Znajdziesz tu różnorodne informacje o budowie zdania, o wymaganiach jego składników, o szyku wyrazów w zdaniu, o właściwych formach orzeczenia i jego miejscu w zdaniu, o skrótach składniowych, o zapożyczonych konstrukcjach.
składnia
-
uznać kogoś za winnego czego winnym?27.06.201327.06.2013Szanowni Eksperci,
czy można oprócz oczywiście poprawnego sformułowania „Oskarżony został uznany za winnego przestępstwa” używać zamiennie zwrotu „Oskarżony został uznany winnym przestępstwa”, czy też jest on niedopuszczalny?
Z wyrazami szacunku,
Joanna Kowalska -
poprawny przepis16.06.201316.06.2013Dzień dobry,
do dania dosypujemy chińską przyprawę pięciu smaków czy chińską przyprawę pięć smaków? Do tego dolewamy około łyżkę czy łyżki wody/octu/oliwy?
Dziękuję
Lidia Kowalczyk -
jako16.06.201316.06.2013Mam pytanie dotyczące użycia słowa jako między dwoma rzeczownikami. Czy zawsze powinno się zachowywać przypadek wynikający z czasownika przed i po wyrazie jako? Na przykład:
1. Używać [kogo? czego?] pestycydów jako [kogo? czego?] środka do ochrony przed owadami.
2. Stosować [kogo? co?] pestycydy jako [kogo? co?] środek do…
Czy istnieją sytuacje, w których możliwe jest użycie dwóch różnych przypadków? Na przykład:
Używać [kogo? czego?] pestycydów jako [KOGO? CO?] środek do…
Dziękuję za pomoc.
-
ustrój – czego czy gdzie?14.06.201314.06.2013Które z poniższych sformułowań jest poprawne? Ewolucja ustroju terytorialnego Hiszpanii czy Ewolucja ustroju terytorialnego w Hiszpanii?
-
na zamek czy do zamku?14.06.201314.06.2013Dzień dobry!
Wycieczka na zamek Czocha czy wycieczka do zamku Czocha?
Pozdrawiam
Rafał Kowalski -
zapytać14.06.201314.06.2013Szanowni Państwo,
chciałam zapytać o rekcję czasownika zapytać. Jestem studentką polonistyki i uczono mnie, że jedyną prawidłową formą jest zapytać + kogo/czego, natomiast Słownik poprawnej polszczyzny prof. Markowskiego podaje formę zapytać + B. Takie też formy są chyba najczęstsze i spotykamy je w książkach. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź i rozjaśnienie wątpliwości.
Z poważaniem
Magdalena Pawłowska
-
wiadomości14.06.201314.06.2013Szanowni Państwo,
piszę z zapytaniem, czy poprawne jest zdanie: Powtórzenie wiadomości z romantyzmu, czy może poprawna jest jedynie forma Powtórzenie wiadomości o romantyzmie?
Z wyrazami szacunku
Jakub -
nie x, ale/lecz/tylko Y5.06.20135.06.2013Czy poprawna są następujące konstrukcja ze spójnikami: nie X, ale Y i nie X lecz Y? Czy też raczej powinno być to nie X tylko Y? „Hamilton wierzył, że źródłem bogactwa Ameryki będą nie plantacje i farmy, ALE manufaktury i fabryki”; „nie niewolnicy, ALE imigranci”. Czy też raczej zamiast ale powinno być tu tylko? czy mogłoby być lecz?
-
Jak gdyby nigdy nic5.06.20135.06.2013Szanowni Państwo.
Czy błędem jest użycie w zdaniu podwójnego zaprzeczenia, np. „Nigdy się nie poddawaj”, „Nie chcę nie pracować w swoim życiu”, „Nikt mnie nie lubi”.
Pozdrawiam
Marcin Kukielski z III d -
złożony przyimek na początku zdań względnych28.05.201328.05.2013Szanowni Państwo!
Proszę o interpretację cytatu z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN (2006): „Zaimek który […] może być poprzedzony tylko przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie”.
Czy traktować to wyszczególnienie jako listę zamkniętą i pisać np. w którego skład wchodził (zamiast: w skład którego wchodził), w których wypadku (zamiast: w wypadku których), w którego ramach (zamiast: w ramach którego) itp.? -
zabawka dziecięca czy dziecięca zabawka?
25.05.201325.05.2013Czy szyk „zabawka dziecięca wyobrażająca niedźwiadka” (zob. w haśle https://sjp.pwn.pl/sjp/mis;2483813.html) można uznać za nacechowany słownikowo? Wydaje mi się, że dla komunikacji pozasłownikowej bardziej naturalny byłby szyk dziecięca zabawka wyobrażająca niedźwiadka (inna rola przydawki dziecięca, rozdzielenie przydawek, mniejsza odległość między zabawka a wyobrażająca). Hasło miś jest tylko przykładowe, podobną konstrukcją charakteryzuje się sporo haseł.
-
na placówce dyplomatycznej czy w placówce dyplomatycznej?19.05.201319.05.2013Czy formy na placówce dyplomatycznej i w placówce dyplomatycznej są równie dobre, a może różnią się znaczeniem? O wiele częściej używa się chyba tej pierwszej, taki tytuł ma nawet opowiadanie Tadeusza Różewicza z tomu Wycieczka do muzeum.
-
to, czego nie widzę14.05.201314.05.2013Jakie są przyczyny coraz rzadszego użycia imiesłowów na rzecz nominalizacji w języku polskim? Słyszymy coraz częściej: to, czego nie widzisz kosztem tego widzianego itp.
-
aula i komisariat8.05.20138.05.2013Witam!
Która forma jest poprawna: w auli czy na auli, w komisariacie czy na komisariacie?
Rafał Kowalski -
nie tylko…, ale i…8.05.20138.05.2013Jak odnoszą się Państwo do kwalifikacji konstrukcji nie tylko…, ale i… jako błędnej (WSPP, hasło: Spójniki, pkt 2, s. 1672)? Sam z sympatią patrzę na nie tylko…, lecz także… w tekstach pisanych, przyznam się jednak, że w mowie wydaje mi się to lecz także nieco przyciężkie. A co z innymi wariantami: lecz i…, ale również…, ale także… – czy i na nie normatywiści spoglądają nieprzychylnym okiem?
-
przy pół czarnej29.04.201329.04.2013Jakie słowo jest odmienione w zdaniu: „Plotkowały przy pół czarnej”? Jak będzie ono brzmiało w mianowniku? Półczarna? Pół czarnej?
-
Podsumowując…29.04.201329.04.2013Czy zdanie: „Podsumowując, Jan Bytnar to bardzo odważna postać o ciekawym życiorysie” jest poprawne?
Dorota Wawrowska -
Przyszli Jan i Maria29.04.201329.04.2013W poradzie cenny dwukropek piszą Państwo, że zdanie „Przyszli Jan i Maria” jest nieprawidłowe. Ale przecież w haśle dopełnienie WSPP są zdania podobne, np. „Zaprosili nas na niedzielę przyjaciółka i kuzyn”. Czy więc na pewno zdanie z poradni jest nieprawidłowe?
-
zdania z który27.04.201327.04.2013Czy rzeczywiście zaimek który (także w wersji poprzyimkowej lub bardziej rozbudowanej) zawsze się musi odnosić do ostatniego rzeczownika w zdaniu nadrzędnym? Rozumiem, że zdanie „Ojciec Jana, który jest kolejarzem, naprawi nam tę kolejkę” brzmi niejednoznacznie i w wypadku, gdy kolejarzem jest ojciec, należałoby je przeredagować. Ale co z takim przykładem jak „Płyn do mycia naczyń, któryśmy dziś kupili…”? Znam redaktorów, którzy i to zdanie by poprawili, dla mnie to jednak zbytek pedanterii.
-
za krótki szereg26.04.201326.04.2013Czy dopuszcza się stosowanie – nie na końcu zdania – wyliczeń (np. podmiotu szeregowego), w których ostatni element jest oddzielony „tylko” przecinkiem? Przykład: „Pewnego dnia lekarze, politycy poszli do lasu”. Czasem napotykam taką konstrukcję i brak wyraźnego sygnału końca wyliczenia (spójnika) skutkuje tym, że na zrozumienie intencji autora potrzebuję dodatkowej chwili, zwłaszcza jeśli zarówno samo zdanie, jak i składniki wyliczenia nie są tak krótkie jak w przykładzie.
