słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • przeciwskuteczny
    29.10.2012
    29.10.2012
    Czy słowo przeciwskuteczny 'taki, który przynosi przeciwny skutek' jest poprawnie zbudowane i można go bez obaw używać?
  • lektorowanie
    2.10.2012
    2.10.2012
    Witam!
    Mam pytanie czy od rzeczownika lektor można utworzyć czasownik lektorowanie?
    Pozdrawiam
  • niedogodziny
    21.09.2012
    21.09.2012
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o słowo niedogodzina, które ostatnio zostało użyte przez pracownika kadr w firmie w której pracuję (mianowicie miałem wypisać urlop za niedogodziny jako że w godzinach pracy wychodziłem i suma tych wyjść wyniosła 8 godzin więc jeden dzień urlopowy) Czy jest w ogóle takie słowo? Zauważyłem, że na niektórych forach również jest ono używane.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • pegeerowski
    17.06.2012
    17.06.2012
    Mam wątpliwość dotyczącą rozwiniętych wariantów przymiotników GL-owski, GS-owski, PGR-owski itp. Słowniki podają jedynie zapisy typu geelowski, geesowski i pegeerowski. Czy nie lepiej byłoby jednak pisać gieelowski, gieesowski i pegieerowski, tym bardziej że taka pisownia odpowiadałby ogólnopolskiej wymowie? Notabene jako odrębne hasło w WSO zostało odnotowane nie ge, lecz właśnie gie.
  • relewant
    11.06.2012
    11.06.2012
    Czy osobę relewantną (ważną dla nas np. z punktu widzenia nauki, inteligencji) można określić mianem relewanta?
  • zwierzolubny
    24.05.2012
    24.05.2012
    Szanowny Panie Profesorze,
    ostatnio spotkałam się z neologizmem zwierzolubny. Jaka jest etymologia tego słowa? Z czego został ono zbudowane?
    Z poważaniem
    Marta
  • retro-
    10.05.2012
    10.05.2012
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy słowa retro. Czy można je pisać łącznie z rzeczownikami (retrozabawa), czy też powinno się pisać zabawa retro?
  • anty-Chłopi
    10.05.2012
    10.05.2012
    Szanowni Państwo,
    jak należy zapisać określenia wyrażające to, że jedno dzieło jest całkowitym przeciwieństwem innego? Moje największe wątpliwości wzbudza cudzysłów – powinniśmy pisać anty-Chłopi, anty-„Chłopi” czy „anty-Chłopi”? I co w takich sytuacjach z zaprzeczeniami (lub przedrostkami takimi jak pseudo- czy łże-) tytułów kilkuczłonowych, jak choćby Pan Tadeusz czy Czarodziejska góra?
    Łączę pozdrowienia i dziękuję za odpowiedź
  • Chrystus zmartwych(po)wstał
    9.05.2012
    9.05.2012
    Mój kolega twierdzi, że „Chrystus zmartwychwstał”, ja zaś że „Chrystus zmartwychpowstał”. Który z nas ma rację?
  • rozmiarowo
    6.05.2012
    6.05.2012
    Które sformułowanie jest poprawne: „Nie używać żadnych uszkodzonych i rozmiarowo niewłaściwie dobranych zawiesi” czy „Nie używać żadnych uszkodzonych i niewłaściwie dobranych pod względem rozmiaru zawiesi”?
    Ślicznie dziękuję za odpowiedź
    Marzena
  • złożeniowce i skrótowce z cyfrą
    6.05.2012
    6.05.2012
    Dzień dobry,
    chciałabym się zapytać, czy słowa typu europarlament, europoseł, euroregion można zaliczyć do tzw. złożeniowców. Dodatkowo jestem ciekawa, czy w skład skrótowca mogą wchodzić cyfry.
  • źlić się
    26.03.2012
    26.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy słowo źlić się (od zeźlić się) jest poprawne, analogicznie do złościć/zezłościć się?
    Pozdrawiam!
  • winogrodnictwo
    24.03.2012
    24.03.2012
    Szanowni Państwo!
    Czy słowo winogrodnictwo (słow. vinohradníctvo, ros. виноградарство, ang. viticulture), utworzone od słowa winogrodnik (osoba zajmująca się uprawą i hodowlą winorośli), jest poprawne? Dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    słowacki czytelnik
  • prze-
    19.03.2012
    19.03.2012
    O ile wiem ze słowników, przedrostek prze- dodaje się jedynie do czasowników i przymiotników. W związku z tym ciekawi mnie, czy można dodawać prze- do rzeczowników. Mam tu na myśli głównie bardzo popularne wśród internautów słowa przekozak i – tu przepraszam za wyrażenie – przechuj. Chciałbym spytać, czy można w ten sposób tworzyć rzeczowniki (bo przedrostkiem prze- nie są chyba te w słowach przekupka, przełom czy przejście), a także przymiotniki, jak np. przebrzydki.
    Kłaniam się,
    W.T.
  • Kto chodzi do przedszkola?
    18.03.2012
    18.03.2012
    Szanowni Państwo,
    zawsze wiedziałam, że wychowawczyni w przedszkolu to przedszkolanka. Ktoś mnie jednak poprawił, mówiąc, że przedszkolanka to dziewczynka w przedszkolu, a przedszkolanek to chłopiec. Dla mnie chłopiec to przedszkolak albo przedszkolaczek, ale z dziewczynką mam problem, najbardziej pasuje mi przedszkolaczka, ale nie wiem, czy to poprawna nazwa. Proszę o podanie prawidłowych określeń wychowawczyni oraz chłopca i dziewczynki chodzących do przedszkola.
    Kłaniam się – R. G.
  • nagolenica, ale nagolennik
    14.03.2012
    14.03.2012
    Dzień dobry,
    większość nowych słowników notuje wyraz nagolenica, jednak w dzieciństwie u mnie na podwórku mówiono nagolennica, a postać taką potwierdza SSP pod red. S. Szobera („Nagolennica (PA), nie: nagolenica”) i wyszukiwarka Google (56100 wyników do 1730). Czy nagolennica to poprawna forma? A może pominięto literkę w mniej popularnej wersji i ta pierwsza jest niepoprawna? Jeśli obie formy są akceptowane, to która pierwsza weszła do języka?
    Pozdrawiam
  • mailownie
    1.03.2012
    1.03.2012
    Witam!
    Mam następujące pytanie: która forma jest poprawna: mailowo czy mailownie? Na przykład w zdaniu: „Osoby, które nie poinformują nas o tym mailownie na adres…” (cytat z pewnego portalu internetowego). Nigdy wcześniej nie spotkałem się z taką odmianą, dlatego mnie to zaintrygowało.
    Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję.
    Pozdrawiam.
  • braniec – branka, jeniec – jenka?
    26.01.2012
    26.01.2012
    Dzień dobry!
    chciałem zapytać o rzeczowniki zakończone na -iec, -ec. Zauważyłem, że tylko nieliczne z nich mają formy żeńskie (jak braniecbranka, ale już jeniec czy malec nie) lub są to formy żeńskie „fałszywe” (np. gońcówna to raczej 'córka gońca', a nie 'kobieta spełniająca rolę gońca'). Czym ta dysproporcja płciowa jest spowodowana?
    Serdecznie pozdrawiam
  • bławacić się
    23.01.2012
    23.01.2012
    W jednym z tekstów Agnieszki Osieckiej, śpiewanym także przez Katarzynę Nosowską w piosence „Na całych jeziorach Ty”, pojawia się wyrażenie łzą się bławaci. Co to znaczy?? Nigdy wcześniej nie słyszałam, żeby ktoś używał tego wyrażenia, w Słowniku języka polskiego również nie znalazłam znaczenia słowa bławacić.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • ryzykowne tworzenie nazw
    23.01.2012
    23.01.2012
    Gdy za liczbę mnogą słowa elf przyjmę formę elfowie (dla nadania cech ludzkich i dodania powagi), nasuwającą się na myśl formą żeńską staje się elfica. Poza powagą brzmienia, uzasadniam tę formę porównaniem z innymi rasami o ludzkich cechach: orkorczyca, ogrogrzyca, trolltrollica. Alternatywą zdaje się być elfka, jednak dopatruję się w tym słowie zdrobnienia pasującego młodej elficy. W moim odczuciu elfica należycie podkreśla dostojeństwo formy elfowie. Jaka jest opinia znawców języka?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego