacji) tekstu, np. skan artykułu?
  • entourage
    23.04.2003
    23.04.2003
    Swego czasu usłyszałem w radiu wyrażenie [anturaż]. Piszę tak, jak usłyszałem, ponieważ nie udało mi się znaleźć tego słowa w żadnym polskim słowniku. Dlatego też nie znam jego prawidłowej pisowni. Jak sądzę, słowo to pochodzi z jęz. francuskiego. Co to słowo oznacza i jak powinno się je prawidłowo pisać? Z góry dziękuję i przepraszam za kłopot.
    D.K.
  • menedżer i menadżer
    16.04.2003
    16.04.2003
    W pewnej firmie postanowiono zamienić angielskie nazwy stanowisk na polskie (opierając sie na ustawie o jezyku polskim). Czy stanowisko Menadżer do spraw bezpieczeństwa produktu jest poprawne – chodzi mi w szczególności o słowo menadżer?
  • digitalizacja i dygitalizacja
    10.04.2003
    10.04.2003
    Która z form wyrazu opisującego zamianę danych analogowych na cyfrowe – poprzez np. skanowanie – jest, Państwa zdaniem, poprawna (lub bardziej poprawna): dygitalizacja czy też digitalizacja? Wyraz wcielony do polszczyzny z języka angielskiego (choć etymologicznie pochodzący, jak sądzę, z łaciny) ma tam wymowę oddaną przez dźwiek różny zarówno od polskiego y jak też i. Niemniej – moim skromnym zdaniem – forma dygitalizacja jest bardziej naturalna i bliższa może wymowie oryginalnej.
    Z góry dziekuję za odpowiedź!
  • lasagne
    8.04.2003
    8.04.2003
    Czy włoskie lasagne można spolszczyć w pisowni do postaci lazanie?
    L.
  • totalista
    7.04.2003
    7.04.2003
    Dzień dobry!
    Czy istnieje słowo totalitarysta, albowiem nie mogę go znaleźć w żadnym mi dostępnym źródle? Byłam przekonana, że powinno być, na zasadzie przykładów: militaryzm – militarysta czy nacjonalizm – nacjonalista. Jednak w słownikach, które przejrzałam (również na stronie internetowej PWN), nie występuje. Czy jeżeli nie ma takiego słowa w żadnym źródle, to można go używać na zasadzie przytoczonych analogii? Jeżeli jednak figuruje gdzieś, proszę o wskazanie owej publikacji.
    Z podziękowaniem i pozdrowieniami.
    Joanna
  • słownictwo mody
    21.03.2003
    21.03.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    w niemieckim języku mody występuje zatrzęsienie anglicyzmów: newcomer, trendsetter, styling, coloration, outfit, image, boom (nie w znaczeniu ożywienia gospodarczego). Czy używa się tych słów też w języku polskim? Spotkałam (w internecie) newcomera i trendsettera. Widziałam styling i koloryzację (zamiast starego banalnego farbowania). Chodziło o włosy, ale o coś bardziej wyszukanego niż farbowanie na jeden kolor. Od outfitów i image'ów aż się roi. Ale ponieważ strony internetowe są (zwykle) też tłumaczeniami, nie wiem, na ile mogę im ufać.
    I jeszcze: jak przetłumaczyć design i designer? Moja siostra mówi: „Ten dizajn jest teraz w modzie”. Ale czy to jest poprawnie? Czy jako tłumacz mogę też użyć takiego terminu? I czy można powiedzieć: „Mam nowy outfit”? „Zmieniłam sobie image”? Czy lepiej pozostać przy wizerunek. A co z topmodelkami? Można tak powiedzieć? Dziękuję z góry za odpowiedź.
  • wyrażenia-cytaty
    20.03.2003
    20.03.2003
    Czy zapisywanie nazw łacińskich kursywą jest obowiazkowe?
    Pozdrawiam
    DR
  • Parys i Paryż
    18.03.2003
    18.03.2003
    Szanowny Panie Profesorze,
    zainteresował mnie ostatnio następujący problem. Po angielsku i być może w innych językach także mityczny Parys brzmi tak jak miasto Paryż, czyli Paris, a po polsku istnieją dwa oddzielne słowa. Dlaczego?
    Pozdrawiam,
    MT
  • okej
    6.03.2003
    6.03.2003
    Szanowni Państwo,
    Czy w języku polskim dopuszczalna jest pisownia angielskiego O.K.? A jeżeli tak, to jak można to zapisywać? O.K.? OK.? Okej?
  • biznes lunch
    21.02.2003
    21.02.2003
    Witam,
    jaka jest poprawna pisownia: biznes lunch, biznes-lunch czy – wzorujac sie na biznesplanie – bizneslunch?
    Dziękuję.
  • natywny
    18.02.2003
    18.02.2003
    Czy stwierdzenie rozdzielczość natywna jest poprawne wg zasad polskiej pisowni?
  • język ustaw
    17.02.2003
    17.02.2003
    Szanowny Panie Profesorze. Czy Pańskim zdaniem jest dopuszczalne, aby ustawodawca w treści ustawy używał słów, których nie ma w żadnym polskim słowniku, leksykonie, czy też encyklopedii? Takim słowem jest słowo adiacencka. Opłata adiacencka występuje w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Wielokrotnie prosiłem o wyjaśnienie znaczenia tego słowa urzędników, żądających od moich Klientów wniesienia owej opłaty, nigdy jednak nie otrzymałem żadnej odpowiedzi.
    Z wyrazami szacunku – Mieczysław Nowak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego