etymologia

Jeśli nie wiesz, z jakiego języka pochodzi dane słowo, jakie było jego pierwotne znaczenie, czy lub jak zmieniło się jego znaczenie w naszym języku, dlaczego ma taką postać - tu dowiesz się wszystkiego o słowach, które pochodzą z innych języków, a zadomowiły się w polszczyźnie.

  • szewcy i krawcy
    6.09.2004
    6.09.2004
    Pytanie krótkie acz treściwe. Dlaczego szewc i krawiec, a nie szewc i krawc?
  • rajstopy
    3.09.2004
    3.09.2004
    Chciałam zapytać o etymologię słowa rajstopy. Zetknęłam się kiedyś w zbiorze opowiadań napisanych (współcześnie) gwarą wileńską z opisem przygody pewnej pani, która kupiła parę rajstop w niewłaściwym rozmiarze, co zostało skomentowane: „Okazały za ciasne w raju”. Zastanawiam się czy był to po prostu żart „pseudoetymologiczny”, czy też miało to coś wspólnego z autentycznym pochodzeniem słowa. I jak ma się słowo rajstopy do jego odpowiednika rajtuzy ?
  • tymi słowy
    1.07.2004
    1.07.2004
    Z jakiego okresu pochodzi miejscownik lm. wyrazu słowo – słowy (np. „I Pan przemówił tymi słowy”)? Jak go umiejscowić w historii języka? Jak go nazywać?
  • badziewie
    21.06.2004
    21.06.2004
    Spotkałem się ze słowem badziewie, oznaczającym coś byle jakiego, coś niepotrzebnego (chwast, resztki itp.). Nie znalazłem tego słowa w żadnej encyklopedii. Czy jest takie słowo w języku polskim?
  • nazwy miesięcy
    15.06.2004
    15.06.2004
    Proszę o wyjaśnienie pochodzenia nazw miesięcy w języku polskim. Czy pochodzą z języka łacińskiego, czy z języków słowiańskich?
    Ewa Wasielewska
  • nie tylko Niemcy
    1.06.2004
    1.06.2004
    1. Czy słowo Niemcy – kraj i naród – pochodzi, jak mnie w szkole uczono, od nie mówi, czy raczej od grupy ludności nemetów, którzy od II wieku p.n.e. do III wieku n.e. zamieszkiwali okolice obecnego Karlsruhe, skąd pochodzą zresztą liczne „skorupy” wykopane 30 km na zachód od Łodzi?
    2. Czy słowa chlipać i siorbać nie pochodzą przypadkiem od arabskiego Chlip 'mleko' i szorba 'zupa"?
    Ukłony,
    P.Kozmiński
  • pąć
    28.05.2004
    28.05.2004
    Gorąco proszę o podanie pochodzenia i znaczenia słowa pąć. Użył go Ojciec Święty Jan Paweł II dnia 3 czerwca 1979 r. w przemówieniu wygłoszonym w czasie I pielgrzymki do Polski, na Błoniu Gnieźnieńskim w Gębarzewie. Cytuję: „(…) Oto pole, błonie szerokie, na którym stanęliśmy wspólnie, ażeby rozpocząć pielgrzymkę – lub jak to mówi współczesny polski pisarz: «pąć»…” (Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Przemówienia. Dokumentacja, PALLOTINUM. Poznań-Warszawa, 1979).
  • zdrowie
    24.05.2004
    24.05.2004
    Chciałam spytać, jaka jest etymologia słowa zdrowie.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
  • kurdesz
    19.04.2004
    19.04.2004
    Witam! Chciałam zapytać, jaka jest etymologia słowa kurdesz i czy można to słowo kojarzyć z nazwiskiem Krudysz? Czy słowa kardasz i kardesz mają coś wspólnego ze słowem kurdesz i z wyżej wymienionym nazwiskiem? Pozdrawiam.
  • kwaszona czy kiszona?
    19.04.2004
    19.04.2004
    Piszę pracę magisterską na temat konsumentów kapusty kwaszonej. Chcę dowiedzieć się, która nazwa jest prawidłowa: kapusta kwaszona czy kapusta kiszona. Którą nazwę stosowano dawniej? Jakie jest pochodzenie tych wyrazów? Bardzo dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
  • chować się
    7.04.2004
    7.04.2004
    Bardzo proszę o podanie etymologi słowa chować się. Z góry serdecznie dziękuję.
    Agnieszka W.
  • ruski miesiąc
    2.03.2004
    2.03.2004
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź sprzed kilku tygodni w sprawie szkopa. Teraz bardzo proszę o wyjaśnienie, skąd wziął się ruski miesiąc czy też rzadziej używany ruski rok. Dlaczego ruski? Pozdrawiam.
    WW
  • Węgier i Węgry
    23.02.2004
    23.02.2004
    Uprzejmie proszę o podanie etymologii słów Węgier, Węgry.
    Serdecznie pozdrawiam.
    Krzysztof Cybura
  • na anioł Pański
    20.02.2004
    20.02.2004
    Skąd wzięły się formy typu Na anioł Pański, na miły Bóg? Dlaczego nie respektuje się w tych wyrażeniach deklinacji, a więc na anioła pańskiego, na miłego Boga, chociaż – o dziwo – istnieje używana powszechnie forma na Boga miłego?
  • pas
    15.01.2004
    15.01.2004
    Witam! Proszę o wyjaśnienie, jaka jest etymologia słowa pas (zdrobnienie: pasek – jak od spodni).
    Dziękuję,
    Ryszard
  • parrycyda
    12.01.2004
    12.01.2004
    Nie znalazłem nigdzie informacji o etymologii słowa parrycyda. Słowo to znalazłem tylko u Sienkiewicza (Potop, Ogniem i mieczem). Bardzo proszę o pomoc.
    Z poważaniem
    Marian Ciećko
  • szkop
    2.01.2004
    2.01.2004
    Nie znalazłem nigdzie informacji o etymologii słowa szkop (pogardliwie o Niemcach, w szczególności o żołnierzach Wehrmachtu). Nazwa ta często wytępuje u Wiecha (np. Café „Pod Minogą”), ale także w Zakazanych piosenkach („po dychu od chłopa na trumnę dla szkopa”). Czy szkop i skop mają wspólne pochodzenie?
  • antydatować i pederasta
    2.01.2004
    2.01.2004
    1. Skąd słowo antydatować? Dlaczego w istocie zrezygnowano z dobrze umotywowanej formy antedatować (bo ante datum), opatrując ją w słownikach kwalifikatorem przestarzały?
    2. Skąd pederasta w znaczeniu 'homoseksualista'? Z budowy wyrazu wynikałoby, że mógłby to być jedynie synonim pedofila.
  • obrzympała
    17.12.2003
    17.12.2003
    Dzień dobry!
    Chciałbym się od Państwa dowiedzieć czegoś o etymologii wyrazu obrzympał (może obrzympała?). Spotkałem się z nim w filmie Wniebowzięci z niezapomnianym duetem Himilsbach-Maklakiewicz. Było to w dialogu dwóch dorożkarzy, z których jeden zadaje pytanie: „Na kogo czekasz?”, drugi zaś odpowiada: „Na takich dwóch obrzympałów”.
    Za wszelkie informacje na ten temat z góry serdecznie dziękuję.
    Kamil Jaśkiewicz
  • włoszczyzna
    16.10.2003
    16.10.2003
    Witam,
    skąd wzięła się nazwa włoszczyzna? Czy to dzięki Królowej Bonie, która przywiozła z Włoch te warzywa? A może, jak utrzymuje moja Teściowa, chodzi tu o kapustę włoską, dodawaną w niektórych regionach kraju do włoszczyzny?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego